zaterdag 30 november 2013

Arme Laïka


Calypso heeft hier een slechte naam. In ontelbare flauwe jaren zestig-films zag je Amerikaanse toeristen Caraïbische eilanden bezoeken, rare hoedjes opzetten, drankjes-met-parasol bestellen en vervolgens belachelijke dansjes doen op muziek. Dat werd dan geacht calypso te zijn. Niets van. Calypso, beste vrienden, was zo'n beetje het gesproken dagblad van de West-Indies. De actuele vraagstukken uit samenleving en politiek werden op muziek gezet. Calypso ging over drugs en drank en overspel, over corruptie, verkiezingen en kolonialisme. Calypso was in die zin niet zo verschillend van wat tegenwoordig rap is. Er braken rellen uit over liedjes, wanneer de ene zanger de andere onrespectvol had behandeld. Partijen huurden calypsozangers in om hun lof te zingen of de draak te steken met de concurrentie. En ook de grote wereldthema's ontbraken niet: zo meteen zingt The Mighty Sparrow (prentje) over het droeve wedervaren van het Russische hondje Laïka dat de ruimte werd in geschoten:
Although they trying their best, you know they making a mess with the Russian Satellite / They should be all sent to prison for the dog that they poison in the Russian Satellite / Two Sputniks in the skies had everybody hypnotized / Now I am very sorry for the poor little puppy in the Russian Satellite
En hier met een muziekje erbij, Slinger Francisco, alias The Mighty Sparrow, Russian Satellite.

vrijdag 29 november 2013

Rijnlands


Wat we nooit zullen weten: hoe Marx eigenlijk klonk. Onwillekeurig schrijf je Karl Marx een stem toe die past bij diens Oud-Testamentische uitstraling. Bij zo'n profetenbaard hoort een stem als een bronzen klok: diep, warm, sonoor. Een stem die moed geeft, die massa's in beweging brengt, die de zekerheid van de eigen overtuiging en van de revolutionaire eindzege uitdrukt. Dat soort stem.

Maar dat zullen we dus nooit weten.

In een recente biografie brengt historicus Jonathan Sperber de nogal ontluisterende boodschap: Marx was geen goed spreker. Sperber, die alles heeft gelezen wat Marx schreef en wat de tijdgenoten over hem schreven, concludeert dat Marx en petit comité weliswaar heel erg overtuigend en meeslepend kon zijn, maar in grotere gezelschappen niet zo'n beste indruk maakte. Marx werd daarbij niet geholpen door zijn stemgeluid. Marx lispelde. Bovendien sprak Marx met een zwaar Rijnlands accent.

Misschien hadden we dat liever niet geweten.

Het prentje: Marx en echtgenote Jenny von Westfalen, vrolijk op stap met kleine Jenny en met -uitblazend op de bank- oom Friedrich Engels. En dan denk je aan dat gelispel en dat Rijnlandse accent en is de lol er af.

donderdag 28 november 2013

De bibliothecaris


Voor veellezers niet eens een afschrikwekkende gedachte: helemaal één worden met je boekencollectie. De realiteit stelt je wel eens teleur. Boeken zeer zelden.

Het prentje: Giuseppe Arcimboldo (ca. 1526-1593), De bibliothecaris, 1566.

woensdag 27 november 2013

Vrouwenfilms


Zullen we vandaag gezellig debatteren? Filmmaker Jos Stelling (De Volkskrant, 26.11.2013) ziet een duidelijk verschil tussen mannen- en vrouwenfilms. Wat vinden we daarvan?
"Vrouwen houden van een onbegrijpelijke film met een begrijpelijk einde, mannen willen een film met een plot. Ik vergelijk het altijd met een auto die voorbij komt rijden. Mannen kijken naar de auto, vrouwen naar diegene die achter het stuur zit."
Het prentje: onder specifieke omstandigheden houden mannen ook best wel van een onbegrijpelijke film zonder plot.

dinsdag 26 november 2013

Dr Leonard Sax


Wat ze artsen vergeten te vertellen tijdens hun opleiding: dat er een speciale hel bestaat voor die dokters die menen een medisch oordeel te moeten vellen over beroemde afgestorvenen, waar ze nooit enig contact mee hebben gehad en waarvan ze de diagnose stellen op basis van prentjes, schilderijen of nagelaten brieven of dagboeken. In die speciale hel krijgen die dokter de hele dag oude mannetjes op bezoek die doof zijn, een beetje vreemd ruiken en niet langer helemaal waterdicht zijn.

In die speciale hel houden ze een plaatsje vrij voor ene Dr Leonard Sax, directeur van het Montgomery Centre for Research in Child Development in Maryland in de VS. Die concludeerde na studie van de diagnoses die destijds van Nietsche werden gesteld, dat de geestelijke vader van superman niet leed aan syfilis, maar -veel banaler- aan één of ander soort van kanker. En onze Dr Leonard Sax, directeur van het Montgomery Centre for Research in Child Development in Maryland in de VS, ging nog even door. Hij beweert ook dat de vroegere diagnose van syfilis eigenlijk pas na de Tweede Wereldoorlog opgang maakte. Vermits de nazi's hadden gedweept met de papa van superman, was het nu zaak om Nietzsche kalt zu stellen. De suggestie dat diens filosofie misschien niet veel meer was dan het koortsige gebazel van een syfilispatiënt, paste daar wonderwel in. (Meer hier.)

Dat is hineininterpretieren in het kwadraat. Oude mannetjes die doof zijn, een beetje vreemd ruiken en niet langer helemaal waterdicht zijn zullen Dr Leonard Sax' lot zijn. Tot in de eeuwigheid, amen.

Het prentje: Dora Maar (1907-1997), Sans Titre, 1934.

maandag 25 november 2013

Vliegende bus


En weer klaar voor een nieuwe werkweek. Zo meteen de Vliegende Schotel-bus op en in geen tijd waar we moeten zijn. Zeggen dat mensen vroeger u-ren in de file stonden of op het perron vruchteloos uitkeken naar de trein die weer vertraging had. Neen, dan hebben we het nu toch goed.

Het prentje: via lucdorff

zondag 24 november 2013

Albert van Leuven


Vandaag vraagt  de Rooms-katholieke kalender aandacht voor de heilige Albert van Leuven, die toevallig ook nog eens de patroonheilige is van de Belgische dynastie. Albert werd, als gevolg van een aanslepende twist over zijn bisschopszetel, vermoord door de handlangers van keizer Hendrik VI. De keizer kwam er van af met een milde straf: hij moest, bij wijze van boetedoening, twee kapellen bouwen. Albert kreeg postuum schadevergoeding en werd heilig verklaard.

Zoals dat dan vroeger ging: de relieken van de heilige Albert van Leuven werden eerst hier bewaard, dan daar, een deeltje van de stoffelijke resten werd aan die kerk geschonken, een ander aan dat klooster. In 1822 werd wat men her end er kon verzamelen samengebracht in Reims en vervolgens naar de kathedraal van Luik getransporteerd. Eind goed, al goed. En dan komt het: in 1919 ontdekten ze in Reims dat ze destijds eigenlijk de verkeerde resten naar België hadden laten verhuizen. Eigenlijk hebben ze in Luik de resten van ene Odalrik de Eerbiedwaardigde, aartsbisschop van Reims.

En dat kan in termen van symboliek dan weer niet worden verbeterd. Wie van slechte wil is, vindt in deze persoonsverwisseling de bevestiging dat België niet meer is dan een vergissing van de geschiedenis. Wie wel wat beter heeft te doen dan zijn of haar tijd te verprutsen door van slechte wil te zijn, vindt het op een bepaalde manier wel weer menselijk en sympathiek. Je gaat voor Albert van Leuven en je komt thuis met Odalrik de Eerbiedwaardigde. Zo is het leven nu eenmaal.

Het prentje: Luik, omstreeks 1890, via The Library of Congress.

zaterdag 23 november 2013

Duke's dieet


Duke Ellington (prentje) voerde zijn hele leven -zonder veel succes-  strijd tegen de extra kilo's. Misschien was zijn dieet wellicht ook niet helemaal je dat. Wel origineel:
Duke, who is always worrying about keeping his weight down, may announce that he intends to have nothing but Shredded Wheat and black tea. . . . Duke’s resolution about not overeating frequently collapses at this point. When it does, he orders a steak, and after finishing it he engages in another moral struggle for about five minutes. Then he really begins to eat. He has another steak, smothered in onions, a double portion of fried potatoes, a salad, a bowl of sliced tomatoes, a giant lobster and melted butter, coffee, and an Ellington dessert — perhaps a combination of pie, cake, ice cream, custard, pastry, jello, fruit, and cheese. His appetite really whetted, he may order ham and eggs, a half-dozen pancakes, waffles and syrup, and some hot biscuits. Then, determined to get back on his diet, he will finish, as he began, with Shredded Wheat and black tea.
Uit: Terry Teachout, Duke. A Life of Duke Elllington, 2013.

Ellington was beter in muziek dan in dieet. Hier in 1962 samen met Charlie Mingus en Max Roach in Very Special: (muziekje).

vrijdag 22 november 2013

Vroegere reizigers


Wat je vroegere reizigers kunt benijden: de sensatie dingen te zien, te ruiken, te voelen waar je je geen voorstelling had van kunnen maken.
C'est en vain que l'on se prépare, par la lecture des livres, au spectacle des usages et des mœurs des nations; il y aura toujours loin de l'effet des récits sur l'esprit à celui des objets sur les sens. Les images tracées par des sons n'ont point assez de correction dans le dessin, ni de vivacité dans le coloris; leurs tableaux conservent quelque chose de nébuleux, qui ne laisse qu'une empreinte fugitive et prompte à s'effacer. Nous l'éprouvons surtout, si les objets que l'on veut nous peindre nous sont étrangers; car l'imagination ne trouvant pas alors des termes de comparaison tout formés, elle est obligée de rassembler des membres épars pour en composer des corps nouveaux; et dans ce travail prescrit vaguement et fait à la hâte, il est difficile qu'elle ne confonde pas les traits et n'altère pas les formes. Doit-on s'étonner si, venant ensuite à voir les modèles, elle n'y reconnaît pas les copies qu'elle s'en est tracées, et si elle en reçoit des impressions qui ont tout le caractère de la nouveauté?
C.F. Volney (1757-1820),  Voyage en Egypte et en Syrie pendant les années 1783, 1784 et 1785, Parijs 1788-89.

Het prentje: David Roberts (1796-1864), Front elevation of the Great Temple of Aboosimble, 1839.

donderdag 21 november 2013

Vlaamse Reus


Ook ontluisterend: als Vlaanderen dan al een bijdrage levert aan de nomenclatuur van plant en dier, dan gaat het om dit enigszins oversized konijn. De Vlaamse Reus: oorspronkelijk uit Gent en vooral populair wegens groot en zwaar. Een wild konijn weegt in het beste geval twee kilogram, een Vlaamse Reus gemakkelijk zevenenhalf.

Het moet overigens destijds bij de Overtuigde Vlamingen niet zo best zijn gevallen dat de Duitsers vanaf 1937 claimden dat het eigenlijk om de Duitse Reus (Deutscher Riese) ging. En vervolgens gingen de Duitsers aan de slag om het beest nog groter en zwaarder te krijgen.

Zoals meestal: het streven naar groter en zwaarder wordt op een bepaald moment eerst potsierlijk en dan gevaarlijk (zie hier). Vervolgens loopt het slecht af.

Het prentje: Mari Kloeppel, Schubert the Flemish Giant on His Cinder Block, 2011.

woensdag 20 november 2013

Big Dick


Wat niet op het verlanglijstje van de opgroeiende jongeling mag ontbreken: een fijn machinegeweer.

"Get Big Dick and be envied by every boy in town." Bij Little Folks Magazine wonden ze er geen doekjes rond.

dinsdag 19 november 2013

Gewoon toeval


Soms is er ook gewoon toeval. Dat kan er niet in bij samenzweringsdenkers. Zo is er de uiterst merkwaardige samenloop van omstandigheden dat Lee Harvey Oswald, de vermoedelijke moordenaar van president Kennedy, in oktober 1963, enkele weken voor de moord dus, naar Mexico reist -om een bezoekje te brengen aan de Cubaanse en Russische consulaten- en op dezelfde bus zit als Albert Osborne. Die Osborne was tijdens de Tweede Wereldoorlog een notoir nazi-sympathisant en werd sindsdien de hele tijd door de FBI in het oog gehouden. Oswald en Osborne samen op de bus, van op een afstandje gevolgd door de FBI: dat kan, denken samenzweringsdenkers, nooit gewoon toeval zijn. En toch: dat soort dingen gebeurt. Moeilijk te geloven, maar ze gebeuren.

Net zoals het moeilijk te geloven valt dat Claudia Cardinale en Frank Zappa in 1967 samen voor fotograaf Richard Avedon hebben geposeerd (prentje). Maar ook dat soort dingen gebeurt. Moeilijk te geloven, maar ze gebeuren.

Er valt ongetwijfeld ook veel goeds te zeggen over dit universum, maar er gebeuren bij momenten inderdaad wel vreemde dingen.

maandag 18 november 2013

De liefde


De liefde: het is uiteraard iets dat zich in essentie tussen specifieke mensen afspeelt en waar anderen geen boodschap aan hebben. Het leven van andermans liefdesbrieven is, bij uitbreiding, not done. Desalniettemin: toch mooi te zien dat je even mag meekijken over de schouder van Charles Eames terwijl hij Ray Eames -toen nog Kaiser- zijn liefde verklaart en ten huwelijk vraagt.

Charles was 34 toen hij deze brief schreef en klinkt half zo oud. En wie, wereldwijs geworden, nu oppert: tja, liefde is niet bevorderlijk voor de verstandelijke vermogens van de mens, die heeft het mis en is dringend aan een nieuwe liefde toe. Het vermogen de hele tijd mentaal je biologische leeftijd minstens te kunnen halveren is levenskunst. Sommige mensen krijgen dat vermogen inderdaad van de natuur mee, anderen moeten er gewoon wat harder voor werken. Of er zo meteen een uurtje voor uittrekken en zich verdiepen in A Virtual Encyclopedia Of All Things Eames: een fantastische collectie dingen gemaakt door het echtpaar Eames.

zondag 17 november 2013

Orlando


Orlando, het hoofdpersonage uit Virginia Woolf's gelijknamige roman belandt tijdens zijn/haar omzwervingen door tijd en ruimte ook bij de zigeuners. (Politiek-correcte lezers: Virginia Woolf heeft het over gypsies, niet Rom of welke term ook die vandaag verkieslijk wordt geacht. In deze volgen we dus voor het gemak gewoon even Virginia Woolf.) Orlando bezingt -"stricken with the "English disease, the love of nature", de schoonheid van de lucht en de aarde. Vermits -weerom, we volgen Virginia- de zigeuners in kwestie geen woord hebben voor mooi, moet Orlando terugvallen op het woord dat in de zigeunertaal het dichtst het gevoel van schoonheid benadert: "How good to eat! How good to eat!".

En dan volgt Woolf's commentaar:
[I]t is a curious fact that though human beings have such imperfect means of communication that they can only say "good to eat" when they mean "beautiful" and the other way about, they will yet endure ridicule and misunderstanding rather than keep any experience to themselves.
En die commentaar vat eigenlijk enkele eeuwen kunstkritiek samen. We beschikken niet over de woorden om uit te drukken waarom dingen die niet in woorden kunnen worden gevat, zijn wat ze zijn. Muziek, literatuur, tekeningen, architectuur, film, dans, beeldhouwwerken: alles wat we er over zeggen en schrijven is niet veel meer dan een variant op "How good to eat! How good to eat!". En daar moeten we het mee doen. Wat ons uiteraard niet moet beletten het te proberen.

zaterdag 16 november 2013

Gebruiksaanwijzing


Voor wie wel eens moppert dat ze bij het leven beter ook een gebruiksaanwijzing zouden meegeven: voilà. Erg veel ingewikkelder dan dat is het niet. Maar je moet het, zoals dat dan vaker gaat, wel weten.

Bij deze dus: het leven, de gebruiksaanwijzing. (Hier ook beschikbaar als wallpaper).

vrijdag 15 november 2013

Tommy Hunt


Tommy Hunt, nog één van die vele soulartiesten die in de jaren 1960 en 1970 de Verenigde Staten voor Europa ruilden.

Uit 1976 en destijds een soort van clubhymne in de dancings op de Antwerpse Stadswaag: Loving On The Losing Side (muziekje). Voor de kenners: bij het muziekje worden foto's getoond van Wigan Casino, één van de tempels van de Northern Soul. Tommy nam het nummer op rijpere leeftijd nog een keer op, deze keer met een filmpje er bij.

donderdag 14 november 2013

Als daar muziek


Als daar muziek voor is, wil ik het horen

Als daar muziek voor is, wil ik het horen:

ik wil muziek voor oude mensen, die nog krachtig zijn,
en omgeploegd met lange, diepe voren
en ongelovig. Die de wellust en de pijn
nog kennen. Die bezaten en verloren.
En àls er wijsheid is, die geen vermoeidheid is,
en helderheid, die geen versterving is,
wil ik die zien, wil ik die horen.
En anders wil ik zot en troebel zijn.


M. Vasalis (1909–1998), Uit: Gezichten en Vergezichten, Van Oorschot, 2009.

Het prentje: Bo von Zweigberk (1897-1940), Vrouw in café, 1921.

woensdag 13 november 2013

Marcus Garvey


De door zwarte nationalisten, rastafari's en reggae-adepten nog steeds aanbeden Marcus Garvey (zie prentje) - ijveraar voor de zwarte emancipatie én voor een thuisland in Afrika - kwam op een manier om het leven die je in boek of film als hoogst onwaarschijnlijk en dus ongeloofwaardig zou overkomen. Marcus Garvey stierf aan de gevolgen van een beroerte, toen hij bij het openen van de krant zijn eigen overlijdensbericht onder ogen kreeg.

Kwatongen beweren dat het de niet van enige ijdelheid gespeende Garvey vooral teveel werd toen hij de passage onder ogen kreeg waarin de omstandigheden waaronder hij zou zijn overleden werden samengevat als "broke, alone and unpopular".

Ergens, als je goed zoekt, kan je hier vermoedelijk ook wel weer een levensles uit destilleren. En indien niet, toch weer prettig om weten.

dinsdag 12 november 2013

Hardhoutmuziek


In de reeks Elpees Die Een Mens Wel Had Willen Beluisteren, vandaag: Music To Sell Weyerhaeuser Hardwood Panelling by.

De firma Weyerhaeuser, zo leert een bezoek aan hun website, heeft Music To Sell jammer genoeg niet meer in aanbieding. Spijtig.

maandag 11 november 2013

Neergestort


Onwillekeurig de vergelijking oproepend met Breughel's De val van Icarus (hier), John Singer Sargent's Crashed Aeroplane, uit 1918. Gevallen vlieger, het land bewerkende boer.

Ergens ook wel geruststellend dat, wat er ook gebeurt, de dingen gewoon blijven hun gang gaan.

John Singer Sargent (1856-1925) schilderde ook één van de meest aangrijpende Eerste Wereldoorlog-schilderijen: Gassed (hier). In zijn volle glorie -zes meter op tweeënhalve meter- te zien in het Imperial War Museum, waar ze overigens een behoorlijk indrukwekkende collectie oorlogskunst hebben verzameld.

zondag 10 november 2013

Het onderwijs


Ja, het nieuwe nummer van Peeping Tom ziet er weer uitermate lezenswaard uit. Een themanummer over het onderwijs, zo te zien. Altijd belangrijk het onderwijs.

zaterdag 9 november 2013

Wittgenstein werkt


Er gaat ook een grote aantrekkingskracht uit van heel erg sober. Het maakt de dingen overzichtelijk, beheersbaar. Maar niet toevallig is de eerste associatie die je maakt als je Wittgenstein's werkkamer ziet (prentje), die met een monnikencel. Wie zo radicaal alles wat voor afleiding kan zorgen uit zijn blikveld bant, moet wel heel erg weinig vertrouwen hebben in zijn vermogen weerstand te bieden. Net zoals heiligen en profeten voortdurend vrezen in bekoring worden gebracht, lijkt ook Wittgenstein niets aan de twijfel over te willen laten: het begint -zie je hem denken- met een bloemetje op de vensterbank of een leuk tapijtje op de vloer en voor je het weet is er de totale verslapping en verloedering.

Misschien is het vermogen om allerlei troep in je leefomgeving toe te laten ook wel een teken van vertrouwen in jezelf en in de wereld.

Minimalisme kan heel erg mooi zijn, maar soms lijkt het ook wel wat op vrijwillig gekozen levenslange opsluiting.

vrijdag 8 november 2013

Gelukkig huwelijk


Geen gelukkig huwelijk: Ike had losse handjes en liet Tina regelmatig alle hoeken van de kamer zien. Wat ze wel hadden, was een schilderij waar ze samen gelukkig op stonden te zijn. Stel vast: Tina, ging er, ondanks Ike, alleen maar op vooruit. Dat kan van Ike duidelijk niet worden gezegd. Kosmische rechtvaardigheid.

Zou een interessante tentoonstelling kunnen opleveren. Koppels poseren naast hun huwelijksfoto. Voor en na. Experimenteel getest: is een huwelijk goed voor de mens?

Zullen we met een muziekje afsluiten? Ike en Tina in 1971 in Italië, Take You Higher (filmpje). En, in kleur en met betere geluidskwaliteit, een bravere versie op Soul Train, in 1970 (nog een filmpje). Boom-shack-a-lacka! 

donderdag 7 november 2013

Tolstoj en Dostojevski


Frank Westerman heeft een nieuw boek uit, Stikvallei, over een massale raadselachtige sterfte in 1986 in Kameroen. Westerman zoekt uit wat er gebeurd is en hoe verschillende verhalen over wat er eigenlijk gebeurd is een eigen werkelijkheid zijn gaan vormen. En omdat Westerman een boek uit heeft zie je hem dezer dagen regelmatig in de krant verschijnen. Eergisteren lieten ze hem in NRC aan het woord (hier) over het nieuws van die dag. En meteen gaf hij wat goede raad, voor het leven, mee:
Nog een tip om de de dag door te komen?'Wat me opvalt is dat we hele dag bezig zijn met beeldvorming. Internet is daarbij een soort alziend oog. Maar dat oog heeft een blinde vlek waar ook veel aan wordt onttrokken. Om gezond te blijven moet je niet te veel aan het nieuwsinfuus hangen. Om bijvoorbeeld het Rusland van Poetin te begrijpen, moet je Tolstoj en Dostojevski lezen.'
Zo is het.

Het prentje: nochtans ook een fraai staaltje beeldvorming, Tolstoj's transformatie van edelman tot Eenvoudige Russische Boer. Hier door Ilja Repin (1844-1930) afgebeeld: Tolstoj achter de ploeg. 1887.

woensdag 6 november 2013

Darwin junior


Eén van de meer aandoenlijke manuscripten bewaren ze in de Cambridge University Library. Daar hebben ze de drukproeven van Charles Darwin's On the Origins of Species en dat is natuurlijk om allerlei redenen een geweldig iets: dan kun je bijvoorbeeld kijken welke laatste aanpassingen Darwin, met de hand, aanbracht. Dat vinden wetenschappers en boekenliefhebbers ongeveer het equivalent van de paasklokken die zijn langsgekomen.

Maar nog veel opmerkelijker -en hier dankt het manuscript in kwestie zijn aandoenlijkheid aan- is dat op de ommezijde van de drukproeven Darwin's kroost met kleurpotloden aan het werk ging. Darwin had tien kinderen. En je ziet de grote man aan de hand van dat manuscript enigszins een gewone vader wezen. Buiten regent het, de verzamelde kinderschare jengelt, de ene plaagt de andere, twee dreigen te beginnen te vechten, ééntje is alvast aan het huilen gegaan. En dan haalt vader Darwin een stapel papier boven, geeft ze allemaal wat bladen en kondigt aan dat we een tekenwedstrijd gaan houden. Leuk, jongens!

Hierboven één van die tekeningen die als titel "The battle of the Vegetables" meekreeg. Welke jonge Darwin hiervan het eigenaarschap mag opeisen, weten we niet meer. Alleszins: fijne tekening. En ook: toch fantastisch dat iemand ze heeft bewaard. (Meer: hier).

dinsdag 5 november 2013

Mozart verkouden


O jee. Klara's jaarlijkse Top 100 is in aantocht. En Mozart blijkt snipverkouden. Zo wordt het deze keer wel heel erg makkelijk voor Bach. Er kan overigens hier nog worden gestemd. En volgend weekend (16-17 november) horen we dan hoe het  is afgelopen.

Wolfgang! Wolfie! Snel een sjaal om, jongen. En kom binnen. Zet je wat dichter bij het vuur. Een dekentje?Gezellig een tas thee met een flinke schep honing er in?

Het prentje: Milton Glazer, Mozart Sneezes, 1983.

maandag 4 november 2013

Kunstpantoffels


Niet bevorderlijk voor je reputatie als kunstschilder: hemd, das en pantoffels. Nu, Lodewijk Bruckman behoorde tot de groep schilders die, enigszins in tegenstroom, het fijnschilderen in ere wensten te herstellen en kozen voor magisch-realistisch aandoende benaderingen. Het lichtjes provoceren van het non-figuratief schilderende establishment hoorde daarbij. Terwijl die zich probeerden zo faux-prolétariens mogelijk uit te dossen, kozen zij voor de burgermans-outfit. Zie ook Magritte.

Die rode pantoffels zijn overigens best wel stijlvol. Draagt er tegenwoordig nog iemand rode pantoffels?

Het prentje: Lodewijk Bruckman (1903-1995), Zelfportret, 1932.

zondag 3 november 2013

Joseph Rock


Het mag uiteraard niet en je bezorgt er de kindertjes geheid een trauma mee. Maar eigenlijk zou je zo'n Tibetaans dodendans-kostuum bij de hand moeten hebben en, wanneer de zoveelste nauwelijks verklede en enkel maar naar kleingeld hengelende trick-or-treater aanbelt, in die outfit de deur openen.

Het vergt natuurlijk wel wat om je in de vooravond in dat pak te hijsen en dan geduldig afwachtend zo gekleed in de zetel te zitten, hopend dat er wordt aangebeld. Maar het doet wonderen voor je reputatie.

Het prentje: Joseph Rock, Tibetan skeleton dancer,1925. Michael Woodhead onderhoudt een blog, enkel en alleen over de Oostenrijkse antropoloog Joseph Rock, die van 1920 tot 1929 China en Tibet bereisde (hier). Woodhead doet de reizen van Rock over en vergelijkt. Met mooie foto's.

zaterdag 2 november 2013

Dekenslapen


Eén van de merkwaardigste en vrijwel nooit als dusdanig ervaren culturele revoluties: de opmars van het dekbed of donsdeken. Vroeger iets van Duitsers of Oostenrijkers. Iets dat je op vakantie wel eens tegenkwam en waar je dan naderhand sterke verhalen over vertelde: de hele nacht moeten vechten voor jouw stuk van het donsdeken, wakker geworden met de voeten bloot. Dat soort dingen. Neen, normale mensen sliepen, zoals we altijd al hadden gedaan, onder lakens en dekens.

En nu dus blijkbaar niet meer. Wie niet mee is, zal dat geweten hebben. Ga je op hotel, dan ligt er steevast zo'n donsding op. Als je dat, in een meestal al te warm gestookt hotel, waar je tegenwoordig vaak ook geen raam kan openzetten, onprettig slapen vindt? Pech. Geen laken en deken meer te bekennen.

Eigenlijk, laten we wel wezen, gaat het om discriminatie en ongelijke behandeling. Dekenslapers zijn misschien een minderheid. Kan zijn. Maar je kunt het ook zo zien: wij zijn de laatste voortzetters van een aloude, maar nu tot verdwijnen gedoemde traditie. Binnenkort vind je vermoedelijk in de winkels zelfs geen lakens en dekens meer. Alleen nog van die hobbezakken waar je dan je donsdeken in verpakt.

Europa: er verdwijnt zomaar, onder jullie neus, een deel Europees cultureel erfgoed. En wat doen jullie? Eco-labels verzinnen voor toiletpotten en urinoirs (hier). Het is godgeklaagd.

Het prentje: Amsterdam, 1969. John Lennon en Yoko Ono dragen hun steentje bij tot het behoud van de wereldvrede door middel van de jammer genoeg verloren gegane actievorm van de Bed-in. In een bed met, uiteraard, gewoon lakens en dekens.

Boekenbeurs


Er komt een moment in het leven van iedere lezer waar de kostenbatenanalyse haar intrede doet. Wat levert een bezoek aan de Boekenbeurs op en hoeveel leestijd kost mij dat? In een verder verleden was de beurs een plaats waar je boeken vond die je nooit in de winkelrekken aantrof: de volledige Van Oorschot-collectie om maar iets te noemen.

Vandaag lijkt leestijd belangrijker. Theodore Roosevelt (prentje), Amerikaans president van 1901 tot 1909, las elke morgen voor het ontbijt een volledig boek en twee of drie meer in de loop van de dag. Roosevelt was een notoir speedreader die zijn leessnelheid tot twee à drie bladzijden per minuut had opgevoerd. Strikt genomen moet je als boekenliefhebber vervolgens tegenwerpen dat je op die manier uiteraard nooit echt kan verwerken wat je leest. Maar elke boekenliefhebber weet diep in zijn of haar hart dat hij of zij gewoon stikjaloers is.

Drie tot vier boeken per dag. Dat zijn er 36 tot 48 per Boekenbeurs.

Het prentje: ook een voordeel van niet naar de Boekenbeurs hoeven te gaan, je kunt -zoals Roosevelt- gezellig de hele dag in je oude kloffie rondlummelen. Zo'n fijne huisvriend -als die van Roosevelt- die dan je knieën komt warm houden is natuurlijk een bonus.