"Nederlander claimt Noordpool". Dat was wel even schrikken toen we deze week de kranten doornamen. Lees misschien even mee. Daarna volgen enige bespiegelingen over eigendomsrecht.
AMERONGEN (ANP) - De 43-jarige Harald van Reenen uit Amerongen heeft als eerste mens ter wereld de Noordpool geclaimd. Hij heeft zijn eigendomswens twee maanden geleden laten vastleggen bij de Amerikaanse Library of Congress in Washington DC.
Van Reenen deelt zijn claim met de polaire landen Rusland, Verenigde Staten, Denemarken, Canada en Noorwegen, die hij tevens van zijn actie op de hoogte heeft gesteld.
Het eigendom is nu pas interessant, omdat volgens wetenschappers onder de ijskap van de Noordpool een onmetelijke rijkdom aan olie, gas en kostbare metalen ligt opgeslagen. Die rijkdom was altijd onbereikbaar, maar als de ijskappen smelten door opwarming van de aarde zullen olie- en gasboringen mogelijk worden, aldus Van Reenen.
Virtueel stukje Noordpool
Bibliothecaris Van Reenen hoopt dat zoveel mogelijk mensen zich aansluiten bij wat hij The International People's Claim to the North Pole heeft genoemd. Voor 15 euro kan iedereen een virtueel stukje Noordpool kopen. Elke koper is tevens claimhouder.
,,De kans dat wij het zullen winnen van de polaire landen is niet zo groot. Maar we kunnen het in elk geval proberen'', aldus de inwoner van Amerongen.
Van Reenen heeft kosten gemaakt om zich te laten registreren in de Verenigde Staten en om zijn website www.giantclaim.com in de lucht te krijgen. Hij hoopt aan de verkoop van 'stukjes Noordpool' ook wat te verdienen. ,,Ik ben mede geïnspireerd door het verhaal van de man die certificaten voor het heelal verkocht. Die heeft daar 3 miljoen dollar mee verdiend. Dat wil ik natuurlijk ook wel. Maar ondanks dat meen ik het echt heel serieus met deze claim'', zo benadrukt hij.
Best een interessante vraag: van wie is de Noordpool? Of, bij uitbreiding, van wie zijn de continenten en de oceanen, van wie is de wereld? Waarom is iemand eigenaar van een stuk grond? Omdat ie het kocht of erfde? En waar haalde diegene die dat verkocht of aan zijn nazaten liet dan dat recht? Omdat er ooit iemand als eerste piketpaaltjes sloeg en verklaarde dat hij nu de eigenaar was? En is dat dan niet oneerlijk tegenover wie later werd geboren en geen piketpaaltjes meer kon slaan? Ha! Tricky question, niet waar?
De zeventiende eeuwse filosoof John Locke -die zelf hoopte rijk te worden dankzij de kolonisering van Amerika- bedacht een interessant antwoord. Eigenaar van een stuk grond dat nog aan niemand toebehoort wordt wie het, zoals hij dat formuleerde, "met zijn arbeid vermengt". Voorwaarde was wel dat de eigenaar er voor zorgt dat er genoeg grond overblijft zodat anderen ook de kans hebben grond met hun arbeid te vermengen en zo op hun beurt eigenaar te worden. Anders moet hij ze compenseren voor het geleden verlies. Die laatste clausule heet in de literatuur the Lockean proviso.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw botste je op linkse manifestaties wel eens op oude heertjes die je beduimelde brochures over het Georgisme probeerden te verkopen. Henry George was een Amerikaanse econoom met een briljant plan. George stelde voor om alle belastingen af te schaffen en die te vervangen door een single land tax. Land was in principe van iedereen, vond George. Eigenaars dienden belasting te betalen om diegenen te compenseren die geen land bezaten. Die belasting op grondbezit diende de basis te vormen van welvaartsvoorzieningen voor iedereen. Een concrete vertaling van het Lockeaans proviso, als het ware.
Het stelsel van George is, als je er meer over leest, een beetje zoals vandaag het universele basisinkomen of de federale kieskring. Het gaat om ideeën die eigenlijk zo voor de hand liggend en vanzelfsprekend zijn dat mensen ze niet vertrouwen. Als het zo simpel was, hoor je ze denken, waarom hebben wij daar dan nooit aan gedacht? En dus kiezen ze voor oplossingen die complexer zijn en minder goed. Net zoals dure en ingewikkelde apparaten met veel knopjes en toebehoren ook altijd een gegarandeerde afzet vinden.
De erfenis van Henry George wordt vandaag in ere gehouden door de zogeheten geolibertarians. Maar daar hebben we het misschien een andere keer nog eens over. In tussentijd: Van Reenen, de Noordpool is van iedereen. Of zou dat althans moeten zijn.
(Illustratie: de Mercatorkaart van de Noordpool uit 1595. Bron: Pooljaar, een site met veel weetjes over de arctische en antarctische gebieden)
1 opmerking:
Het initiatief van deze Nederlander vind ik werkelijk horribel omdat er een degoutant staartje aan hangt. Waar de Noordpool tot nu toe een onbevlekt stukje natuur - of dat toch benadert, en wellicht het best op heel deze aarde - zit iedereen nu verlekkerd te staren naar de olie en wat ik weet ik allemaal van rotzooi die onder dat stukje 'ongerept' natuur ligt. Vandaar de claim van die verschillende lidstaten... Deze man is gewoon uit op een stukje van de koek.
Het ware, in deze barre tijden van global warming, smelten van poolkappen en het verdwijnen van die lieve ijsbeertjes, nobel geweest indien de man zijn claim had doen gelden met het 'ongerept' laten van dit stukje natuur. We kopen het omdat ze er met hun fikken af moeten blijven (zoals ook in het Amazonewoud met wisselend succes wordt geprobeerd). Maar neen, geld geld geld...
Ik hoop uit de grond van mijn hart dat deze kaaskop er geweldig zijn broek aan scheurt en voor de rest van zijn leven zijn fantasietje moet afbetalen (zonder ooit opbrengsten te zien).
Het is overigens een bewijs dat de markt het zelden goed voorheeft met de natuur. A bas les capitalistes!
Een reactie posten