Volkshalle

"Vanaf 1937 stond er in een zorgvuldig afgesloten en bewaakte expositieruimte van de Berlijnse kunstacademie een dertig meter lange maquette van een reusachtige weg die een as vormde door het centrum van Berlijn. Halverwege deze weg bevond zich een gigantisch congrescentrum, de Volkshalle. Het ontwerp was gebaseerd op een schets die Hitler halverwege de jaren twintig zelf had getekend. Hij liet een veilige gang bouwen van de Rijkskanselarij naar de ruimte waarin de maquette stond en 's avonds liep hij vaak, bijgelicht door een zaklantaarn, met gasten naar de maquette om hun te tonen hoe het nieuwe Berlijn eruit zou gaan zien. Op een bepaald punt langs de 120 meter brede weg -welbewust zo ontworpen dat hij een derde breder zou zijn dan de Champs Elysées- zou 's werelds grootste triomfboog verschijnen, een monument ter herdenking van de in de Eerste Wereldoorlog gevallen Duitse soldaten, wier 1.8 miljoen namen in graniet gebeiteld op de 117 meter hoge muren zouden prijken. De Volkshalle vormde het belangrijkste onderdeel van de maquette: de reusachtige vergaderruimte zou plaatsbieden aan 200.000 personen en daarmee de grootste zaal ter wereld worden. De koepel zou een doorsnede van 250 en een hoogte van 74 meter krijgen, waardoor hij zeven keer zo groot zou uitvallen als die van de Sint-Pieters in Rome.

Toen de oorlog uitbrak werd de Volkshalle uitgesteld om de bouw na de eindoverwinning te laten uitvoeren door een leger van 3 miljoen buitenlandse dwangarbeiders. De maquette in Berlijn is in 1945 verdwenen: geplunderd of verbrand."

Richard Overy, Dictators. Hitlers Duitsland, Stalins Rusland, De Bezige Bij, Amsterdam, 2005.