Drie weken

Het is hard, het is ontegensprekelijk onrechtvaardig. Maar de volgende drie weken zijn onze lezers op zichzelf aangewezen. Wij zijn weg.

Tot zo. Veel plezier allemaal.

Het prentje: via superbomba.

Maar één nadeel

Sjostakovitsj bleef niet bij de pakken zitten. In het najaar van 1962 schreef hij zijn vriend Vissarion Sjebalin:

'Beste Ronja,
In mijn leven is een zeer belangrijke verandering opgetreden - ik ben getrouwd. Mijn vrouw heet Irina Antonovna. Zij heeft maar één nadeel: zij is amper 27 jaar. Bovendien is zij zeer vriendelijk, wijs opgewekt, eenvoudig, sympathiek, zij draagt een bril en kan de letters l en r niet uitspreken. In dit opzicht heeft het leven mij verwend.'

Irina en Dimitri bleven samen tot Dimitri's dood.

Uit: Krzystof Meyer, Sjostakovitsj, Amsterdam, Olympus, 2006.

Schoenloos

Sterke slogan waarmee de Nigeriaanse president Goodluck Jonathan -ook een sterke naam, overigens- de verkiezingen won:

"I once had no shoes. If I can make it, you can too" (The Economist, 30.04.2011)

Het prentje: via godissues.

Een musicus! Nou en?

(De onverlaten van blogger zijn niet alleen een hele dag offline geweest -vandaar de late post vandaag- maar hebben bovendien ook nog eens het bericht van gisteren verloren gelegd. Schaam u, blogger. Vandaar deze nieuwe poging om het wedervaren van Sjostakovitsj met de wereld te delen.)


Nadat Sjostakovitsj onverwacht weduwnaar was geworden huwde hij met een veel jongere vrouw, Margarita Andrejevna Kajnova. Die hield er een levensstijl op na die nogal afweek van de zijne. Altijd kwam er wel volk op bezoek. "Gezang, alcohol en lawaai hinderden Sjostakovitsj bij het werk". Zijn secretaresse Zinaida Merzjanova beklaagde zich daarover bij een keer bij Galina Visjnevskaja, de vrouw van de cellist Mstislav Rostropovitsj:

'Stelt u zich eens een voor, Galina Pavlova! Ik zeg tegen haar, tegen die Margarita. "U bent tenslotte met een genie getrouwd en u moet op z'n minst proberen zijn psyche te begrijpen. Hij is per slot van rekening een musicus". En wat denkt u dat zij mij antwoordde? "Een musicus! Nou en? Mijn eerste man was ook een musicus... hij speelde accordeon!"'

Het huwelijk hield geen stand.

Uit: Krzystof Meyer, Sjostakovitsj, Amsterdam, Olympus, 2006. Het prentje: Leningrad 1941, Sjostakovitsj aan het werk aan zijn Zevende Symfonie, via The New York Times.

Belaagd door wolven

Francis Galton, vader van de moderne statistische analyse en van de eugenetica, was in zijn jonge jaren wereldreiziger. Dat inspireerde hem tot het schrijven van een uitermate praktisch handboek voor de reiziger door onherbergzame gebieden. Wat doe je bijvoorbeeld als je belaagd wordt door wolven?

"The Swedes put fulminating powder in a raw shankbone and throw it to the wolves; when one of these gnaws and chrunches it, it blows his head to atoms."

Sir Francis Galton, The Art of Travel: Shifts and Contrivances in Wild Countries, 1855

Het prentje: Charles Wellington Furse (1868-1904), Sir Francis Galton, z.j.

Aleksander Vasiljevitsj!

De componist Dimitri Sjostakovitsj was een dapper man en dat niet alleen omdat hij tijdens de bombardementen van Leningrad in de stad bleef en als brandwacht diende (zie prentje). In 1943 besloot Stalin dat de Sovjet-Unie een nieuw volklied nodig had. De geselecteerde composities werden uitgevoerd in aanwezigheid van de Grote Leider. Professor Aleksander Aleksandrov, directeur-generaal van het orkest van het Rode Leger was de favoriet. Na de werken te hebben gehoord bekritiseerde Stalin het werk van Aleksandrov. Die zag zich al naar Siberië gestuurd en beschuldigde meteen ene Knoesjevitski die het werk had geïnstrumenteerd. Op dat moment onderbrak Sjostakovitsj hem:

"Aleksander Vasiljevitsj! Wees stil! Wees stil! schaamt u zich niet? Wie is er behalve u verantwoordelijk voor deze muziek? Hoe kunt u zo over iemand spreken die niet aanwezig is en die in het leger uw ondergeschikte is! Houdt u alstublieft meteen op!"
Het werd doodstil. Tot die tijd was het in de aanwezigheid van Stalin ondenkbaar geweest dat iemand een ander in de de rede zou vallen en dat nog wel met stemverheffing. Iedereen kromp ineen. Uiteindelijk zei Stalin na een lange stilte: "Welnu professor, het is helaas niet gelukt..." En daarmee was de zaak afgedaan.

Uit: Krzystof Meyer, Sjostakovitsj, Amsterdam, Olympus, 2006.

Het belang van de broek

"There are moments, Jeeves, when one asks oneself, 'Do trousers matter?'"
"The mood will pass, sir."

P.G. Wodehouse, The Code of the Woosters, 1938.

Het prentje: via signs and wonders.

Voortreffelijk gedaan

In de reeks Spreekwoorden en Gezegden Uitgebeeld, vandaag Jordi Deketelaere (8) uit Lochristi met: " Pour vivre heureux, vivons cachés".

Voortreffelijk gedaan, Jordi!

Het prentje: via wavz13.

Het wonderteam

Een minder beoefend genre in de schilderkunst: het voetbalschilderij.
Het prentje: Paul Meissner (1907-1983), Das Wunderteam (1948).

Het wonderteam in kwestie is het Oostenrijkse nationale elftal dat op 7 december 1932 de uitzonderlijke prestatie leverde van op Britse bodem slechts met 4-3 te verliezen van het Engelse nationale team. Engeland gold in die dagen, in het bijzonder in eigen huis, als onklopbaar. Pas op 25 november 1953 verloren de Engelsen voor het eerst een thuiswedstrijd: 3-6 tegen de Hongaren.

Martini, droog

I am prepared to believe that a dry martini slightly impairs the palate, but think what it does for the soul.

Alec Waugh, In Praise of Wine, 1959.

Little known fact: Alec Waugh is ook de uitvinder van het concept cocktail party. (Iemand moest de eerste zijn.) En op een fijne cocktailparty spelen we passende muziek: Cherry Pink (and apple-blossom wine). Dames en heren, Perez Prado! (muziekje)

Laat het weekend nu maar beginnen.

Het prentje: a jolly good time was had by all, Karachi, Hotel Metropole, 1949, via bloomfield and george.

Poes of geen poes

"Twee recente studies over hoe mensen zich gedragen bij honden en katten, tonen dat die beesten wel degelijk een voorkeur hebben naar het geslacht van hun baasjes. Honden zijn sneller geneigd om zich te binden aan mannen, terwijl de band tussen katten en vrouwen dan weer sterker is. En hoewel het woord "trouw" en "hond" onlosmakelijk verbonden zijn in ons wereldbeeld, zouden katten een diepere en complexere relatie hebben met hun baasjes, en eentje die meer lijkt op de band die we met onze kinderen hebben. De studie brengt ook iets anders naar voor: neurotische, onrustige en agressieve honden voelen zich meer aangetrokken tot mannen die psychologisch dezelfde trekjes hebben", (De Morgen, 09.04.2011).

Dat lost onze fundamentele vraag dus niet op: poes of geen poes in huis halen, dat is de kwestie.

Het prentje: Friedrich Overbeck (1789-1869), Franz Pforr, 1810. Met poes. Qua diepgang en complexiteit zit de relatie wel goed, zo te zien.

Zoals de eend

Be like a duck. Calm on the surface, but always paddling like the dickens underneath.

Maurice Joseph Micklewithe, aka. Michael Caine, acteur en zenmeester.

De Zaak Van Beers

In 1881 werd de kunstwereld opgeschrikt door L'Affaire Van Beers. De Antwerpse, maar in Parijs residerende schilder Jan Van Beers bleek foto's te overschilderen en als schilderijen te presenteren. Schandaal. (Meer: hier.)

Wat ons eigenlijk meer interesseert is het volgende. In 1883 schilderde Van Beers het portret van de componist Peter Benoit (zie gedeeltelijk op het prentje). Als je het schilderij in zijn volledigheid ziet -en dat kun je nog tot het einde van het jaar in Antwerpen, op de tentoonstelling De Modernen- dan zie je dat Van Beers tegen de muur van Benoits kamer als decoratie een foto schildert. En dan nu de vraag waarover we ons al enige dagen het hoofd breken en waarop -hopelijk- de meelezende kunsthistorici en -liefhebbers het antwoord weten: wat is het eerste schilderij waarop een foto wordt afgebeeld?

Eerste woorden

Gek hoe de eerste woorden die je van een taal leert blijven hangen en ook voor altijd het beeld van die taal bepalen.

"Papa fume une pipe". Vierde studiejaar, eerste les Frans. Vader zit bij de kachel, geruite pantoffels aan, krant op de schoot en rookt zijn pijp. Daarom dat we bij Frans nooit in eerste instantie denken aan, bijvoorbeeld, de Parisiennes of Brigitte Bardot en St. Tropez. Misschien wel jammer.

"Vivo. In silvam ardennae habitant." Eerste jaar middelbaar. Eerste les Latijn. Bij Romeinen sindsdien eerste associatie: ploeterend op sandalen door de Ardense bossen. Mist, regen en achter elke boom kan een Menapiër schuilgaan. Gedoemde taal. Zoveel was wel duidelijk.

"Ich weiß nicht, was soll es bedeuten, Daß ich so traurig bin, Ein Märchen aus uralten Zeiten, Das kommt mir nicht aus dem Sinn." Tweede middelbaar. Eerste les Duits. Meteen Heine's Lorelei. Duitsland. Sehnsucht. Dichters met een longaandoening.

En Engels? 1963. Tweede kleuterklas. Vijftien vierjarigen die een hele speeltijd lang achter elkaar aanhollen, onderwijl "She Loves You, Yeah, Yeah, Yeah" blèrend. De taal van de liefde.

1963: The Beatles, She Loves You (filmpje - in kleur!)

Wat een leven

En wat vieren we vandaag? Dat op 1 mei 1786 in Wenen Le Nozze de Figaro van Wolfgang Amadeus Mozart in première ging (zie prentje).

Klein eerbetoon ook aan librettist Lorenzo Da Ponte: van huisuit joods, katholiek bekeerling en priester, uit Venetië verdreven nadat hij een bordeel was begonnen. In Oostenrijk tot hoftoneelschrijver benoemd, hoewel hij nog nooit een toneelstuk had geschreven. Op zijn oude dag, om zijn geldschieters te ontvluchten, hals over kop naar naar Amerika vertrokken. Daar eerst een kruidenierswinkeltje geopend, om uiteindelijk hoogleraar Italiaans te worden. Wat een leven.

Bijna zo spannend als de muziek van Mozart. De ouverture tot Figaro's huwelijk, uitgevoerd door het New York Metropolitan Opera Orchestra, onder leiding van James Levine (filmpje).