donderdag 27 november 2008

Huiswaartse beweging


Twee dames, die respectievelijk in Portland, Maine en Portland, Oregon wonen, plaatsten een jaar lang elke morgen allebei een foto op een gemeenschappelijke blog. Die blog gaven ze toepasselijk de naam 3191, naar de afstand in mijlen tussen de twee Portlanden.

Eenvoudige foto's: een ontbijtkom, de poes in de zetel, een schaal met gebakjes, een uitgelepelde avocado, nog eens de poes, een kamerplant, het zicht vanuit het keukenraam. Niets bijzonders en dus universeel. Wat brave foto's misschien en soms een beetje teveel met het bedoelde effect voor ogen. Maar zo zijn we wellicht allemaal als we foto's nemen. Opmerkelijk trouwens hoe vaak de dames, los van elkaar, ongeveer dezelfde prentjes plaatsten. Maar ook dat is weer niet ongewoon: onze vakantiekiekjes of foto's van familiefeesten lijken ook allemaal op elkaar. Niets bijzonders en dus universeel.

De blog van de twee dames werd, zonder dat ze er enige moeite voor deden, een hit. Spectaculair veel mensen kwamen dagelijks naar de nieuw geposte fotootjes kijken. Wat de twee dames deden kreeg navolging. Zo moeilijk en zo bijzonder is het ook allemaal niet. Maar wel dusdanig universeel dat een prestigieuze Amerikaanse uitgeverij besloot een boek te maken van dat jaar fotootjes posten. Hier zie je het boek en kan je ook plaatjes kijken.

Vandaag in de krant een stuk over dat boek en over de blog in kwestie (Volkskrant, 27.11.08). De recensent stelt dat we 3191 moeten "zien als een graadmeter van wat al een tijdje plaatsvindt en nu, vanwege een combinatie van kredietcrisis en de verhalen over overconsumptie en vervuilende multinationals, in een stroomversnelling is gekomen. Je zou het een huiswaartse beweging kunnen noemen, een retour à la maison. Daar is, wanneer je al die tekenen des tijds bij elkaar optelt, blijkbaar behoefte aan."

En de recensent citeert op zijn beurt de boekbespreker uit de New York Times die constateert: "We leven in moeilijke tijden en het lijkt alsof het precies deze kleine details en vluchtige momenten zijn die ons de meeste troost en zelfs vreugde kunnen brengen."

Niets bijzonders en dus universeel. En in ons geval -almaar kleiner groeien- ook bijzonder herkenbaar.

Individuen denken geweldig origineel en uitzonderlijk te zijn en doen precies wat massa's andere originele en uitzonderlijke individuen ook doen. Zonder dat ze dat van elkaar weten, zonder dat iemand ze dat voorhoudt. Maar gewoon omdat op één of andere manier er iets is als een tijdgeest die al die individuen een bepaalde richting uitduwt. Een richting waarvan we, zelfs zonder dat zulks op één of andere manier onder woorden wordt gebracht, dan blijkbaar allemaal op dat moment menen dat het de meest wenselijke is.

"The individual is foolish, but the species wise, if only time is given to it", schreef destijds Edmund Burke. En gelijk had hij.

(Het prentje: het had in het 3191-boek kunnen staan, maar is gewoon onze keukentafel. Niets bijzonders en dus universeel. Wie ook zo'n tafelkleed heeft of de kopjes herkent, mag het laten weten.)

Geen opmerkingen: