Geluk is...

Geluk is... zo meteen samen met je beste vriend wel een hele week de ruimte in mogen!

Het prentje: 15 september 1976, de bemanning van Soyoez 22, de kosmonauten Valery Bykovsky en Vladimir Aksyonov. (Met dank aan Michael Donovan die ons dagelijks met Ye Olde Evening Telegraph verblijdt.)

Op wikipedia lezen we over deze ruimtemissie: "Cosmonauts Valery Bykovsky and Vladimir Aksyonov spent a week in orbit photographing the surface of the Earth with a specially-built camera. It was hoped that these observations would assist in identifying resources and assisting in economic planning."

Het heeft niet zo geweldig veel mogen helpen, vrezen we.

Post op zondag

Sommige dingen houden De Gevestigde Machten listig voor je verborgen. Wisten wij veel dat we gerust nog onze in Belgisch geld gefrankeerde postzegels konden gebruiken. Dankzij een dame uit Wallonië zijn we wijzer geworden.

De dame in kwestie, die blijkbaar liever anoniem blijft, stuurde recent een brief aan de krantengroep Sud Presse, gefrankeerd met postzegels uit 1936 en 1969 (Het Nieuwsblad, 24.02.09). 'Ik koop hele loten oude postzegels op. Ik heb er duizend en ik gebruik ze', legt ze uit. Volgens een woordvoerder van De Post worden de postzegels in oude Belgische franken nog aanvaard. 'We accepteren postzegels die na 1962 uitgegeven zijn'.

Dat roept allerlei vragen op:
a) waarom precies 1962 en bijvoorbeeld niet 1952 of 1905?
b) hoe controleren ze dat bij de post? Wordt, als er een oude postzegel opduikt, er een postzegelgids bijgehaald? Is er een speciale dienst die zich over dat soort kwesties uitspreekt?
c) hoe zit dat dan als je het juiste bedrag wil berekenen? Geldt het huidige tarief en moet je je franken in euro's verrekenen of mag je je houden aan dat van, bijvoorbeeld, 1962?
d) hoe zit dat met de legendarische Gele Briefkaarten met voorgedrukte postzegels? Mag je die ook nog gebruiken?
e) gegeven dat we vandaag allemaal geacht worden Europeaan te zijn, mogen we dan ook postzegels uit Nederland of Spanje kleven, al dan niet in guldens of pesetas gefrankeerd?

Wie zoekt dat voor ons uit?

En ook nog een cultuurhistorische reflectie: de postzegel op het prentje dateert uit 1905. Merk op: toen werden brieven in regel blijkbaar ook op zondag besteld.

Post op zondag. It boggles the mind.

Vlieg-tuig

Nooit meer stil

Men zal nog krijgen dat het nooit meer stil is
en dat voortdurend 's nachts en altijd de verdoemde rotmotoren
om je kop ronken
zodat het zoemen van machines voortaan altijd
door de lucht gaat
knalpottende raketten rondstotteren
en dat geen plekje hei of wei
geen kilometer aardig lenteland meer vrij is
van hun gezoem waarmee ze alles verpesten
Het vinden en verbeteren zélf is mooi
maar het gevolg is toch maar een
massa doelloos tuig
vlieg-tuig

Jan Hanlo (1912-1969), Gedichten, 1952

Maar voor brommers maakte Jan Hanlo (prentje) een uitzondering: ook machines, maar brave machines. Of toch niet helemaal: op 14 juni 1969 knalde Hanlo met zijn motor tegen een plotseling van richting veranderende landbouwtractor aan. Twee dagen later was Hanlo dood.

De helm die hij bij het ongeluk droeg wordt permanent tentoongesteld in het Haags Letterkundig Museum.

En deze maand brengt uitgeverij Van Oorschot een selectie uit Hanlo's Verzameld Werk: Tjielp tjielp. Gekozen en ingeleid door Guus Middag.

Oorlogskabinet

Het wordt menens. In de kranten hebben ze het over een oorlogskabinet dat de beste koppen van de natie moet verzamelen en dat ons door de onzekere economische tijden moet loodsen. Oorlogskabinet? Dan kan je maar beter je licht op steken bij de professionals, de militairen. Wij trokken naar Generaal op rust Swertvaeghers de Lichtbueren (prentje) en vroegen hem wat hij er van dacht.

Fantastisch idee! Ik wou dat ik twintig jaar jonger was en ik deed mee. Burgers zijn brave mensen hoor, sommige van mijn beste vrienden zijn burgers, maar als het er op aan komt kan je maar beter hopen dat er militairen in de buurt zijn.

Maar, Generaal, wat kunnen de militairen doen aan de economische crisis? Je kunt de slechte aandelenkoersen toch niet met tanks te lijf gaan?

Neen? En waarom niet? Geef mij een detachement infanteristen en dat varkentje is zo gewassen. We grendelen de beurs af en niemand komt buiten vooraleer de aandelenkoersen opnieuw gestegen zijn. Het zal rap gedaan zijn, eens we ze op water en droog brood zetten.

Maar kan je zo ook het consumentenvertrouwen herstellen, Generaal?

Zonder de minste twijfel. Consumenten weten niet wat goed voor ze is. Op zaterdag sturen we de para's naar de Meir, de Veldstraat en de Nieuwstraat. We zetten de straten af. We controleren wie er in wil en schrijven op hoeveel geld ze bij hebben. We controleren wie er terug uit wil, we vragen ze hun portemonnee boven te halen. Te weinig geconsumeerd? Sturen we terug. Tot de economie weer op volle toeren draait. De fabrieken zullen in de kortste keren overuren maken.

En kunnen de verschillende legermachten hun steentje bijdragen, Generaal?

De jongens van de luchtmacht zijn al goed bezig. Vandaag in de krant hebben ze het over F-16's die de ruiten deden trillen boven Brugge en Gent (De Standaard, 25.02.09). Een foutje, te wijten aan een communicatiestoornis, zegt de legerleiding. Dat zeggen ze natuurlijk om de burgers gerust te stellen. De waarheid is dat er wordt geoefend. Wat moet je doen om een halve stad zonder dakpannen te zetten? Hoe hard moet je knallen opdat alle ramen aan diggelen worden geslagen? Als de legerleiding dat weet worden er, samen met de bouwindustrie, plannen gemaakt voor de wederopbouw. En als het met de bouw goed gaat, gaat het met alles goed.

En de marine, Generaal?

Het bezoek van de Vlaamse ministers aan Detroit is wat dat betreft een gemiste kans. Aankomen op de luchthaven met een burgervliegtuig: dat maakt geen indruk. Stel dat Peeters aan het hoofd van onze vloot de oceaan was overgestoken en dat ze vervolgens de Hudson waren opgevaren: dan hadden de Amerikanen wel aandacht voor ze gehad. Dan was, om de minister-president te parafraseren, het "engagement van de Vlaamse overheid duidelijk overgekomen" (De Standaard, 25.02.09).

Hartelijk dank, Generaal.

Ingerukt, mars! Links, rechts, links, rechts.

Stof zijt ge

Morgen aswoensdag. Gedaan met carnaval, begin van de vasten. Veertig dagen boete en inkeer. De van vorig jaar overgebleven palmtakken worden verbrand en met de as tekent de priester een kruisje op de voorhoofden van de gelovigen. Daarbij de woorden sprekend: "Bedenk, mens, dat ge stof zijt en tot stof zult wederkeren".

Een mooie traditie is overigens: wie er in slaagt het kruisje van as op zijn voorhoofd tot Pasen intact te bewaren, krijgt van meneer pastoor een nieuw kostuum cadeau.

Omdat we de kwaadste niet zijn, doen we er namens de godsloochenaars nog een fijne geste bovenop: veertig dagen voorhoofdskruis intact, dan beloven wij een paar schoenen. Als de moslims en de joden nu ook meedoen, dan kunnen we gerust ook nog kousen, een setje ondergoed en een propere zakdoek als beloning in het vooruitzicht stellen.

(Het prentje: speciaal voor de jongste lezertjes. Kleur zelf je aswoensdagkaart. Mooie prijzen te winnen!)

Wallace, brandweerhond

In 1894 solliciteerde Wallace (prentje) spontaan bij de brandweer van Glasgow. Wallace volgde, na een optocht, de brandweerwagens naar de kazerne en ging er nooit meer weg.

Wallace werd door de brandweermannen als mascotte geadopteerd. Wallace werkte ook voor de kost: als de brandweer uitrukte, liep Wallace mee. Volgens de overlevering wist Wallace instinctief waar het brandde en loodste hij zijn collega's naar het juiste adres.

Na zijn dood in 1902 werd de herinnering aan Wallace levend gehouden. Wallace werd opgezet en siert nu de inkomhal van de centrale brandweerkazerne van Glasgow, als de verpersoonlijking van de onbaatzuchtige hulp en bijstand die van brandweerlui wordt verwacht.

Omdat het bij brand wel eens heet durft worden, kreeg Wallace speciale laarsjes aangemeten. Die laarsjes (althans één paar, het tweede is zoek) worden, samen met Wallace, tentoongesteld.

Wallace, brandweerhond.

Wel een aardig visje

Ben je hier weer met een foto van een vis?
Ook weer een joekel, niet?
Bof, valt wel mee. Aardig visje. Wel een leuk pannetje vol als voorafje.
Aardig visje? Pannetje vol? Voorafje? Heb je al eens goed gekeken? Deze vis is gewoon reusachtig: zo groot als een volwassen man, verdorie.
Ha, die is goed. Zo groot als een volwassen man. Waarom heb je dan drie circusdwergen ingehuurd om voor de foto met dat visje te poseren?
Je bent stikjaloers, dat is het, ja.
Op die circusdwergen? Ook een manier om je kost te verdienen: als fotomodel naast een schrale bakharing poseren.
Met jou valt niet te praten.
Toch wel.
Toch niet.

Jezus hield van alle dieren

Wat ook een mooi boek zou opleveren: een culturele geschiedenis van de dinosaurus. Een boek over hoe ons beeld van hoe we denken dat de dino's er hebben uitgezien, in de tijd verandert.

Een paar weken terug waren we in Oxford in het University Museum of Natural History. Geweldig veel mooie dingen gezien. En heel bijzonder: prentjes van hoe ze zich in de negentiende eeuw, op basis van de eerste skeletvondsten, voorstelden hoe zo'n dinosaurus er uitzag.

Eigenlijk als gigantische, goedaardige lobbessen. Toen dachten paleontologen dat dino's viervoeters waren en automatisch krijg je daardoor een enigszins andere voorstelling van die gevaarten. Bovendien werd zo'n beest meestal als redelijk goed in het vlees zittend uitgebeeld, waardoor je onwillekeurig denkt: valt wel mee, niet meteen een alles verslindend monster (zie prentje hieronder: een dinostandbeeld uit 1854, Christal Palace Park, Londen).


In de twintigste eeuw lopen dino's rechtop en krijgen ze enge kinderarmpjes en ziet hun kop er steeds vervaarlijker uit. Met van die priegelig kleine oogjes die waanzin en razernij verraden. En op prentjes zijn ze ook altijd aan het vechten of nuttigen ze elkaar als tussendoortje. Vreselijke griezels (zie prentje hieronder).


En vandaag zien dino's er plots enigszins multicultureel uit. Ze krijgen een bonte vederdons toebedeeld en worden vaak afgebeeld terwijl ze frivole danspasjes lijken te oefenen. Dino's zijn aaibaar en zelfs een beetje zielig.


De moraal: wat mensen over dino's denken zegt vermoedelijk meer over mensen dan over dino's.

(Het prentje helemaal bovenaan: voor Jezus maakte het niet uit hoe ze er uitzagen. Jezus hield van alle dieren. Ook van de dino's.)

De echte Peggy Sue

Twee weken geleden herdacht de wereld de vijftigste verjaardag van het overlijden van Buddy Holly. Buddy was goed tweeëntwintig en was nauwelijks twee jaar actief als liedjesschrijver, maar toch verblijdde hij ons met talloze fijne nummers.

Heel erg mooi is bijvoorbeeld Peggy Sue (filmpje). Maar wie was Peggy Sue? De BBC zocht haar op. Peggy Sue Gerron was in 1957 de vriendin van Buddy Holly's kompaan Jerry Allison, drummer van The Crickets. Volgens de overlevering gaf Peggy Sue op een bepaald moment Jerry de bons. En die speelde het slim: die vroeg Buddy een liedje te schrijven om Peggy Sue terug te winnen. Buddy had al een liedje klaar, maar dat ging over Cindy Lou. Maar voor een goede vriend doe je veel en dus kreeg Peggy Sue haar liedje.

In 1959 stortte Buddy's vliegtuig neer. Jerry was toen al drummer af. Ook daar zat Peggy Sue voor iets tussen. Al dat gerock 'n roll: dat brengt geen brood op de plank dacht Peggy Sue: "When you are raising children you want them to be secure and normal and you don't want the entertainment industry in their lives".

Wat vermoedelijk niet zoveel mensen weten is dat er nog een tweede Buddy Holly-liedje bestaat dat ook over Peggy Sue gaat: Peggy Sue Got Married. Dat is een nogal melancholisch nummertje, dat Buddy wel op band opnam, maar nooit uitbracht.

En dan vraag je je onwillekeurig af: had Buddy misschien ook Gevoelens voor Peggy Sue? Tja, er was toch iets, herinnert Peggy Sue zich. Toen ze hem de eerste keer zag, net voor een optreden, kwam Buddy, zijn gitaar in de ene hand, de versterker in de andere, naar haar en sprak: "I don't have time to pick you up, but you sure are pretty".

Maar toen moest Buddy de scène op en drie weken later was Peggy Sue met Jerry. De rest is geschiedenis.

(Het prentje: Buddy's huwelijk. Peggy Sue staat helemaal links, Jerry rechts. Peggy Sue heeft overigens ook een website waar je allerlei fijne spulletjes kan kopen.)

Rollenpatronen

Rollenpatronen: ze blijken niet uit te roeien. Op de vreemdste plaatsen duiken de verschillen tussen mannen en vrouwen op.

Volgens de Osservatore Romano, het officiële dagblad van het Vaticaan, gaan mannen en vrouwen anders om met de zeven hoofdzonden. De Osservatore stak zijn licht op bij biechtvaders en parochiepriesters. En wat blijkt? Rollenpatronen. Mannen bezondigen zich het vaakst aan wellust en gulzigheid, vrouwen aan ijdelheid en afgunst (De Standaard, 19.02.09).

Het prentje: Ingrid en Franky Van Ginderachter uit Herenthout. Franky zou zich wat graag vaker te buiten gaan aan wellust. Maar dat mag niet van Ingrid. Afgunst, vindt Franky. Gulzigheid, meent Ingrid.

Rollenpatronen.

Bijna lente

Komaan, jongens. Nog even volhouden. Het is alweer bijna lente. Het kan niet eeuwig blijven miezeren. Toch?

Maar alle beetjes helpen. Daarom: Louis Neefs. De George Clooney van een vorige generatie dames. Altijd net in het pak, altijd iets ironisch twinkelend in de oogopslag. Fijne man.

In 1969 wonnen we het Eurovisiesongfestival weer niet. Het lag zeker niet aan Louis Neefs en ook Jennifer Jennings zat er voor niets tussen. Fijn liedje (filmpje).

Het is alweer bijna lente. Als je het genoeg zegt, geloof je het al een beetje.

Foei, Geert!

De stelling dat alles relatief is, werd vandaag weer van nieuw bewijsmateriaal voorzien.

De Vlaamse kindjes zijn brave kindjes en er wordt geweldig goed voor ze gezorgd. Maar het gevolg daarvan is ook dat ze op school niet naar het toilet durven. Zo'n publiek toilet is in regel immers minder proper dan het thuistoilet waaraan hun frele kinderpoepjes zijn gewend. Wat nu?

Gelukkig komt de wetenschap ter hulp, lezen we in de krant (De Standaard, 17.02.09). 'Maak thuis geen paleis van je toilet; dan is het contrast met de school niet te groot', raadt kindernierspecialist en uroloog Johan Vande Walle aan om plasproblemen bij kinderen te bestrijden.

Plasproblemen komen er namelijk doordat veel kinderen de toiletten op school zo vuil vinden dat ze hun plas ophouden en opzettelijk minder drinken. 'Blaasproblemen en constipatie zijn de grootste problemen bij schoolgaande kinderen.'

Met andere woorden: alles is relatief. Vergeleken met een iets minder proper thuistoilet valt het op school wel mee.

Wat niet wil zeggen dat we alles goedkeuren: bij de SLP (prentje), de nieuwe partij van Geert Lambert, mag er bijvoorbeeld dringend wel eens gepoetst worden. Foei, Geert!

Katholiek eten

Ook al is niemand nog echt gelovig, de fundamentele breuklijn blijft die tussen katholiek en protestants. Dat merk je aan alles.

In elke groep haal je ze er zo uit: sommige mensen zijn van nature rooms, andere calvinistisch. Het heeft te maken met hoe je in het leven staat, niet met wat je van het hiernamaals verwacht. Protestanten zijn niet gauw tevreden en zien overal problemen en mistoestanden. Protestanten willen voortdurend dingen veranderen en verbeteren. Protestanten menen dat er voor alles een juiste aanpak of oplossing bestaat.

Je kunt dan ook perfect in levensbeschouwelijke zin katholiek zijn of vrijzinnig en toch als protestant door het leven gaan. Of in termen van geloof islamitisch, joods of atheist zijn en desalniettemin katholiek tegen de dingen aankijken. Als het over eten gaat zijn we bijvoorbeeld zelf, hoewel godsloochenend, volstrekt katholiek.

Het voorbije weekend, de weekenbijlagen van kranten doornemend, werd ons duidelijk waarom we zo'n hekel hebben aan Modern Eten. Modern Eten, voor wie in het weekend wijselijk geen kranten leest, is wat je in die bijlagen op de foto's ziet. Borden zijn nooit gewoon rond. Ze zijn rechthoekig of ovaal of ze moeten iets Japans uitstralen. Op die borden ligt de maaltijd artistiek verantwoord gedrapeerd. Groentjes en rijst worden in vormpjes gedrukt en vervolgens op elkaar gestapeld. Daarbovenop wordt dan een stukje vis of vlees gelegd. En rond dat torentje worden, vermoedelijk met een specifiek daartoe bestemd instrument, enkele nauwkeurig afgemeten streepjes saus gedruppeld.

Modern Eten ziet er altijd nadrukkelijk anders uit dan wat het in feite is. Deel van de lol is blijkbaar normaal eten onherkenbaar te maken. Vis en vlees worden in geometrische vormen gesneden. Waar je groentjes verwacht, kom je fruit tegen. Waar je zout verwacht, zoet. Smaken en combinaties waarvan je dacht dat ze tot de dessertsfeer behoren, bepalen het hoofdgerecht. Het nagerecht is dan bij voorkeur weer iets dat je nog het meest aan ontbijt doet denken. Verrassend! Nieuw! Gedurfd!

Modern Eten is protestants eten. Modern Eten is eten voor mensen die eigenlijk niet van eten houden en er daarom kunst van maken. Nu allemaal Concentreren en Genieten, jongens! Je zit niet voor je Lol aan tafel: hier wordt Gedegusteerd! Modern Eten is werken: proef de zeven verschillende parfums die in dit gerecht verwerkt zijn. Modern Eten is exclusief: alleen wie eerst de handleiding heeft gelezen begrijpt waarover het gaat, alleen wie een cursus heeft gevolgd heeft recht van spreken.

Modern Eten staat in absolute tegenstelling tot katholiek eten. Katholiek eten heeft uren in een potje staan pruttelen. Katholiek eten komt dampend uit de oven: een herkenbaar stuk vlees of vis, met vertrouwde groenten erbij. Katholiek eten is al eeuwen hetzelfde. Waarom zou je ook iets veranderen dat goed is? Katholiek eten is democratisch: iedereen kan een goedgemaakte risotto waarderen, iedereen vindt gebakken aardappeltjes fantastisch. Daarvoor moet je niet eerst een kookboek blokken.

Protestants eten draait rond wat er op het bord ligt. Katholiek eten is slechts een aanleiding. Een aanleiding om het gezellig te maken, om plezier te hebben, om te praten, om te drinken, om ruzie te maken en weer bij te leggen, om kwaad te spreken over de afwezigen en eeuwige vriendschap te zweren met je tafelburen.

Protestanten weten niet wat ze missen.

(Het prentje: voetbal, ook typisch katholiek. Protestanten gaan joggen of fitnessen.)

Onzware ernst en droomrigheid

Het Ezeltje

In de korte, blauwe schemering
deed ik een kleine wandeling.
De grond was rood, gebarsten-droog.
De lucht was dun en vreeslijk hoog,
en blauwe distels stijf en grillig
ritselden driftig en onwillig.
Stil grazend naast een grijze rots
zag ik opeens op hoge benen
een jonge ezel; zijn oren schenen
doorzichtig, zijn gelaat was trots.
Zijn lange, ambren ogen blonken
als water, ernstig en bezonken
en onpartijdig was zijn blik.
En na een korte, felle schrik
verstarde ik in verwondering.
Of kan het eerbied zijn geweest
voor dit schoon, ongeschonden beest,
waarmee ik langzaam verder ging ?
Een pijnlijke herinnering:
zo ben ik vroeger ook geweest.
Die gaafheid en zachtzinnigheid,
onzware ernst en droomrigheid,
oh kon ik dat nog ééns herwinnen,
kon ik nog ééns opnieuw beginnen.

M. Vasalis, Het Ezeltje, uit Parken en woestijnen, 1940

Eergisteren was het precies honderd jaar geleden dat Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans, dichtersnaam M. Vasalis, werd geboren. Uitgeverij Van Oorschot liet Hagar Peeters een keuze maken uit haar werk: Op een vlot van helderheid. Die bundel verschijnt eerstdaags.

(Het prentje: M. Vasalis tijdens de uitreiking van de Constantijn Huygensprijs van de Jan-Campertstichting, Den Haag, 1974. Foto: Ben Wolff.)

Verkoudheidsgerelateerde wetenschap

Opmerkelijk toch, hoe je het product kan zijn van vermoedelijk het meest gesofistikeerde onderwijssysteem dat de mensheid ooit bedacht en toch het antwoord niet weet op nogal voor de hand liggende vragen. Waarom worden we precies in de winter verkouden, bijvoorbeeld.

Even eerlijk zijn. Ieder van ons kan zo meteen wel een paar verklaringen bedenken. Verklaringen bedenken is geen kunst. Maar kloppen die verklaringen ook, weten we dat met zekerheid?

Je wordt makkelijker verkouden in de winter, omdat je weerstand, omwille van de lage temperatuur, dan kleiner is. Is dat zo? In welke zin putten de lauwe winters die wij hebben onze weerstand uit? Bovendien leven de meesten van ons bijna altijd binnen: in centraal verwarmde huizen, in temperatuurgecontroleerde kantoren, in met chauffagessystemen uitgeruste auto's. Waar precies komen wij dan in contact met de onze weerstand belagende kou?

Je wordt verkouden in de winter, net omdat we dan met z'n allen binnenshuis leven en zo makkelijker virussen aan elkaar doorgeven. O ja? Alsof de meesten van ons de rest van het jaar op het veld werken of met onze tekstverwerkers en vergaderstoelen naar het bos trekken. We leven het hele jaar door binnenshuis. Dus zouden we elkaar het hele jaar door moeten aansteken.

Verkoudheidsbacillen houden zich het hele jaar gedeisd en komen pas buiten als de temperatuur daalt en de zon weg is. Net tegen de enige verklaring waarvan we denken te weten dat ze niet klopt, kunnen we niet zo meteen tegenargumenten verzinnen. Waarmee we maar willen zeggen: we leven in een door wetenschap en technologie bepaalde omgeving, maar eigenlijk weten we over nogal wat elementaire dingen net zoveel als onze overgrootouders. Dat is geen opbeurende gedachte.

Maar goed, verkoudheden blijken ook voor de jongens en meisjes in de labo's nog verrassingen in petto te houden. Deze week twee nieuwe verkoudheidsgerelateerde wetenschappelijke ontdekkingen in de krant.

Eén, wat doe je als je met een verstopte neus zit? Best heel erg hard snuiten of net niet snuiten? Uit ervaring weten we: eens je begint te snuiten, houdt het nooit meer op. Je hebt net na hard zwoegen je neusgaten bevrijd, of je merkt dat al weer een nieuwe lading wordt aangevoerd. Het lijkt wel of al dat snuiten de productie alleen maar stimuleert. Dan maar niets doen en wachten tot het zaakje uit zichzelf in beweging komt?

De wetenschap heeft ontdekt: niet snuiten. Je forceert er je sinussen mee, die geraken opgezwollen en dat verhoogt dan weer het risico op infectie.

Twee, als je de griep wil buitenhouden, dan vooral goed de lucht vochtig houden, leert onderzoek. Hoe minder water in de lucht, hoe langer het griepvirus leeft en hoe gemakkelijker het zich verspreidt. Daarom gedijt het virus met name in de wintermaanden, de lucht is dan droger dan in de zomer. "Andere verklaringen kunnen overboord: het ligt niet aan het vele menselijke contact van al die binnenblijvers ’s winters, of aan het mindere zonnetje", besluiten ze in de krant.

Het is een wonderlijke wereld.

Geloofskwesties

Bisschop Richard Williamson denkt nog even na. Daarom trekt hij voorlopig zijn uitspraken over het bestaan van gaskamers in de concentratiekampen niet terug. Eerst de bewijzen: 'Indien ik bewijzen vind, zal ik mezelf corrigeren. Maar dat zal tijd vragen', zo stelde hij (De Standaard, 07.02.09).

Niets zomaar op gezag aannemen: als dat maar geen gewoonte wordt.

(Het prentje: deze kregen we per mail toegestuurd, maar zonder bronvermelding. Aan de anoniem gebleven tekenaar: onze excuses.)

De schuld van de Chinezen

Van Rompuy legt schuld bij Chinezen, staat in flink grote letters te lezen op de website van De Standaard.

Briljant in zijn eenvoud: ik ben het niet geweest meester, het waren de Chinezen.

Waarom bedachten wij nooit dat soort smoezen? Wij staken de schuld op Jantje en die wees Pietje aan en die Kareltje en die wees weer naar ons. Nablijven en straf schrijven allemaal.

Neen: het is de schuld van de Chinezen. Slim, hoor.

Waarom wij het nooit tot eerste minister zullen schoppen? Daarom, bijvoorbeeld.

(Het prentje: Amsterdam 1947, Chinezen in de Binnen Bantammerstraat, Kapsalon 'Oost en West', famillie Chan Ching Hing. Foto: Sem Presser/MAI.)

Porseleinen hond

"Die porseleinen hond die mijn gemeubelde kamer opvrolijkt. Het is een witte hond. Met blauwe ogen. De neus voorzichtig rood, gevlekt. Het hoofd pijnlijk rechtop, de uitdrukking vriendelijk, op het imbeciele af. Zelf ben ik er niet wild van. Als voorwerp stoort het me, mag ik wel zeggen. Mijn vrienden lachen er mee, en zelfs de hospita vindt het maar niets en verontschuldigt de aanwezigheid ervan als zijnde een geschenk van een tante.

Maar als binnen tweehonderd jaar die hond ergens wordt opgegraven, met de poten er af en de staart gebroken, dan is het meer dan waarschijnlijk dat hij als antiek wordt verkocht en in een toonkast opgesteld. En mensen zullen hem van alle kanten bekijken en bewonderen. Ze zullen versteld staan van de wonderlijke diepte van de kleur rond zijn neus en speculeren over hoe mooi het stuk van de staart dat ontbreekt, wel moet zijn geweest.

We zien vandaag de schoonheid van die hond niet. We zijn er te zeer mee vertrouwd. Het is als de zonsondergang en de sterren; we zijn van hun pracht niet onder de indruk, omdat we ze gewoon zijn. Zo is het ook met die hond van porselein. In 2228 zullen mensen hem koesteren. De kunst om zo'n hond te maken is dan verloren gegaan. Onze nakomelingen zullen zich afvragen hoe wij dat deden, en zeggen hoe knap wij wel waren. Ze zullen naar ons verwijzen als "die geweldige oude kunstenaars uit de negentiende eeuw die porseleinen honden maakten".

Jerome K. Jerome (1859-1927), Three Men in a Boat. To Say Nothing Of The Dog, 1899

(Het prentje: Jerome K. met hond. Niet van porselein.)

De favoriete Beatle

Eerst vonden we Ringo de leukste Beatle: met Ringo kon je lachen. Later verschoof de voorkeur naar Paul: Paul schreef de fijnste liedjes. Toen volgde John: iedereen was voor John.

Tegenwoordig is George onze favoriete Beatle. Bijvoorbeeld hierom: My Sweet Lord (filmpje: live tijdens het legendarische door George eigenhandig georganiseerde Concert for Bangladesh, de moeder van alle Live Aids en andere benefietconcerten).

Wie was overigens de brave mens die centjes verzamelde zodat de Monthy Pythons de film Life of Brian konden draaien? Inderdaad. George. Die trouwens een piepklein rolletje in de film vervult als Mr. Papadopoulos, de vriendelijke maar bijdehandse uitbater van het terrein -waarop Christus later nog eens de Bergrede zal uitspreken- dat door religieuze groeperingen kan worden gehuurd voor zondagse openluchtevenementen. (Voor de geïnteresseerden: scène 19)

Die George.

Zenachtige nietszeggendheid

Sportmensen komen in interviews zelden scherp uit de hoek. "Elke wedstrijd is weer anders. Het spel moet gespeeld worden. Ja, ik heb wel de doelpunten gemaakt, maar het is toch vooral de verdienste van het hele team. Het is nu een kwestie van voetjes op de grond te houden, niet beginnen zweven." Bla, bla en nog eens bla.

Dan zijn er twee mogelijke verklaringen. Eén, sportmensen zijn niet slim. Twee, sportmensen proberen zo goed mogelijk een ervaring te beschrijven die eigenlijk niet in woorden te vatten valt.

David Foster Wallace was een beloftevol Amerikaans schrijver die vorig jaar overleed. Een aantal van zijn essays en boekbesprekingen werden gebundeld in Consider the Lobster and Other Essays. (Alle punten voor deze fijne titel.) Niet alle stukken in de bundel zijn even sterk. Soms doet het allemaal wat gekunsteld ironisch aan. Een jonge schrijver die zijn grenzen verkent, zullen we maar denken. Soms is het heel erg goed. Het essay over Tracy Austin, bijvoorbeeld.

Tracy Austin was een kindsterretje in het tennis. Op haar veertiende won ze haar eerste grote toernooi. Op haar zeventiende speelde ze in Wimbledon (prentje). Maar voor ze goed en wel volwassen was, betaalde haar lichaam daarvoor de tol: de ene blessure volgde op de andere. En toen Tracy na jaren van gedwongen inactiviteit een terugkeer voorbereidde, werd ze aangereden door een -echt waar- kleurenblinde chauffeur die door het rood was gereden. Carrière voorbij.

Wallace, die zelf blijkbaar niet onaardig tenniste als tiener, bespreekt Austins memoires. Die zijn, zoals wel vaker bij dat soort boeken, grotendeels opgetrokken uit de nietszeggende uitspraken waarin sportmensen in interviews grossieren. Is Tracy dom? Vermoedelijk niet, zegt Wallace. We onderschatten de mentale scherpte die van topsporters wordt verwacht: een wedstrijd veronderstelt opperste concentratie en uitzonderlijk tactisch inzicht. Topsporters kunnen dan ook onmogelijk volstrekte oenen zijn.

Wat verklaart dan de haast zenachtige nietszeggendheid van zoveel sportinterviews en sportboeken? Sportmensen worden, aldus Wallace, groot in hun discipline net door tijdens wedstrijden volledig op te gaan in het spel. Als je de hele tijd nadenkt, maak je geheid fouten. Door training en talent slagen grote sporters er in de juiste dingen te doen, zonder dat ze zich daarvan op dat moment bewust zijn. En net daardoor hebben ze ook in interviews zo weinig te vertellen. Tijdens de wedstrijd zijn ze immers niet reflectief. Daarom kunnen ze ook niet vertellen wat er in ze omging en wat ze dachten bij die en die fase. Daarom lijken ze in clichés te spreken. Over het onzegbare valt gewoon niet te praten.

Dat probeert Wallace uit te leggen. Best wel interessant.

(En hoe doen onze jongens het nog, vragen lezers wel eens. Het is inderdaad een tijdje geleden dat we nog over hun exploten schreven. Het gaat behoorlijk goed. Ze staan mee vooraan, zij het dat ze niet lijken mee te spelen voor de titel en promotie. Voor ons geen probleem, hoor. Maar het bestuur had toch meer ambitie bij het begin van het seizoen.)

Muggendilemma

Wat je de boeddhisten moet nageven is dat ze consequent zijn. Dierenvrienden gaan zich nogal eens aan speciëcisme te buiten: aardige, aaibare dieren krijgen alle aandacht en dienen beschermd te worden. Vervelende en/of vieze dieren mogen verdwijnen. Ooit al dierenactivisten geweten die zich het lot van bacteriën of schimmels aantrekken? We rest our case.

Nee, dan de boeddhisten. David en Victoria Beckham, meldde De Morgen eerder deze week, hebben zich de toorn van boeddhistische monniken op de hals gehaald. De monniken zijn boos omdat de Beckhams in hun pas gerenoveerde huis op het Thaise eiland Koh Samui, aldus de krant, een "super-de-luxe muggenverdelger" hebben geïnstalleerd.

De boeddhisten, die als ware democraten geloven dat alle levende wezens evenwaardig zijn, willen respect voor de mug en vragen de Beckhams een andere oplossing te vinden. "David en Victoria willen ten allen prijze de muggen buiten houden. Omdat ze vervelend zijn, maar ook omdat ze ziektes kunnen overbrengen. Maar ze willen de lokale bevolking niet op stang jagen, en zeker de monniken niet, die hier al honderden jaren wonen. Ze staan nu dus voor een muggendilemma".

Rijke mensen hebben het ook niet altijd gemakkelijk.

(Het prentje: voor de viervoeter die zich bewust is van zijn spirituele dimensie, een hondenpenning met daarop een vrolijk lachende Buddha. Hier verkrijgbaar: "the embodiment of happiness and prosperity. Made of zinc and treated with an aged pewter finish this super durable tag can be worn as an ID or as a mirthful charm. Available in two sizes that can be engraved on the back with up to 3 lines. Please note that, if engraved, this item will take 3-4 weeks for delivery. Made in USA.")

De domste mens

Wie is de slimste mens ter wereld? Dat is niet zo moeilijk. Gewoon wat vragen verzinnen en vervolgens de antwoorden van de deelnemers turven. Zo klaar. Maar hoe bepaal je wie de domste mens ter wereld is?

Wie is dommer: diegene die geen antwoord geeft of diegene die op elke vraag een fout antwoord formuleert? Wie is dommer: de kandidaat die er zo flagrant niets van bakt dat het grappig wordt, of de kandidaat die heel erg zijn best doet en duidelijk lijdt, telkens het weer niet het juiste antwoord blijkt te zijn?

Is een spreekwoordelijk leeghoofdig blondje, dat bijvoorbeeld geen enkele Vlaamse provincie bij naam kan noemen, minder slim dan de geoefende kwisser, die hoofdsteden, jaartallen en Oscarwinnars heeft geblokt, maar ze uiteindelijk allemaal verhaspelt en er ook niets van terecht brengt?

Slim is makkelijk, dom is moeilijk. Het is als een wedstrijdje om ter traagst lopen. Probeer zelf maar eens: voor je het weet betrap je je erop dat je pas op de plaats maakt of achteruit probeert te bewegen. Dat is niet hetzelfde als traag lopen. Of toch?

Slim is ééndimensionaal: je weet het of je weet het niet. Domheid kent zoveel dimensies. Je kunt op zoveel verschillende manieren onwetend blijken.

Een troostende gedachte.

Het prentje: 1956, Birmingham, Alabama. Tijdens de opwarming van de Amerikaanse finale van De Domste Mens Ter Wereld, proberen Mike Fox en Orville Clevenger zich te herinneren wat hun naam ook weer was. Orville (links) heeft het antwoord op het tipje van zijn tong liggen, maar is nu vergeten waar zijn tong zich bevindt.

Helemaal terug

Filmster Mickey Rourke is helemaal terug. In de jaren tachtig leek Rourke een hele grote te worden. Toen ging het mis: drank, onhandelbaar gedrag en steeds slechtere films. Rourke stopte zelfs een tijdje met acteren en werd profbokser. Met enig succes, overigens: zes wedstrijden gewonnen, twee gelijk, nul verloren.

Maar Rourke is weer helemaal terug. Binnenkort komt The Wrestler in roulatie, over een worstelaar die een comeback maakt. De film werd bekroond op het festival van Venetië en Rourke heeft een nominatie voor een Oscar voor beste mannelijke hoofdrol op zak. In De Volkskrant van gisteren vroegen ze hem hoe dat voelt, zo'n comeback:

"Ach. Wat is een comeback? Je kunt terugkomen nadat je een broodje ham hebt gegeten, terugkomen uit Irak zonder benen, of terugkomen van het toilet, nadat je bent gepijpt. Elke comeback is anders."

Is iets van, toch?

En Rourke wil ook eerherstel voor de Amerikaanse worstelaars waarover de film gaat (zie ook prentje), die volgens hem ten onrechte niet als sportmannen worden erkend. Worstelen, leerde Rourke tijdens de opnamen, is keihard. Rourke moest vijf keer naar het ziekenhuis nadat hij onzacht door tegenstrevers werd aangepakt. Worstelaars worden dan ook niet mooi oud, vernemen we nog. "Na een lange carrière kunnen de grote kampioenen hun veters niet eens meer strikken."

Een groot aantal van die kampioenen kwam naar de première van The Wrestler. "Ze strompelden naar binnen, Ric Flair, Roddy Piper, Brutus Beefcake. Dat zijn de mannen die de sport groot hebben gemaakt. Levende legendes. Na afloop stonden de tranen in hun ogen."

Ric Flair, Roddy Piper, Brutus Beefcake: fantastische namen! Fantastische mensen ook, ongetwijfeld.

Kleine fabel

Kleine fabel

'Ach', zei de muis, 'de wereld wordt met de dag kleiner. Eerst was hij zo groot, dat ik bang was, ik liep verder en ik was blij, dat ik eindelijk links en rechts in de verte muren zag, maar die lange muren lopen zo snel naar elkaar toe, dat ik al in de laatste kamer ben en daar in de hoek staat de val, waar ik inloop.'

-'Het volstaat van looprichting te veranderen', zei de kat en vrat ze op.


(Kleine Fabel

'Ach', sagte die Maus, 'die Welt wird enger mit jedem Tag. Zuerst war sie so breit, daß ich Angst hatte, ich lief weiter und war glücklich, daß ich endlich rechts und links in der Ferne Mauern sah, aber diese langen Mauern eilen so schnell aufeinander zu, daß ich schon im letzten Zimmer bin, und dort im Winkel steht die Falle, in die ich laufe.'

- 'Du mußt nur die Laufrichtung ändern', sagte die Katze und fraß sie.)

Franz Kafka (1883-1923), Erzählungen.

Met belletjes behangen

Nog maar eens Afghanistan. De Afghanen fungeren vaak zo'n beetje als de Absolute Andere. Zitten niet in elkaar zoals wij, heet het. Niet te begrijpen, bijvoorbeeld dat ze daar enthousiast waren over de Taliban. Het bewijs dat Oost Oost is en West West en dat het nooit goed komt tussen die twee.

Of toch niet? Fascinerend interview dit weekend in NRC met Willem van de Put, directeur van de hulporganisatie Healthnet en zelf ter plekke in Kaboel actief (NRC, 31.O1.09).

Voor de opkomst en het succes van de Taliban worden nogal eens grootse cultuurhistorische verklaringen bedacht. Dan gaat het van Botsende Beschavingen en dat soort dingen. Het is toch wel een beetje anders gelopen, legt Van de Put uit.

"Het Westen vergeet wat voor geweldige bevrijding zij aanvankelijk waren voor de bevolking. Het is een beetje als Mussolini die de maffia aan kon. (...) En ze maakten een eind aan de afschuwelijke decadentie van de elkaar bestrijdende warlords, die, stijf van de heroïne en met een fles whisky in de ene hand en een geweer in de andere, hele dorpen kapot schoten, alleen omdat ze met een mooi opgemaakte jongen van twaalf wilden trouwen."

Is dat niet een al te bizarre voorstelling van zaken?

"Nee, dat was letterlijk de aanleiding voor de eerste mars op Kandahar van Talibaan-leider Mullau Omar. Hij is groot geworden dank zij zijn bestrijding van twee warlords, die een coterie om zich heen hadden van met belletjes behangen jongens, die aanvallig door de straten liepen. (...) Net als in grote delen van de wereld bestaat homoseksualiteit zogenaamd niet in Afghanistan, maar de knapenliefde is geaccepteerd, zoals bij de Grieken. De vrouw is heilig, dus zoeken bronstige mannen vervanging. Met zelfbeheersing en beschaving behandeld hoeft zo'n jongen daar niet slecht uit te komen, het is een fase in zijn leven. Maar deze liederlijke krijgsheren maakten er een parodie van, zoals ze een onbeschaamde wanvertoning maakten van alles. Ze hadden volkomen lak aan de bevolking die dat op een gegeven moment niet meer pikte. En die opstand tegen dit decadente verval, die 'Talibaan' is gaan heten- die is de Afghanen aanvankelijk goed bevallen."

Overigens: de mannen van de Taliban waren zelf ook niet van steen, waar het mooie knapen betrof (prentje). Nadat ze op hun beurt van de macht verdreven werden, kwamen nogal wat foto's boven van mooi opgemaakte, elkaars handjes vasthoudende Talibanezen die samen hun portret lieten maken. Fotograaf Thomas Dworzak verzamelde ze en maakte er een boek van.

Vegetarisch cadeau

Voor de vegetarische vriend of vriendin die alles al heeft: deze fijne vleeskleurige sjaal met mooie spekmotieven. Succes verzekerd op feesten en partijtjes. Zelden zal je zo populair zijn geweest bij dierenliefhebbers en consumenten van vleesvervangende producten.

En wat zeggen we nu?

Bedankt pst, voor deze fijne tip!

Graag gedaan.

Londen moe? Nooit

Zeer fantastische foto's van Londen vanuit de lucht, 's nachts. Hier en hier. Fotograaf is Jason Hawkes.

"Why, Sir, you find no man, at all intellectual, who is willing to leave London. No, Sir, when a man is tired of London, he is tired of life; for there is in London all that life can afford."
Samuel Johnson (1709-1784)

Skatend door Kaboel

Skaten: het blijft een raadsel waarom zoveel puberende jongens willen rondhangen met andere puberende jongens om elkaar kunstjes te tonen op een plank op wieltjes.

Jongens, tot jullie spreekt een oudere man: vergeet dat skaten. Eens jullie tot de leeftijd des onderscheids komen vinden meisjes dat gedoe met dat skateboard maar niets: kies op tijd een andere hobby.

Dit gezegd zijnde: het is blijkbaar universeel. Ook puberjongens in Afghanistan willen blijkbaar wat graag rondhangen met andere puberjongens en elkaar kunstjes tonen op een plank op wieltjes. Eén probleem: zo verschrikkelijk veel skateboards vind je niet in Afghanistan.

Is er eens iets dat de Afghanen met veel plezier uit het Westen willen overnemen en dan blijkt het niet in voorraad te zijn.

Vandaar een warme oproep aan alle Westerse vrienden van het skateboard. Denk aan jullie Afghaanse verwanten: help ze skateboarden kopen. Dat kan, door centjes over te maken voor dit goede doel: Skateistan, de eerste Afghaanse skateboardschool. Je leest er op hun website alles over.

En over de skateboardsituatie in Afghanistan kon je laatst alles lezen in The New York Times. Vooral het gegeven dat ook nogal wat Afghaanse meisjes zich op de plank wagen, stemt ons bijzonder gelukkig.

En de Afghaanse puberjongens ook, nemen we aan.

(Het prentje haalden we hier en werd gemaakt door Rafiq Maqbool.)