De smulbroeders

De smulbroeders - Tafellied

Ach! wat aengenaeme reuken
Van gebak en van gebraed,
Kwamen ons van uit de keuken, 
Tegenstromen op de straet.
Tafelmakkers! ach, wat zullen
Wy onz' leêge buiken vullen,
Onder 't smullen
Aen den volgezetten disch,
Die voor ons besproken is.

Lekkere oesters met citroenen,
Versche zeevisch, zalm en kreeft,
Sterk getruffelde kalkoenen;
Wee hem die geen honger heeft!
Ach! Wat zijn zy diep ellendig,
Die op aerde niet bestendig,
Voor 't inwendig,
Zorgen van hun eigen buik,
Naer oudvaderlyck gebruik.

Uit: Theodoor Van Rijswijck (1811-1849), Uitgekozen Gedichten, De Sikkel, Antwerpen, 1919. (Van Rijswijck gaat overigens nog enkele coupletten door met zijn lofzang op de welgevulde tafel. Er zijn slechtere onderwerpen denkbaar.)

Het prentje: Pieter-Paul Rubens, Twee Saters, 1618-19.

Ruimtezegel

Toch wel goed dat de post op alles is voorzien. Als je een brief naar een ander ruimtestelsel stuurt, dan doe je dat inderdaad misschien best met een prentje er op met voor de lokale bewoners herkenbare figuren. Vermoedelijk om die reden bracht de Amerikaanse post in 2007 deze fijne ruimtezegels in omloop met daarop onder meer R2D2 en Prinses Leia. Of ze in die andere ruimtestelsels blij zijn met de post die in 2007 de bus op ging, weten we nog niet. Het kan nog wel enkele lichtjaren duren voor er antwoord komt. Spannend!

Het prentje: één ruimtezegel uit de Star Wars-reeks. Wie de hele set wil kopen, kan hier terecht.

Nontheisme

The difference between theism and nontheism is not whether one does or does not believe in God.[...] Theism is a deep-seated conviction that there's some hand to hold [...] Non-theism is relaxing with the ambiguity and uncertainty of the present moment without reaching for anything to protect ourselves [...] Nontheism is finally realizing there is no babysitter you can count on.

Pema Chodron, When Things Fall Apart, 2002.

Het prentje: detail uit Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (1475-1564), De Schepping van Adam, 1508-1512.

Release Me

Vermoedelijk voor enkele generaties verpest als gevolg van de toch wel aan overdadig gesnik en gegalm opgehangen versie van Engelbert Humperdinck: Release Me. Om enigszins de transitie naar een onbevooroordeelde appreciatie van dat nummer mogelijk te maken: de soulvolle versie van Esther Phillips: (muziekje).

Wat weten we over Esther Phillips? Dat ze zowel jazz, blues, country als soul op haar repertoire had. (Een hardnekkig misverstand: soul zou voor zwarte mensen en country voor witte zijn. Niets van. Soulartiesten dachten niet in hokjes. Van Ray Charles tot Solomon Burke: als een countrynummer goed was, dan namen ze dat op; iets soulvoller misschien, maar altijd met respect.) Esther Phillips, dus. Dat wie opgroeide in de jaren 1970 haar leerde kennen met de fijne discoschuiver What A Difference A Day Makes, haar grootste Europese hit. En, het moet lukken, ook dat muziekje hebben we in voorraad: (hier).

Minstens voorzichtig

“All that belongs to human understanding, in this deep ignorance and obscurity, is to be sceptical, or at least cautious, and not to admit of any hypothesis whatever, much less of any which is supported by no appearance of probability.”

David Hume, Dialogues Concerning Natural Religion, 1776

Het prentje: deze week precies 237 jaar dood, David Hume. David zelf was blijkbaar niet zo verschrikkelijk bedroefd omwille van dat doodgaan. Lees hier het aangrijpende relaas van Adam Smith over zijn laatste bezoek aan het sterfbed van zijn vriend David Hume.

Jetty Pearl

Vorige week op de gezegende leeftijd van tweeënnegentig overleden: Jetty Pearl (prentje). Tijdens de oorlog beter bekend als Jetje van Oranje. Jetty was één van de stemmen van het vrije Nederland op de vanuit Londen uitzendende Radio Oranje, waar ze bijvoorbeeld meedeed aan het razend populaire cabaretprogramma De Watergeus. Voorts deed Jetty dienst in het het Vrijwillig Vrouwelijk Hulpkorps, dat na de landing in Normandië de troepen volgde en humanitaire hulp verleend aan de bevolking. Jetty zat achter het stuur van een drietonner.

Na de bevrijding kwam ze mee terug naar Nederland, waar ze moest vaststellen dat het grootste deel van haar joodse familie door de Duitsers was vermoord. En dan is het wel heel mooi dat net Jetty Pearl Nederland in 1956 vertegenwoordigde op het allereerste Eurovisie Songfestival. Jetty opende het festival met het door Cor Lemaire en Annie M.G. Schmidt geschreven De Vogels Van Nederland (muziekje). Jetty werd tweede. (Let, als je naar Jetty luistert, vooral ook op het verzorgde Nederlands dat mensen toen ten gehore brachten op televisie. Toen was er duidelijk nog geen sprake van poldernederlands of verkavelingsvlaams.)

George kan beter

Do not buy this book if you're expecting to find out anything at all about 1984, as this writer seems to have been living on a different planet. I was trying to do a bit of research into the influence of New Wave on cross-over dance music in the Mid-Eighties, but I found "1984" a complete waste of time... Jackson's "Thriller"?(the soundtrack of the summer, and the biggest selling album of all-time) - not mentioned; Frankie Goes To Hollywood (their breakthrough year leading to world pop domination) - not a whisper; Style Council? (Not Paul Weller's finest hour, but still an honest nod to the white soul roots of Mod culture) - you'd have thought they didn't exist if you read this book. Nik Kershaw? Ray Parker Junior? Sister Sledge? Nope, nope nope. Instead this man seems to have moped around in his room and at work, watching some kind of depressing news channel (was his remote broken? This isn't explained - but you'd have thought they'd have had MTV on at least one of the channels in his office). Orwell completely fails to capture the uplifting vibe that was the pop explosion of the summer of '84... maybe he lived in Norwood. 0 Stars.

Oh, and don't read "the Road to Wigan Pier" either, as we drove around for ages last August Bank Holiday before asking a traffic warden, who said that the sea was about 30 miles away, by which time it was too late. I don't think Orwell had actually ever been to Wigan. What does he do - just sit in his room making this stuff up for kicks or something? 0 stars also."

Deze bespreker van George Orwell's 1984 op Amazon vond het boek om bovenstaande redenen maar één ster waard. Meer slechte recensies: hier. George moet, zo te lezen, beter zijn best doen.

Paleo-slapen

De industriële revolutie gooide alles door elkaar. Ook de manier waarop we slapen. In termen van arbeidsverdeling is het voor de samenleving inderdaad een stuk overzichtelijker wanneer iedereen zo ongeveer op hetzelfde uur voor één compact tijdsdeel naar bed gaat en daarna ook weer allemaal samen zo ongeveer op hetzelfde moment opstaat en gezellig naar de werkplek trekt.

Maar, leert de wetenschap, zo hebben mensen niet altijd geslapen. Het grootste deel van onze geschiedenis sliepen we in in twee blokken van ongeveer drie tot vier uur, met daartussen een periode waarin we een boek lazen, een pijpje rookten, gezellig in bed wat kletsten of, waarom niet, ons aan de fysieke liefde waagden. In totaal besloeg deze combinatie van slapen, gezellig doezelen en slapen ongeveer twaalf uur.

En er zijn mensen -waaronder steller dezes- die aan hun gebeente voelen dat ze ook zo in elkaar zitten. Het vooruitzicht twee keer drie tot vier uur, met daartussen een onderbreking, te kunnen slapen, klinkt erg aanlokkelijk als je omstreeks een uur of vier 's nachts wakker wordt met een helder hoofd, maar weet dat de wekker binnen goed twee uur afloopt en je dus ofwel nu probeert te slapen -wat geheid niet lukt- of straks -wanneer je eigenlijk klaar bent voor je tweede periode van drie à vier uurtjes slaap- met een moe hoofd, na een paar uur wakker liggen, er weer uit moet. De herontdekking van het paleo-slapen: een fijn perspectief dus (meer hier).

Het prentje: wat onbedoeld de achturen-slaapmythe bevorderde, de invoering van de achturen-werkdag. Drie overzichtelijke blokken van telkens acht uur: werken, ontspannen, slapen. Overzichtelijk, ja. Prettig, neen.

Ook dit zal

De meest vertrouwde minister van koning Salomo, Benaiah ben Yehoyada, stond bekend om zijn hoge eigendunk. De koning wilde hem daarom enige ondergeschiktheid bijbrengen en stuurde de minister daarom op een, in zijn ogen, onmogelijke missie. Benaiah moest een ring zoeken welke een vrolijk man droevig maakt en een droevig man opvrolijkt. De koning wilde deze ring op Soekot dragen, de minister kreeg daarom zes maanden de tijd om de ring te vinden. Benaiah antwoordde de koning "Als een dergelijke ring bestaat zal ik deze vinden en naar u brengen".

Zes maanden lang zocht Benaiah naar de ring. Op de avond voor Soekot besloot hij een wandeling te maken door één van de armste wijken van Jeruzalem. Hij liep langs een oude koopman die net zijn koopwaar aan het uitstallen was. De minister vroeg de oude man of hij toevallig van de magische ring gehoord had die een gelukkig persoon alle plezier zou laten vergeten en een persoon met een gebroken hart alle triestheid zou laten vergeten. De oude man pakte een simpele gouden ring en maakte een inscriptie op de ring. Benaiah las de inscriptie en zijn wanhoop maakte plaats voor een grote glimlach.

De nacht van Soekot brak aan en iedereen maakte zich op voor het feest. Koning Salomo vroeg lachend aan Benaiah of hij de ring had kunnen vinden. Alle ministers lachten met hem mee. Tot ieders verbazing hield Benaiah de gouden ring omhoog en meldde de koning "Hier is de ring majesteit". Salomo pakte de ring en las de inscriptie. De lach op zijn gezicht vervaagde. Hij las de volgende drie Hebreeuwse letters: _gimel, zayin, yud_, welke de eerste letters vormden van de tekst Gam ze ja'avor - "Ook dit zal overgaan", (bron: wikipedia).

Het prentje: Sudarshan Shetty, This Too Shall Pass, aluminium en hout, 2010

Dagvis/nachtvis

Ik heb een vis voor dag en nacht

Ik heb een vis voor dag en nacht,
des morgens, als de angst mij wacht,
zwemt hij kalmerend langs mijn voeten,
als ik des nachts de droom opwacht
dan komt mijn vis mij groeten.

Des middags slapen alle vissen.
Zou men zich hiervan willen vergewissen
en naar de tenen van de rots afklimmen,
men kan mijn vis daar aan de wand zien staan
in een der heldergroene nissen,
men ziet hem in het omgekeerde firmament,
een hoge vlieger, staan te vinnen,
slapend te stromen als een smalle vaan.

Ik heb een vis voor dag en nacht,
zou ik soms vroeg uit denken moeten
dan wekt hij mij al om half acht
Des nachts komt hij steeds even groeten.

uit: J.B. Charles (1910-1983), Gedichten, 1956.

Het prentje: Karper, Vietnamese Dong Ho houtblokprint, z.j.

Elmore Leonard

Er niet meer: Elmore Leonard. Wie nog nooit iets las van Leonard: wat jammer. Als dat nog maar goed komt... Nu, je kunt het ook een positieve draai geven: dan valt er dus nog heel wat te ontdekken. Vijf favoriete Leonard's: City Primeval, Freaky Deaky, Get Shorty, Rum Punch en The Law at Randado. Als je die hebt gelezen weet je waar Quentin Tarantino de spreekwoordelijke mosterd haalde.

Het prentje: als ervaren vakman gaf Leonard ook wel eens schrijfadvies (meer hier).

Bedroefde Moeder

Wie denkt dat het ooit wel eens gedaan zal zijn met dat geloven, die gelooft beter iets anders. Vrijdenkers denken soms wel eens dat al dat geloven bedacht wordt door de Heersende Machten om mensen dom en gewillig te houden. Het zit complexer in elkaar. Wie wil weten hoe het in zijn werk gaat, neemt best een kijkje in Warfhuizen, in het noorden van Groningen.

In 2003 werd in de aldaar gevestigde en zeer afgelegen kluiskapel een nieuw beeld geplaatst, een in Sevilla besteld processiebeeld. Na een tijdje begonnen vreemd genoeg mensen hun weg te vinden naar Warfhuizen. In eerste instantie in Nederland wonende Spanjaarden en Latijns-Amerikanen. Spoedig werden ze daarin gevolgd door autochtone katholieken, later door mensen uit België en Duitsland. En nu wordt het interessant.

In Warfhuizen kunnen je eigenlijk in het levend zien hoe destijds bedevaartsoorden ontstonden. Twee voorbeelden. Eén, het Wonder van Warfhuizen. Er is nooit een wonder, van welke aard dan ook gebeurd in Warfhuizen; Groningers zijn nuchtere mensen. Wat er wel is, is dat de pers ooit smalend de term "het Wonder van Warfhuizen" bedacht voor de plotse populariteit van de kluiskapel. Voor je het wist ging die term een eigen leven leiden en ging onder pelgrims het gerucht dat er effectief een Wonder was gebeurd. En dat het in de krant had gestaan.

Welk wonder dan? En zo kom je bij twee, de uitvinding van tradities. Het beeld kreeg, omwille van de smartelijke uitdrukking van Maria, algauw de bijnaam "de Bedroefde Moeder". En zo ontstond de cultus: wie met moeilijk opvoedbare jongeren zit, trekt naar Warfhuizen. Als die jongeren daarna hun leven beteren: ziedaar de wonderlijke kracht van het beeld. En dus komen er steeds nieuwe bezorgde ouders en grootouders langs. Bij droefenis horen tranen. En dus krijgt het beeld witte zakdoeken in de rechterhand gestopt. Naderhand nemen de pelgrims die mee voor wie met probleemkinderen zit of voor wie examenvrees heeft.

Samenvattend: wie denkt dat het ooit wel eens gedaan zal zijn met dat geloven, die gelooft beter iets anders. Wie wil leren hoe dat geloven in zijn werk gaat, trekt naar Warfhuizen, naar de Bedroefde Moeder. (Hier meer.)

Het prentje: het beeld van Onze Lieve Vrouw van de Besloten Tuin, alias de Bedroefde Moeder, in de kluiskapel in Warfhuizen. Even reclame: nog tot eind september in het Leuvense Kadoc, de tentoonstelling Devoted, foto's van Jan Locus van hedendaagse rites en devoties.

Tribunehumor

Laatst op de tribune, bij één van de oefenwedstrijden van de favoriete club. Achter ons zaten drie stokoude mannetjes (voetbalkenners, dat moet gezegd). Tijdens de pauze passeren er op een bepaald moment twee jonge meisjes. Allebei dragen ze zo'n heel kort shortje. Als ze voorbij zijn zegt de oudste van de drie zeer droog tegen de twee andere. "Normaal zou ik wel met hen zijn meegegaan, maar ons Georgette zit in de kantine." Waarop één van de twee andere repliceert: "Och Frans, uw tijd komt nog".

Om maar te zeggen: we zijn weer helemaal klaar voor het nieuwe seizoen.

Het prentje: de favoriete club in betere dagen. Met kleppers als Sanon, Tolsa, Lozano en Tomaszewski. Toen waren die drie mannetjes er ongetwijfeld ook bij.

In het bos

"In zijn brief van 17 februari 1905 aan de jonge dichter Franz Xaver Kappus schreef Rainer Maria Rilke: ' Als het dagelijks leven u arm voorkomt, maak het dan geen verwijten. Maak uzelf het verwijt dat u niet genoeg dichter bent om de rijkdommen van dat leven op te merken.' En John Burroughs in 'The Art of Seeing Things': 'Zoals wij met de wereld omgaan, zo gaat zij ook met ons om. Wie het beste van zichzelf geeft, krijgt ook het beste terug.' Wij alleen zijn verantwoordelijk voor de triestheid van onze levens. De wereld is grauw omdat wij geen kleur aan ons bestaan geven. Vind je het leven flets? Ga dan iets anders doen, ga in een blokhut wonen. En als de wereld er diep in het bos nog steeds somber uitziet en je de omgeving verschrikkelijk vindt, kun je er niet meer omheen: je kunt jezelf niet uitstaan! Dan wordt het tijd om maatregelen te treffen." 

Uit: Sylvan Tesson, Zes maanden in de Siberische wouden, De Arbeiderspers, Amsterdam, 2012.

En Sylvain Tesson nam de proef op de som en leefde een half jaar in het bos, in Siberië. Hield er een dagboek bij: ode aan het kluizenaarschap. Weliswaar met twee honden Ajka en Bek. Strikt genomen: wie twee honden mee heeft, heeft altijd gezelschap en is dus niet echt een kluizenaar. Bovendien komen er geregeld wel eens Russen langs en ook twee Franse schilders (zie prentje). Komaan, niet zeuren: het is gewoon een mooi boek. Enig risico: er wordt zoveel wodka verzet dat je geneigd bent ook naar de fles te grijpen.

Het prentje: Olivier Desvaux, Sylvain Tesson dans sa cabane en Sibérie, z.j. (Er hoort overigens ook een filmpje bij over Tesson's wedervaren: hier.)

Ondoorgrondelijk

Mensen hebben teveel geduld met hun goden. Als goden weer eens iets onbegrijpelijks doen, dan heet het dat ze ondoorgrondelijk zijn. Maar om zeker te zijn nemen we de schuld alvast op ons. Janssens krijgt één of andere ziekte: tja denkt Janssens, dat is mijn schuld, god maakt mij duidelijk dat ik niet naar de buurvrouw moet gluren als ze in bikini ligt te zonnen in de tuin. God laat een vliegtuig neerstorten? Onze schuld, moeten we maar niet naar blote prentjes kijken op het internet.

Mensen hebben teveel geduld met hun goden. Als mensen zo slecht communiceerden als hun goden, dan noemden we ze contactgestoord. Beste god, als U Janssens wil duidelijk maken dat hij niet naar de buurvrouw mag loeren: kan U hem dat dan niet gewoon zeggen? Mag toch geen probleem zijn voor iemand die zich voorstaat op zijn almacht? En kan U voortaan niet gewoon de namen van de zondaars bekend maken, met de tarievenlijst en strafmaat erbij? Dat is een stuk overzichtelijker dan zomaar in het wilde weg met vreselijke ziektes of neerstortende vliegtuigen te gooien.

Mensen hebben teveel geduld met hun goden. Maar goed, Johnny Cash en Billy Joe Shaver vinden van niet: You Just Can't Beat Jesus Christ (muziekje). Ieder zijn of haar gedacht zullen we maar zeggen.

Scandinavisch

Vandaag blijkt ongeveer elke tweede Scandinaviër thrillers te schrijven. Er zijn vermoedelijk ganse dorpen waar inmiddels iedereen van de thrillerschrijverij leeft; schuren vol mannen en vrouwen die van 's morgens tot 's avonds misdaadromans bedenken. Het recept is dan ook redelijk eenvoudig: slecht weer, sombere mensen, kindermisbruik of extreemrechtse complotten (of soms allebei) en detectives met relatieproblemen. Het is, laten we eerlijk zijn, een beetje voorspelbaar geworden.

Dan lees je veel beter de tien Martin Beck-romans die het echtpaar Sjöwall en Wahloo (prentje) tussen 1965 en 1975 schreef. Ook daar is het vaak slecht weer, zijn de mensen geen lachebekjes, wordt er politiek gecomplotteerd en loopt het huwelijk van het centrale personage spaak. Maar daar houdt de gelijkenis op. Sjöwall en Wahloo schreven wat je zou kunnen omschrijven als maatschappijkritische misdaadromans. Je leest een ongemeen spannend verhaal en na afloop concludeer je onwillekeurig dat detectives dan wel mooi boeven kunnen oppakken, maar aan de achterliggende samenlevingsproblemen ook niet veel kunnen doen. Het slotwoord van het laatste en meest politieke boek, De Terroristen, is dan ook niet geheel toevallig 'Marx'.

Per Wahloo is al weer lang dood, maar Maj Sjöwall leeft nog en is, volgens The Guardian, ook niet zo'n fan van de hedendaagse Scandinavische golf:  The grandmother of Scandinavian crime writing has said her counterparts today are too concerned with screen adaptations of their work and "are not about police work and crime, but very much about love and relationships – like girls' books". Die zit.

Hart Nibbrig

"De Nederlandse renners J.W. "Wim" Holst en Ferdinand Hart Nibbrig vertrokken op 24 december 1885 om 14 uur vanuit Amsterdam richting Deventer op een 70 kg zware driewieltandem. De start was voorzien op het Leidse Plein, er stond tegenwind en bovendien vroor het. Om 20 uur kwam er een zware mist opzetten en begon het te dooien en later te regenen. Tijdens de nacht moesten ze nog verscheidene keren over gesloten tolbomen. De volgende dag om 14 uur kwamen ze aan in Muiden, ze hadden een afstand van 273 km afgelegd, een record.

Ferdinand Hart Nibbrig (1866-1915) werd een belangrijke Nederlandse kunstschilder en was een der eerste kunstenaars die het luminisme in Nederland introduceerde," (Via: 3wielweb).

Het prentje: Ferdinand Hart-Nibbrig (1866–1915), In Zijn Eerste Levensdagen, 1896.

Abdel Halim Hafez

Er bestond altijd al wereldmuziek. Alleen maakten we daar niet zo'n spel van: toen was dat gewoon muziek uit een ander land, in dit geval uit Egypte. Uit een overigens duidelijk onbezorgder tijd, dit filmpje met Abdel Halim Hafez (1929-1977), bijgenaamd el-Andaleeb el-Asmar  of de grote donkerhuidige nachtegaal. Volgens het alwetende wikipedia is Abdel ook vandaag nog één van de meest populaire zangers uit de regio en inspireerden zijn liederen de mensen die in 2011 in Egypte op straat kwamen en president Moebarak ten val brachten.

Nog een stukje? De donkerhuidige nachtegaal live, met groot orkest: filmpje en, redelijk indrukwekkend geënsceneerd, in één van zijn vele muzikale films: hier.

Het nijlpaard

Zie toch het nijlpaard, dat Ik heb gemaakt, evenals u.
Het eet gras zoals het rund.
Zie toch de kracht in zijn lendenen,
de sterkte in zijn buikspieren!
Hij spant zijn staart als een ceder,
de spieren zijner dijen zijn samengestrengeld.
Zijn beenderen zijn buizen van koper,
zijn knoken gelijk staven van ijzer.
Hij is de eerste van Gods werken,
het schepsel, waaraan Hij zijn zwaard gaf;
ja, de bergen leveren hem hun opbrengst,
waar alle dieren des velds spelen.
Onder de lotus legt hij zich neder,
in de schuilplaats van riet en moeras.
Lotusplanten beschutten hem met haar schaduw,
de wilgen der beek omgeven hem.
Zie, al is de stroom nog zo sterk, hij deinst niet terug;
hij voelt zich gerust, al bruist een Jordaan tegen zijn muil.
Durft men hem van voren vastgrijpen,
een strik door zijn neus halen?

Uit: Het Oude Testament, het boek Job, 40:10-19, in de NBG-vertaling (1951)

Een experiment

Mensen willen grenzen verleggen. Vroeger had je mannen die in hun schuurtje zelf wagens in elkaar schroefden waarmee ze dan probeerden het wereldsnelheidsrecord te breken. Fantastische tijden. Tegenwoordig lijkt het alsof er geen plaats meer voor dat soort liefdevol geknutsel: wagens zitten vol elektronica en op één of andere manier bederft dat een beetje de pret.

De fiets is wellicht de final frontier. In de jaren negentig had je de Schot Graeme Obree die op basis van wat wasmachineonderdelen een fiets in elkaar knutselde waarmee hij het wereldrecord verbeterde. In die geest experimenteert Tom Donhou verder. Gewoon kijken hoe snel je kan gaan als je zelf, met klassieke materialen, een fiets maakt en je vervolgens op sleeptouw laat nemen door één van je maten die plaats heeft genomen aan het stuur van je oude Zephyr: (filmpje).

Alles aan dit experiment zit juist. Tom Donhou, onthou die naam.

(Hier vind je zijn site, waar je fietsen en fietsgerei kunt bestellen.)

Jean Françaix

Er vielen in het verleden op deze pagina's wel eens lelijke woorden als het over het klavecimbel ging. Dat hoefde dat instrument echter niet persoonlijk te nemen. Het ging meer over de amechtigheid waarmee wel eens, desnoods ten koste van het luisterplezier, een bepaald soort authenticiteit wordt nagestreefd. Maar dat hoeft dus helemaal niet zo te zijn. Net zoals er ook geen natuurwet is die maakt dat je alleen maar oude muziek ten gehore kunt brengen op het klavecimbel. De twintigste-eeuwse Franse componist Jean Françaix schreef in 1959 dit bijzonder frisse Concerto pour klavecin et ensemble instrumentale. Zeventien minuten zondags luisterplezier.

De composities van Jean Françaix (1912-1997) zijn vaak bijzonder lichtvoetig van toon. Dat kom je ook niet zo gauw tegen in de hedendaagse klassieke muziek. Misschien aan herontdekking en herwaardering toe. Laat dit een begin zijn: (muziekje).

(Het prentje geeft mogelijk ook één van de redenen aan waarom Françaix niet altijd de eer krijgt die hij verdient. Labels die klassieke muziek verkopen zijn meer gewoon aan het zwaarwichtige genre en zijn goed in hoesontwerpen die ernst en diepgang moeten uitstralen. Lichtvoetig valt ze moeilijk en daarom kiezen ze in die gevallen vaak voor bijzonder cheesy prentjes.)

Oorlogshond

Omdat het volgend jaar de hele tijd 14-18 zal zijn en we na verloop van tijd die Eerste Wereldoorlog niet meer zullen kunnen horen of zien: nu alvast even aandacht voor het toch wel aangrijpende schilderij van de Australiër Peter Wegner, Dog in a Gas Mask. Deze keer geen Jan Fabre-achtige aanstellerij, maar een gemeend eerbetoon aan de trouwe viervoeters die destijds dienst deden aan het front.

Met dit schilderij won Wegner dit jaar de Gallipoli Art Prize. (Omdat we die prijs niet echt kennen, doen we nu zoals men dat oplost in de journalistiek: "de prestigieuze Gallipoli Art Prize". En meteen denken de lezers die die prijs vermoedelijk ook niet kennen: het zal wel heel belangrijk zijn die prijs en aan mij liggen dat ik hem niet ken. Journalisten: lepe gasten.)

Anyway: Peter Wegner, Dog in a Gas Mask. (We hadden het overigens al eens eerder over de oorlogshonden: hier.)

Clint spreekt

"Well, opinions are like assholes: everyone has one"

Clint Eastwood als Harry Callahan in The Dead Pool (fimpje).

Carton de Wiart

Sir Adrian Paul Ghislain Carton de Wiart, VC, KBE, CB, CMG, DSO (5 May 1880 – 5 June 1963), was a British Army officer of Belgian and Irish descent. He served in the Boer War, First World War, and Second World War; was shot in the face, head, stomach, ankle, leg, hip, and ear; survived a plane crash; tunnelled out of a POW camp; and bit off his own fingers when a doctor refused to amputate them. He later wrote that "Frankly I had enjoyed the war" when describing his service in the First World War, (Bron: wikipedia).

Wie ooit een exemplaar tegenkomt van Carton de Wiart's memoires, helemaal in de geest van de auteur Happy Odyssey getiteld: niet aarzelen, kopen. Ze leren je beter begrijpen waarom mensen altijd oorlog zullen blijven voeren: het blijkt op een vreemde manier ook gewoon spannend en het laat je toe te ontsnappen aan alle ingewikkelde dingen die bij een normaal burgerleven horen. Soldaten hebben geen agenda's vol dringende afspraken of deadlines en moeten niet proberen een loodgieter te pakken te krijgen of op tijd bij de schoenmaker zien te geraken. Soldaten eten, drinken, oefenen, slapen. En al dat soort dingen wordt voor ze geregeld. Af en toe is er vechten. En dat blijkt, zoals gezegd, ongemeen spannend.

In een volgend leven eens uitproberen.

Het prentje: Sir William Orpen, Sir Adrian Carton de Wiart, z.j. (via Boing Boing).

Lelijk Belgisch

Reclame! Voor een bijzonder confronterende en dus leerrijke site: Ugly Belgian Houses, elke dag, zoals de naam belooft, een prentje van een lelijk Belgisch huis.

En ja, dat blijkt allemaal heel herkenbaar. Iedereen heeft wel zo'n huis in de buurt of in de straat of woont er zelf in. Touché. Is dat erg? Hannes Coudenys, de man die de prentjes plaatst, vindt duidelijk van wel. Tja, het is toch vooral de materiële weerslag van onze nationale cultuur, van hoe wij Belgen - Vlamingen, Walen, Brusselaars - zijn: geen slechte mensen, maar nogal op onszelf en op de onzen gericht. Ieder zijn huis, ieder zijn smaak.

Je kunt je voorstellen dat er landen zijn waar meer gemeenschapsgevoel heerst of waar op basis van lange tradities mensen gevoel voor maat en schoonheid hebben ontwikkeld. Je kunt je dat inderdaad voorstellen, zoals je je de gekste dingen kunt voorstellen. De vraag is echter of dat soort landen, behalve in onze verbeelding, ook echt bestaat. Wat je wel hebt zijn landen met strenge regelgeving, waar de overheid vastlegt hoe een huis er moet uitzien: zo en en niet anders. Niet akkoord? Pech. Wat je ook hebt zijn landen waar de groepsdwang wel erg verstikkend is en niemand een huis durft te hebben dat er anders ziet dan dat van de buurman, op straf van uit de groep te worden gestoten. Wij leven niet in zo'n land. Gelukkig ook maar.

Hier doet iedereen zijn of haar zin. En soms valt het resultaat daarvan mee en vaak valt het tegen. En iedere Belg zou het uiteraard wel fijn vinden moesten er alleen maar mooie huizen bestaan. Maar iedere Belg heeft zo zijn idee van hoe een mooi huis er uitziet. En dus is het maar best dat noch de overheid, noch de gemeenschap zich te nadrukkelijk bemoeien met wat mooi is en met wat van goede smaak getuigt.

Overigens: ook het recht op slechte smaak moet dringend in één of ander mensenrechtenverdrag worden opgenomen. Ieder zijn huis, ieder zijn smaak.

Het prentje: via het zeer aangeprezen Ugly Belgian Houses.

Oogstmaand

Oogst

Scherp snijdt het zwoegend ijzer der gedachte
Door d' akker van den geest de lange voren,
Diep laat de hoef van os en paard zijn sporen
Erin getrapt: de duisternis der nachte
En 't zonlicht gaan er over, wisslend zachte
En teistrende getijden, scherp gevroren
Of gloênde droogt', en woeste vlagen storen
Zich aan geen zaaiers dankbre vreugd of klachte.
Dan wekt van binnen 't splijten, kiemen, groeien,
Tot weer de akker leven gaat en bloeien;
Gedachtenoogst bedekt de vruchtbre kluiten.
Maar wat de zangerige vogelkoren
Er hupplend tsjielpten in de zwarte voren,
Dat komt als oogst van liedren er onstpruiten.

Uit: Carel Vosmaer (1826-1888), Gedichten, 1882.

Het prentje: Simon Bening (1483-1561), Augustus, minitiatuur uit een Vlaams Getijdenboek, eerste helft zestiende eeuw.

Jonge nonnen

Al dat zomeren zal vermoedelijk wel ergens goed voor zijn, maar de kloosteroversten bidden voor neerslag en strenge vorst. De hoge temperaturen blijken immers niet bevorderlijk voor de godsvrucht. Van overal bereiken ons berichten van jonge nonnen die, vermoedelijk onder invloed van het zomerse weer, hun geloften zijn vergeten en zich verliezen in drank, drugs en beatmuziek (prentje).

Het zijn geen gemakkelijke tijden.

Ok Go, bis

Vorige week lieten we het fantastische liedje en filmpje This Too Shall Pass van de OK Go's horen en zien (hier). We hebben ons enkele dagen ingehouden, maar nu laten we een andere versie horen/zien van hetzelfde nummertje. En het valt moeilijk te zeggen welke van de twee versies superieur is. Ook weer geweldig dus: deze.

(Merk overigens ook het correcte kleurbewustzijn van de de jongens: paars en wit. Meer uitleg is, nemen we aan, niet nodig.)

Willem Dolphyn

Vakmanschap. Dat is het minste wat je kunt zeggen van Willem Dolphyn. Terwijl andere artiesten zich suf zoeken om toch maar weer iets te vinden waarmee ze zich van anderen kunnen onderscheiden, is Willem Dolphyn al die jaren stug zijn eigen gang blijven gaan. Schilderen is traditioneel een ambacht. En ambachten beheers je steeds beter door ze uit te oefenen. Willem Dolphyn is al die jaren gewoon blijven schilderen in de klassieke traditie. Zoals deze twee overheerlijke kweeperen. En dat is meteen ook de titel van het werk: Twee overheerlijke kweeperen. Vakmanschap.

Warme dag

Er wordt weer zo'n warme dag verwacht. Men kan, zoals de mevrouw op de foto, besluiten binnen te blijven, alles goed te verduisteren en vervolgens de hele dag vrolijk trompet te spelen. Op zich uiteraard helemaal geen slecht plan. Maar het kan natuurlijk nog beter, zoals de brave man op het filmpje bewijst (hier).

Noodprogramma

Het wordt de volgende dagen spectaculair warm, melden de media. Vijfendertig graden, zeggen de enen. Neen, zesendertig, misschien zevenendertig, menen de anderen. Alleszins niet niets dus. Wat te doen? Het almaar kleiner groeien-noodprogramma biedt raad:

1. Rustig binnenblijven.
2. Coole plaatjes draaien. Daarvoor hebben ze destijds de cool jazz uitgevonden: Sonny Clark, Cool Strutting, bijvoorbeeld (hier). Of Lee Morgan, The Sidewinder (hier).
3. Meloen eten. Zet een rijpe cavaillion-meloen een paar uur in de ijskast. Daarna lepelen maar. Of nog:  alpro-yoghurtjes-blauwe bessen waar je zelf flink wat echte blauwe bessen doorheen schept. Uiteraard allemaal goed gekoeld.
4. Een boek lezen waar je niet geweldig moet bij nadenken. Bijvoorbeeld: My Family and Other Animals van Gerald Durrell.
5. Of er een mooi prentenboek bijhalen. Maria Kalman, The Principles of Undertainty of And The Pursuit of Happiness. Of nog, Barry Deutsch, Hereville. How Mirka Got Her Sword.
6. Schilderijen kijken: E.H. Gombrich, The Story of Art. (Hoewel dat wel een erg dik boek is. Veel dunner en ook fijn is: John Berger, Dürer. Watercolours and Drawings.)
7. Filmpjes! Over en door het briljante echtpaar Eames bijvoorbeeld: hier vind je een mooie collectie.
8. De gerestaureerde versie van Tati's Jour de Fête loopt nu in de zalen. Wie moed heeft kan zich naar de hopelijk van airco voorziene bioscoop slepen. Je kunt natuurlijk ook gewoon thuis de dvd in het apparaat pleuren. En als je de Tati-collectie in huis hebt, kan je ze vervolgens allemaal bekijken.
9. Een film met veel sneeuw zorgt ook voor verkoeling. Werner Herzog, Happy People. A Year in the Taiga.
10. Rustig binnenblijven. Of hadden we die al?

Het prentje: Paul Lacroix, Watermeloen, 1806. Kan ook natuurlijk, watermeloen.