Literatuurdeskundig

“The Bible, apart from religion, is great literature.”

Richard Milhous Nixon, literatuurdeskundige en concertpianist (filmpje), 1913-1994

Auto-polo

Nu het voetbalseizoen er, althans in de lagere reeksen, op zit: goed nieuws voor de man en -uiteraard- de vrouw op zoek naar nieuwe sportieve uitdagingen. Auto-polo!

Voor de generatie van onze voorouders die de auto ontdekte, leken de mogelijkheden eindeloos. Auto's vervingen paarden? Waarom dan ook niet vrolijk auto-polo spelen? Onderstaande prentjes maken mogelijk duidelijk waarom het niet echt een sport is geworden die massaal navolging vond. Mogelijk wel bijzonder interessant voor de toeschouwers, maar enigszins minder gezond voor de deelnemers.




Hier lees je een verslag, uit de New York Times van 8 december 1912, van een auto-polo wedstrijd. Op hetzelfde krantenblad ook een bericht over iemand die heel Amerika met de auto doorkruiste, zonder ooit een lekke band te hebben.

Die voorouders toch!

PS: Onze jongens hebben het seizoen afgesloten met een zevende plaats. Netjes in de middenmoot. Er zat, bij het seizoenbegin, duidelijk meer in. Volgend jaar dan maar?

PPS: En voor wie echt niet zonder voetbal kan, op 23 mei het beste straatvoetbal uit onze hoofdstad op CitySoccer, Tour & Taxis, Havenlaan, 1000 Brussel.

Groenland

Er zijn dagen dat je gewoon weg wil. Ergens waar ze je niet kunnen vinden en waar je nooit iemand ziet. Bestaan er nog zo'n plekken? Dat valt een beetje tegen.

In New Scientist een artikel over of er nog echt afgelegen plekken bestaan. Daartoe berekenden ze voor elke plek op aarde hoe lang het duurt om naar de dichtsbijzijnde stad van 50.000 inwoners te reizen. Als je al die gegevens op een kaart invoert, krijg je bovenstaand prentje. Hoe helderder, hoe groter de bereikbaarheid.

Plotted onto a map, the results throw up surprises. First, less than 10 per cent of the world's land is more than 48 hours of ground-based travel from the nearest city. What's more, many areas considered remote and inaccessible are not as far from civilisation as you might think. In the Amazon, for example, extensive river networks and an increasing number of roads mean that only 20 per cent of the land is more than two days from a city - around the same proportion as Canada's Quebec province.

Als je naar het New Scientist-artikel gaat, kan je per regio in detail zien hoe het zit met de bereikbaarheid. Voor wie écht weg wil: Groenland lijkt zo ongeveer het meest godvergeten gat op de planeet.

Houden zo.

Dierenvriendenpartij

Marktonderzoek wijst uit dat onze lezers de meer interactieve berichten nog het leukst vinden. Zelf sommen maken of vragen oplossen om te weten te komen welk soort mens je bent. Vandaag nog zo eentje.

Behulpzame politicologen ontwikkelden een test die je toelaat te bepalen welke partij in Europa -er zitten er een kleine driehonderd in de verzameling- het best bij jou past.

Onze perfecte match -84.3% overeenkomst- blijkt ... de Partij voor de Dieren!

Koe, parkiet en muskusrat: slaap op beide oren. Pst. is uw vriend.

Nu de rest van Europa nog.

Opgelet: rokende man

Ooit had je pausen en andere kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders die de kunstwerken wantrouwden die ze van vorige generaties hadden geërfd. Daar stonden immers blote mensen op. En dat zou de gelovigen maar op slechte gedachten brengen.

Daarom besloten ze die kunstwerken bij te werken. Hofschilders kregen de taak om de afbeeldingen fatsoeneren. Een takje klimop, discreet op de edele delen van Adam en Eva. Een gordijn, over de wellustige vormen van engelen en putti gedrapeerd. Allemaal met de beste bedoelingen, natuurlijk. Om de zwakkeren van wil tegen zichzelf in bescherming te nemen.

Onwillekeurig denk je aan dat soort historische voorbeelden als je leest dat ze in Frankrijk de affiches van de nieuwe film over Coco Chanel fatsoeneren. Op die affiches zie je Audrey Tautou een sigaret roken. Tautou speelt Chanel. Chanel rookte een sigaret of veertig per dag. Dus nogal vanzelfsprekend dat ze er ook in de film wel eens ééntje opsteekt.

Niet zo, besloot de Gezondheidspolitie. Voor je het weet breng je de zwakkeren van wil op slechte gedachten. Je moet de mensen tegen zichzelf beschermen en dus geen sigaret op de affiches.

De Gezondheidspolitie is overigens niet aan zijn proefstuk toe. In Parijs loopt een Tati-tentoonstelling. Op die affiche zie je een scène uit Mon Oncle: Monsieur Hulot met neefje, rondtuffend op de brommer. Vreemd: sinds kort heeft Hulot op de straataffiches een soort molentje in zijn mond. Een molentje?!

Euh, in de film rookt Hulot een pijp. En voor je het weet breng je de zwakkeren van wil op slechte gedachten. Je moet de mensen tegen zichzelf beschermen en dus niet, zoals op de oorspronkelijk geplande affiches (zie helemaal bovenaan), rokend op de foto. Vandaar dat molentje (zie hieronder).


Overigens, bedenken we nu zelf, zo'n oudere man op een brommer met een jongetje erbij. Is dat wel slim? Gaat dat niet aan de gevoelens appeleren van viezeriken die knaapjes schenden? Zouden we niet beter dat jongetje van die affiche halen? Voor je het weet breng je de zwakkeren van wil op slechte gedachten.

Ja, de vooruitgang hou je niet tegen.

(Voor wie, bij wijze van verzetsdaad, graag even een Rokende Man met een Knaapje op een brommer wil zien: hier een stukje uit Mon Oncle. Eén van de fijnste films ooit, overigens.)

Walen werken wel

Onrecht en valse beschuldigingen! Te vaak wordt beweerd dat onze Waalse medemensen er een beetje de kantjes van af lopen. Dat ze niet willen werken. Niet ondernemend zijn en dat soort dingen.

Met respect: koekak. Niets van aan. Onze Waalse vrienden zijn wonderlijk actief. Het bewijs: Panique au Village.

Kijk mee en bewonder (filmpje). De geweldigste animatiefilmpjes in jaren, gebracht door een stelletje ongeregeld uit het zuiden van het land. De formidabele avonturen van Cheval, Cowboy en Indien. En van het stoute neefje Laurent, natuurlijk!

Het werk dat dat moet geweest zijn: al die poppetjes beeld per beeld in scène zetten. Dat geknutsel, geknip en geplak: kom daar in Vlaanderen maar eens om.

Dankzij almaar kleiner groeien kan je later zeggen: ik kende Panique au Village al voor iedereen Panique au Village kende. Binnenkort in Cannes, als langspeelfilm. En er is ook een in het Nederlands gedubde versie in voorbereiding, maar daarmee gaat wel een deel van de oorspronkelijke charme verloren, vrezen we.

Allemaal samen: Walen werken wel! Walen werken wel! Walen werken wel!

Bril

Eergisteren stierf Martin Bril. Wie de Volkskrant las, kent Bril. Elke dag een stukje. Over op het eerste gezicht banale dingen: de Hema, mooi weer, slecht weer, mannen op de tram. Ook op het tweede gezicht banale dingen. En net daarom: de allerbelangrijkste dingen.

Maar nu is Bril dood. Het afgelopen jaar schreef Bril steeds vaker over zijn medische toestand. Darmkanker. Dat komt meestal niet goed. Ook deze keer niet. Twee weken terug schreef Bril dat ze voor hem een rolstoel kiezen waren geweest. De benen deden het niet meer.

Mooi stuk van Remco Campert gisteren in de krant. Campert en, vroeger, Carmiggelt: dat was zo'n beetje ook hoe Bril schreef. Oog voor de wezenlijke dingen: rokjesdag bijvoorbeeld. De eerste dag van het jaar waarop dames genoeg op het weer vertrouwen om 's morgens de deur uit te gaan met een rok en blote benen.

Goed aan Bril was dat het zelden wee werd. Bril was daarvoor teveel man van de wereld. Typerend: goed anderhalve maand terug kon je in de krant stukjes lezen over zijn gedwongen verlengd verblijf in Frankrijk. Bril was met de wagen op reis en had een beetje te hard gereden. Tegengehouden, rijbewijs afgeven, wagen opgetakeld. En mevrouw Bril, thuis in Nederland, kon daar niet mee lachen: Bril moest zelf maar zien hoe hij terug geraakte.

Dat is klasse: als je weet dat je dood gaat aan kanker, nog gezellig op avontuur in Frankrijk.

Op Brils eigen site vind je een mooie collectie columns, onder de hoofding Berichten.

(Het prentje: Martin Bril, foto Vincent Mentzel.)

Mensen en heiligen

Many people genuinely do not want to be saints, and it is probable that some who achieve or aspire to sainthood have never felt much temptation to be human beings.

George Orwell, 1903-1950.

Het prentje: Orwell's officiële paspoortfoto, toen hij nog koloniaal ambtenaar was. Dat soort snorren was, zullen we maar aannemen, in die dagen nog onverdacht.

Gelicht uit Orwell's file bij de geheime dienst MI5, waarin we ondermeer lezen: "This man has advanced Communist views, and several of his Indian friends say that they have often seen him at Communist meetings. He dresses in a bohemian fashion both at his office and in his leisure hours."

Dat moest slecht aflopen.

Overigens: gisteren werden de jaarlijkse Orwell Prizes uitgereikt. In de categorie beste boek-met-inhoud won Andrew Brown, journalist bij The Guardian, met Fishing in Utopia. Sweden and the Future that Disappeared. Een stukje uit het juryrapport:

“The book tells, in a style which is both charming and crystalline, the story of how the author fell in love with Sweden and everything Swedish, including his first wife, the fishing and the socialism, more particularly the spirit of equality which seemed to pervade the whole country. And when he falls out of love, it is not a straightforward disillusionment but rather a rueful recognition of how incredibly hard it was and is for a country of dirt-poor farmers to emerge into an industrial nation without losing some of the idealism in the affluence. The descriptions of fishing are as enchanting as anything since Izaak Walton, but in its light and easy way the book is as profound as it is enchanting.”

Hier de shortlist en hier de longlist van de geselecteerde boeken. Er zitten ongetwijfeld nog fijne dingen tussen.

Zelfkennis. Wijsheid volgt

Af en toe wel leuk om te zien waar je staat. Het Nederlandse onderzoeksbureau Motivaction ontwikkelde een test op basis waarvan je kan zien tot welk bevolkingsdeel je behoort (hier kan je zelf de test doen). De mensen van Motivaction deelden de Nederlanders op in acht groepen (zie prentje bovenaan). Met wat verbeelding mag je er van uitgaan dat die acht groepen niet zo verschillend zullen liggen bezuiden Wuustwezel.

Even overlopen. Hoe zien die groepen van Motivaction er uit? Hieronder het lijstje met, tussen haakjes, over hoeveel procent van de Nederlanders het gaat:

Traditionele burgerij (16%)
Gemaksgeoriënteerden (10%)
Moderne burgerij (22%)
Nieuwe conservatieven (8%)
Kosmopolieten (10%)
Opwaarts mobielen (13%)
Postmaterialisten (10%)
Postmoderne hedonisten (11%)

Leuk is dat ze je, nadat je de test hebt gedaan, je profiel toesturen. En bij dat profiel horen ook prentjes van hoe bijvoorbeeld het interieur er uit ziet van het soort mensen waartoe je behoort. Nogal confronterend.

En waar horen wij bij? Mogelijk niet zo verrassend voor wie wel eens vaker op deze site passeert: wij blijken in het kamp van de nieuwe conservatieven te zitten. Laten we de kaarten maar op tafel gooien. Wie zijn wij?

De burger uit de liberaal-conservatieve maatschappelijke bovenlaag die alle ruimte wil geven aan technologische ontwikkeling, maar zich verzet tegen sociale en culturele vernieuwing.

Mensen uit dit sociale milieu hechten veel belang aan het in stand houden van traditionele normen en waarden enerzijds en het beschermen van hun sociale status anderzijds. Het leven en handelen volgens etiquetteregels vindt men uitermate belangrijk en aan werken en presteren ontleent men een omvangrijk deel van hun identiteit. Binnen het milieu van de nieuwe conservatieven vindt men veel kunst- en cultuurliefhebbers. Ze staan positief ten opzichte van technologische ontwikkelingen, maar zijn behoudend in sociaal en cultureel opzicht. Sociale relaties zijn veelal hiėrarchisch van aard; familierelaties spelen een centrale rol in het leven van de nieuwe conservatief.

Uit goede bron vernemen we dat die omschrijving nogal to the point is. We zijn wel een beetje een meneerke, is ons verzekerd.

Zelfkennis. Het is, zullen we maar denken, het begin van de wijsheid.

Partizanenlied

Niet zo gekend bij ons, maar in Frankrijk een instituut. Maar nu dood. Vorige week overleed Maurice Druon. Vooral bekend als académicien. Meestal zag je Druon afgebeeld in vol ornaat, met alle eretekenen die hoorden bij zijn functie als secrétaire perpétuel van de Académie Française.

Druon schreef in Frankrijk razend populaire historische romans. Ondermeer de zevendelige reeks Les Rois Maudits. Lopende bandwerk, vond Druon zelf, maar opeenvolgende generaties Fransen lusten er wel pap van. Druon schreef ook de tekst van één van de meest aangrijpende liederen ooit: Le Chant des Partisans, het officiële lied van de Franse weerstand tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hier gezongen door Anna Marly (prentje bovenaan), die de originele muziek schreef. (Voor de jongere lezertjes: het is zonder een bewegend filmpje, maar er zijn leerzame historische fotootjes bij). En het belangrijkste: zo ontrukken we ook even Anna Marly aan de vergetelheid: kind van Russische emigranten in Frankrijk, balletdanseres in Monte Carlo, zangeres in de Parijse cabarets, bij het Franse verzet, daarna nog een carrière als chansonnière in Latijns-Amerika, om dan de oude dag te slijten in Alaska. Mooie mensen.

En voor wie het wat moderner mag: een jazzige versie van het partizanenlied, door Giovanni Mirabassi (filmpje). Uit de aanbevolen CD Avanti, uit 2000: moderne versies van klassieke strijdliederen.

Wijnhoroscoop voor deze week

Mensen zijn -lezers van deze site zullen dat beamen- vaak niet slim. Vrijwel dagelijks draagt de actualiteit daarvoor nieuw bewijsmateriaal aan. Vandaag met betrekking tot onze eet- en drinkgewoonten.

In een Amerikaans onderzoek zetten ze proefpersonen een reeks bestanddelen voor waarmee ze een volledige maaltijd konden samenstellen. Het ging steeds om etenswaar waaromtrent je je enigszins schuldig voelt: dingen als frieten, chicken nuggets, gebakken aardappelen. Maar de ene groep mocht er eventueel ook een gezond slaatje bij kiezen, de andere had die keuze niet.

Wat blijkt? Als mensen er een slaatje bij mogen nemen, nemen ze drie keer meer friet. Mensen zijn, het dient gezegd, vaak niet slim.

En daarvan maken de iets slimmere exemplaren dan weer gebruik om de enigszins minder slimme soortgenoten een oor aan te naaien. In Groot-Brittannië zien, net als bij ons, de grootwarenhuizen de klanten krenteriger worden. En dus moeten er nieuwe truukjes worden bedacht om ze tot consumeren aan te zetten. Een fijne vondst is deze: de wijnhoroscoop.

In de Guardian van dit weekend kon je lezen dat supermarktketen Tesco, daarin alras gevolgd door de rivalen, sinds kort wijnproefavonden organiseert, daarbij de maankalender volgend. De uitleg is: de stand van de maan bepaalt hoe wijn smaakt.

Maria Thun, een Duitse natuurdame, publiceert, geïnspireerd door de biologisch-dynamische natuurleer van Rudolf Steiner, al een jaar of vijftig zaaikalenders, waarbij ze dagen indeelt als zijnde "fruit", "bloemen", "wortels" of "bladeren". Samengevat: fruit- en bloemendagen zijn goed voor de wijn, wortel en bladerendagen niet.

De krant publiceert in dit verband ook de wijnhoroscoop voor deze week:

"With most wines showing best on fruit and flower days, drinkers face a tricky weekend. From 8am today until 10pm tomorrow is a root day. Flower day starts at 11pm tomorrow. In the next week, the best drinking time looks to be from 8pm on Wednesday until 11am on Thursday and from 6pm on Friday and throughout Saturday - both fruit periods. Lunchtime on Wednesday looks the worst time for wine."

Uiteraard zijn we bereid elke theorie een kans te geven. Lezers die deze week hun wijnconsumptie via de horoscoop willen bepalen, wensen we vanzelfsprekend dan ook succes.

Maar we herhalen voorzichtigheidshalve: mensen zijn vaak niet slim.

(Het prentje: uit de Très Belles Heures du Duc de Berry, de maand april, door de gebroeders Van Limburg tussen 1412 en 1416 gemaakt.)

Habsburgonderkaak

Culturen zijn het best wel over een aantal dingen eens. Het incestverbod hoort daar bijvoorbeeld bij. Vrijwel overal vind je regels die naaste familieleden verbieden net iets te intiem met elkaar te worden. Incest was en is universeel taboe.

Net omdat incest taboe was, vond je er soms uitzonderingen op. Soms werd bijvoorbeeld van koningen of priesters verwacht dat ze het in familiekring deden. Net die overtreding van de regel bevestigde dat de koningen of priesters in kwestie geen gewone stervelingen waren. Als zo'n gewoon mens het incestverbod schond, zou die daarvoor immers onherroepelijk door de goden worden bestraft. Q.E.D.

Vermoedelijk lag het een stuk eenvoudiger bij de Habsburgers. Daar werden huwelijken binnen de naaste familie gesloten om het machtsnetwerk bij elkaar te houden. Dat lukte wonderwel, maar de Habsburgers betaalden daarvoor een prijs. De lelijkaard op het prentje bovenaan, de Spaanse koning Karel de Tweede, vormt daarvan het bewijs.

Karel de Tweede was het product van een huwelijk tussen een oom en diens nichtje. En die waren allebei op hun beurt ook al het product van een hele reeks huwelijken in de naaste familiekring. Onderstaand prentje (en bijgevoegd artikel uit The Independent) brengt die dwarsverbanden in kaart.


Het gevolg was dat Karel lichamelijk en mentaal enigszins gehandicapt in het leven stond. Het meest opmerkelijk was natuurlijk de spreekwoordelijke Habsburgonderkaak, die je per generatie zag aangroeien. Karel was het eindpunt van die ontwikkeling. Karel kreeg zijn mondje niet meer toe. En zijn tong was zo buitenmaats dat onze vriend nauwelijks te verstaan was en voortdurend kwijlde. Belangrijker in het licht van de geschiedenis was wellicht dat Karel ook onvruchtbaar bleek en met hem deze tak van de Habsburgse familie uitstierf.

Wat hebben we geleerd? Er bestaan blijkbaar goede redenen voor het haast universele incestverbod. Maar dat roept natuurlijk nieuwe vragen op. Hoe wisten onze voorouders dat? Spontaan denk je: die brave borsten hadden geen verstand van de beginselen van genetica en erfelijkheid, dus waar haalden ze eigenlijk dat inzicht? Maar eigenlijk is dat, denken we, een te theoretische kijk op de zaak.

Onze voorouders kweekten planten en dieren, tot nut en vermaak. Daardoor wisten ze in de praktijk hoe genetica werkt, zonder de beginselen ervan te kennen. Je kon, wist iedereen, door exemplaren van een soort te kruisen die een gewenste eigenschap deelden, die eigenschap bij de nakomelingen uitselecteren. Maar op een bepaald moment hield het ook weer op en kreeg je vervelende bij-effecten. Vermoedelijk legden onze voorouders al snel het verband met hoe het er bij mensen aan toeging. Vandaar het incestverbod. Denken wij althans.

De moraal: niet onderschatten, die voorouders.

Bamboefiets

Er zijn veel dingen die we niet kunnen. Autorijden is er één van. Dat is niet zozeer het gevolg van een bewuste keuze. Zoals wel vaker in het leven hebben gevolgen meestal niet echt een duidelijke oorzaak. Autorijden interesseerde ons gewoon nooit echt. Auto's leken ook niet zo noodzakelijk. Je had, als je je wou verplaatsen, treinen, trams en bussen. En fietsen natuurlijk.

De ongetwijfeld geweldige mensen van Biomega presenteren binnenkort, op een designbeurs in Milaan, bovenstaande, deels uit bamboe opgetrokken, fiets. Misschien is wat ons overvalt bij het aanschouwen van dat model enigszins vergelijkbaar bij wat autoliefhebbers voelen bij het zicht van een fijne Ferrari. Automatisch transformeer je, althans in je eigen hoofd, tot een jongere en mooiere versie van jezelf. Net zoals vroeger mannen, nadat ze een cowboyfilm hadden gezien, het volgende halfuur wijdbeens door de straten struinden, alsof ze net hun paard hadden geparkeerd.

Een vraag. Mooie auto's worden altijd aangeprezen met mooie vrouwen ernaast. (Overigens: leuk artikel in Trouw over automeisjes). Hoe breng je best reclame- en marketingsgewijs de fiets aan de man (of vrouw)? Hoe maak je de fiets aantrekkelijker dan de wagen? Waaraan moet je appeleren? Hoe maak je fietsen sexy? De jongens van Biomega doen dat door iets avontuurlijks, grootstedelijks op te roepen, merk je aan het introducerende filmpje op hun website.

Heeft wel iets.

(Vandaag publiceerden we ons vijfhonderdste stukje almaar kleiner groeien. Trouwe lezers hoeven niet noodzakelijk een collecte te beginnen om, bij wijze van waardering voor zoveel moois, zo'n fijne fiets voor ons te kopen. Maar we gaan ze nu ook weer niet tegenhouden. Wat moet, moet.)

Vergevingsgezindheid

Always forgive your enemies; nothing annoys them so much.

Oscar Wilde, 1854-1900.

Veel onbegrip in de wereld

Zullen we het nog eens over onze vrienden de dieren hebben? Eerst een enigszins vreemd verhaal. Dan eentje uit de wetenschap en, afsluitend, een verhaal over liefde en onbegrip.

Het vreemde verhaal komt van een Russisch persagentschap dat zich op zijn beurt op een Chinese bron baseert. Meer dan duizend (meer dan duizend?) dolfijnen zouden in de Golf van Aden aanvallen van Somalische piraten op Chinese vrachtschepen hebben verijdeld. De verenigde Flippers (het prentje: de enige echte Flipper, met zijn maatjes Buddy en Sandy) omsingelden de schepen en vormden zo een levend schild, zodat de Somalische piraten niet konden naderen en uiteindelijk moesten afdruipen (De Standaard, 14.04.09).

De wetenschap -dat is het tweede verhaal- bewijst wat talloze hondenliefhebbers zelf al konden vaststellen: een baasje en diens trouwe hond verstaan elkaar perfect. Als je zegt: Bobbie, zet eens een keteltje water op om een lekkere tas thee te maken, dan verstaat Bobbie dat. En Bobbie is bovendien nog slim ook: die denkt, ik lust geen thee, dus baas, ga maar zelf, ik hou me van de domme. Goed bekeken.

Maar we dwalen af. Wat vonden wetenschappers? Als je een bordercollie een replica of zelfs een foto voorhoudt van een voorwerp dat zich in een andere kamer bevindt, dan begrijpt die bordercollie dat en gaat vervolgens het bewuste voorwerp halen. Brave beesten.

En, afsluitend, een tranentrekker van een verhaal. In de zoo van Poznan, meldt Reuters, hebben ze een olifant die zich, zelf man zijnde, tot de herenliefde heeft bekend. De olifant, Ninio genaamd, werd ingehuurd om voor nageslacht te zorgen. Maar Ninio blijkt vooral geïnteresseerd in de andere mannelijke olifanten.

Dat is niet naar de zin van de lokale autoriteiten. Die hebben het in het algemeen moeilijk met de gelijkgeslachtelijke liefde. En voor olifanten maken ze geen uitzondering: "We didn't pay 37 million zlotys for the largest elephant house in Europe to have a gay elephant live there", verklaarde ene Michal Grzes, conservatief gemeenteraadslid uit Poznan.

Er bestaat nog veel onbegrip in de wereld.

Maar wat we eigenlijk willen zeggen is dit: twee mooie tentoonstellingen met oude foto's van mensen en huisdieren op komst. In Gent, tot 17/5, in het Huis van Alijn: Uit het Fotoalbum. In Brugge, van 26/4 tot 31/5, in Het Tolhuis: Blaffend Erfgoed. De hond als archiefbeest.

En op de website van dierenfotoverzamelaar Jan Desmet -die meewerkte aan de Brugse tentoonstelling- staat ook veel moois, net zoals op die van de organisatie Mens en Dier Op Papier.

Phil heeft zijn verleden tegen

Het is nooit een goed idee om thuis wapens te laten rondslingeren. Vermoedelijk is inmiddels ook Phil Spector tot dat inzicht gekomen. Spector (prentje) riskeert achttien jaar cel voor de moord op Lana Clarkson (De Standaard, 14.04.09).

Spector ontkent alle schuld, maar heeft natuurlijk zijn verleden tegen. Je leest wel vaker over Phil die tijdens opnamesessies met wapens stond te zwaaien of die, wanneer hij enigszins onder de invloed was, mensen bedreigde. Phil staat niet echt bekend als een warm en sympathiek persoon.

Maar Phil is ook de uitvinder van the wall of sound. En daarvoor moeten we hem dan weer dankbaar zijn. The wall of sound: elk gaatje gedicht. Over elkaar buitelende koortjes, echo's, tamboerijnen. Waarom slechts één drumstel of piano gebruiken als je er net zo goed drie of vier tegelijk kan laten horen. Phil had het zelf wel eens over "a Wagnerian approach to rock & roll: little symphonies for the kids".

Voor wie niet weet waar we het over hebben:
1. The Ronettes, Be My Baby (filmpje).
2. The Beach Boys, I Can Hear Music (filmpje).
3. The Ramones, Rock 'n Roll High School (filmpje).

Dat soort dingen.

Groeten uit Berlijn

Meneer en mevrouw pst. poserend met een échte Berlijner.

In Berlijn

In 1965 zat Miles in Berlijn. En nu doen wij dat de volgende dagen nog eens dunnetjes over. We zijn er dus even niet.

Misschien in afwachting van onze terugkeer een fijn stukje Miles Davis? Waarom niet. Het is paasvakantie voor iedereen. April 1959. Net vijftig jaar geleden. Miles Davis, met John Coltrane, So What (filmpje).

Een zeker je ne sais quoi

Ach, die Fransen. Ze hebben toch een zeker je ne sais quoi. Waar ter wereld kom je dit tegen? Een onpopulair politicus geeft aan wat zijn minst geliefde roman uit de literatuurgeschiedenis is en van de weeromstuit beginnen mensen, bij wijze van protest, massaal dat boek te lezen. We verklaren ons nader.

President Sarkozy liet zich in een interview ontvallen dat hij een bloedhekel had aan het op de middelbare schoolbanken veelgelezen boek La Princesse de Clèves, een roman uit 1678, geschreven door Madame de Lafayette.

Sarko, die niet echt een lezer is, haalde dat boek aan als een voorbeeld van de onaangepastheid van het Franse onderwijsbestel. Kun je nagaan, mensen die zich voorbereiden op iets Nuttigs en Belangrijks in de samenleving, die hun kostbare tijd moeten verdoen met, stel je voor, Het Lezen van een Oud Boek. Nergens goed voor, meende de president. Liever informatica of boekhouden of een mondje Chinees.

Massa's Fransen zagen dat enigszins anders. In geen tijd konden de boekhandels de exemplaren van La Princesse de Clèves niet meer aanslepen. Mensen begonnen badges te dragen met daarop de tekst "Ik lees La Princesse de Clèves". Tijdens protestmanifestaties tegen het beleid van Sarko beginnen aktievoerders steevast uit het boek voor te lezen. En in een top 100 van de beste Franse boeken aller tijden dook La Princesse de Clèves ineens op de derde plaats op.

Die Fransen toch. Een zeker je ne sais quoi.

Het prentje: de affiche van de film naar het boek, van Jean Delannoy, uit 1960.

Bob geeft loopbaanadvies

Er komt binnenkort een nieuwe Dylan uit. En, enigszins tegen de gewoonte in, besloot Bob er deze keer uitleg bij te geven. Uit een lang interview met journalist Bill Flanagan, een stukje (De Standaard, 31.03.09). Bob maakt niet alleen liedjes, maar schildert ook. En dus wil de journalist weten wat Bob nu het liefst doet. En passant geeft Bob ook loopbaanadvies.

Stel, je wordt wakker in een hotelkamer in Wichita. Je kijkt uit het raam en je ziet een klein meisje langs de treinsporen lopen. Ze trekt een groot Boeddhabeeld in een houten kar met zich mee, gevolgd door een hond met drie poten. Grijp je dan naar je gitaar of naar je tekenblok?

Goh, wat een vraag. Dat zou van een heleboel dingen afhangen, vooral dan van de omgeving. Van het weer, bijvoorbeeld. Is het een grijsblauwe lucht zonder wolken, of zit er regen aan te komen? Een meisje dat een kar voorttrekt met een beeld erin? Dat zou ik er waarschijnlijk pas op het einde in verwerken. Welk ras is de driepotige hond? Een spaniël, een buldog, een retriever? Dat speelt allemaal een rol. Daar zou ik goed over moeten nadenken. Hangt ook af van de hoek waaruit ik het zie. Vanop de eerste verdieping, tweede verdieping, zevende verdieping? Ik weet niet. Misschien zou ik wel ter plaatse gaan kijken, ook naar de treinsporen. Ik zou een verband moeten zien tussen dat alles. Waarschijnlijk zou ik me afvragen of het een voorteken of een voorbode van iets is.

Als een jongeman die het in de kunsten wil proberen veel vrouwen wil versieren, waarvoor kiest hij dan het best: schilderen of gitaar spelen?

Geen van beide, waarschijnlijk. Als hij uit is op succes bij de vrouwen, zou hij beter een carrière als advocaat of arts overwegen.

Echt?

Ja, echt. Of privédetective. Maar eigenlijk is dat de verkeerde beweegreden voor om het even welk beroep.

Het prentje: een portret van Bob, netjes uit een cassettebandje gevouwen. Een enigszins onderbelichte kunstvorm.

PS: Bob laat in het interview ook weten dat er op zijn nieuwe plaat een belangrijke rol weggelegd is voor de accordeon. Dat schept natuurlijk verwachtingen.

Het kan altijd erger

Voor die mensen die vandaag, als gevolg van het enge Conficker-computervirus, allerlei bestanden kwijt zijn, dit bericht. Niets zo goed voor je eigen welbevinden als andermans leed. Lees onderstaand verhaal en bedenk: het kan dus altijd nog erger.

Even de setting: februari 1835, John Stuart Mill en Thomas Carlyle gaan vriendschappelijk met elkaar om. Carlyle heeft zonet, na jaren van zwoegen, een geschiedenis van de Franse Revolutie geschreven. Hij geeft het manuscript aan Mill, met de vraag het te lezen en van commentaar te voorzien. En toen ging het een beetje mis.

At midnight on the evening of March 6, a hysterical Mill appeared at Carlyle’s door and delivered the news that one of his servants mistook Carlyle’s manuscript for wastepaper and threw it in the fire. “Poor manuscript, all except some four tattered leaves, was annihilated!” he wrote of the upsetting news.

Carlyle now had to reconstruct the first book. There were no drafts or backup copies from which to work. He didn’t take notes. His method was to read, then write like mad. Sections he found lacking were tossed in the fire. “I was as a little Schoolboy, who had laboriously written out his Copy as he could, and was shewing it not without satisfaction to the Master: but . . . the Master had suddenly torn it, saying: ‘No, boy, thou must go and write it better.’”

Mill felt terrible and asked if Carlyle would accept £200 to “repair . . . the loss . . . of time and labour—that is of income?” Embarrassed by the offer, but in financial straits, Carlyle accepted half the sum. Wanting to demonstrate there were no hard feelings, Carlyle suggested that Mill read the first section of book two. Grateful for the renewed trust, Mill agreed, but suggested that Carlyle give the manuscript to Harriet Taylor for safekeeping. Carlyle did not approve of Mill’s intimate relationship with the married Taylor. He also believed that she played a part in the accident, as Mill had confessed he’d read the manuscript to her. Carlyle never delivered the pages and the book went to print without Mill’s comments.

Rewriting the first book was torture for Carlyle. The destroyed manuscript became an ideal in his mind, allowing him to despair at the poor quality of the new draft. He initially made good progress, but abandoned its writing in favor of reading the “trashiest heap of novels.” After his reading holiday, he began again, completing the first and second chapters by the beginning of May. By September 1835, he had rewritten book one. He finished the second book at the end of April 1836. Book three went slower. “The Revolution History goes on about as ill as anybody could wish,” he wrote his brother. “I sit down to write, there is not an idea discernible in the head of me; one dull cloud of pain and stupidity; it is only with an effort like swimming for life that I get begun to think at all.” On January 12, 1837, two years after he began, Carlyle completed book three, “ready both to weep and pray.”

Alles kan dus altijd nog net iets erger.

Het prentje: Thomas Carlyle, geschilderd door John Everett Millais, 1877.