dinsdag 4 november 2008

Misvertaaltoestanden


Hoe ging dat destijds als ontdekkingsreiziger? Je trok door een nog niet in kaart gebracht gebied en je vroeg aan de inboorlingen wat de naam was van de plaats waar je was aanbeland. Maar die inboorlingen spraken natuurlijk jouw taal niet. En dus viel je terug, hetzij op de diensten van een lokale gids die ook nog eens een andere taal sprak, hetzij op uitleggen met handen en voeten.

En daarom hebben sommige locaties een enigszins vreemde naam gekregen. Vroeg je aan een passerende Indiaan naar de naam van een rivier, antwoordde die: wat weet ik daar nu van, dat is gewoon veel water. In zijn taal: Mississippi. En die naam bleef hangen. Of nog: je vroeg aan een oorspronkelijke Australiër naar de naam van dat kustplaatsje, onderwijl naar de zee wijzend. Maar die verstond jammer genoeg wat hoor ik daar om naar waarheid te antwoorden: het geklots van de zee. In zijn taal: Wollongong, wat nu de naam is van een stadje met goed 300.000 inwoners.

In Wales moeten officiële borden in de twee talen zijn: Engels en Welsh. Maar de mensen die verantwoordelijk zijn voor het maken en ophangen van die borden zijn vaak het Welsh niet machtig. Daarvoor doen ze beroep op vertalers. Toen de dienst Verkeersignalisatie een vertaling wou van de tekst "No Entry For Heavy Goods Vehicles. Residential Site only" stuurden ze dat, naar gewoonte, naar de vertaler.

Maar die was met vakantie. En dus stuurde zijn automatische emailbeantwoorder dit bericht terug: "I am not in the office at the moment. Send any work to be translated". In het Welsh klonk dat zo: "Nid wyf yn y swyddfa ar hyn o bryd. Anfonwch unrhywh waith i'w gyfiethu". En vervolgens stond die tekst ook op het verkeersbord in kwestie (zie prentje).

Hier lees je er meer over. En ook nog over andere misvertaaltoestanden.

Wie weet wat wij destijds de Romeinen wijsmaakten. Vroegen die aan zo'n Galliër: en beste vriend, wat is de naam van uw land? Antwoordde die -onze legendarische gastvrijheid kennende- vermoedelijk met één of andere krachtterm die het midden hield tussen verdoemme en nondedju. In het Eburoons of Menapiërs: Belgae! En sindsdien is dat de naam waaronder wij wereldwijd gekend zijn.

Eigen schuld.

Geen opmerkingen: