zondag 16 november 2008

Het archief van de planeet


Als de mensen van al die verschillende landen en culturen elkaar nu eens beter leerden kennen, dan zouden ze wellicht geen oorlog meer maken. Het is een gedachte die in haar eenvoud en directheid mensen met het hart op de juiste plaats blijft aanspreken.

Zo ook de Franse bankier Albert Kahn. Zelf in 1860 in de door Frankrijk en Duitsland opgeëiste Elzas geboren, maakte hij, vanaf het moment dat hij op zijn vierendertigste zijn fortuin had gemaakt, van het samenbrengen van de volkeren zijn levensdoel. De fotografie werd zijn middel.

Albert Kahn financierde een klein legioen filmers en fotografen die de opdracht kregen overal ter wereld het dagelijkse doen van mensen vast te leggen. Daarvoor liet hij ze gebruik maken van het in 1907 door de gebroeders Lumière uitgevonden procedé van de autochromie, de eerste techniek om kleurenfoto's te maken. Kahn verzamelde 72.000 kleurfoto's en 183.000 meter film. Tesamen vormden die wat Kahn zijn Archief van de Planeet noemde, een formidabele collectie beeldmateriaal over het leven in alle uithoeken van de wereld in de eerste drie tijdvakken van de vorige eeuw.

In 1934 ging Kahn failliet en hield het fotoverzamelen op. Zijn huis in Boulogne-Billancourt, met een nogal indrukwekkende Japanse tuin erbij, werd door de Franse overheid aangekocht. Naar verluid kwam Kahn er, tot zijn dood in 1940, af en toe nog wel eens ommetje maken en naar zijn foto's kijken. Sinds 1986 is het een museum, waar je ook Kahn's fotoverzameling kan bekijken.

Een paar jaar terug maakte de BBC een documentaire over Kahn en zijn foto's, getiteld The Edwardians. The Wonderful World of Alfred Kahn. En op basis van die reeks werd een mooi boek gemaakt, waarbij ook een website hoort, waarop je een selectie van de foto's kan bekijken. En wat veel belangrijker is: dat geweldig mooie boek kregen wij vandaag voor onze verjaardag van die altijd attente Mevrouw pst. cadeau.

(Het prentje: Claddagh, Ierland, 25 mei 1913. De veertienjarige Mian Kelly poseert voor de door Kahn uitgestuurde fotografe, Marguerite Mespoulet. Mian overleed in 1973.)

Geen opmerkingen: