Of honden ook gelovig kunnen zijn, vraagt iemand zich af in het Britse filosofentijdschrift Mind. Dàt is pas een interessante vraag. Op zo'n moment hebben we weer spijt dat we zelf geen talent hebben voor filosofie.
In ons leven waren er twee honden. De ene was duidelijk gelovig, de andere een verstokte godsloochenaar. Die eerste was over werkelijk alles bezorgd. Het brave dier had er een dagtaak aan ons gezin op het rechte pad te houden. Als er een onvertogen woord viel, probeerde ze de ruziënde partijen bij elkaar te brengen. Als er tranen vloeiden, kwam de hond troosten. Het brave dier deelde, wanneer ze snoep kreeg, zelfs haar buit met ons: toe kleine baas, jij moet nog groeien. Die hond was onmiskenbaar gelovig. Als er een hemel bestaat, maakt ze daar nu leuke ommetjes met een vriendelijke engel.
De tweede hond was grover besnaard. Die geloofde in niets. Eigenlijk ook niet in de mensen. Ok, wij vulden zijn etensbak en gingen mee uit wandelen, maar als het even kon: dan liever zonder ons. Die hond, een teken van karakter ongetwijfeld, bleef tot ver in zijn oude dag -en het beestje werd achttien- periodiek de bestaande verhoudingen in vraag stellen. Baas zegt, dat mag niet: dat zien we dan nog wel. Baas zegt, niet in deze zetel: dan gaan wij gewoon in die zetel liggen en baas ziet maar hoe ze ons daar uit krijgen. Die hond was, het moet duidelijk zijn, niet gelovig.
Of honden ook gelovig kunnen zijn: wat denken de filosofen? Lisa Bortolotti van de Universiteit van Birmingham wierp de vraag op en hier lees je hoe zij het ziet. Samengevat: honden hebben geen taal en hebben dus niet de denkcategorieën die wij gebruiken. En dus kunnen we niet weten wat een hond denkt of gelooft.
Wittgenstein -gek dat Lisa daar niet naar verwijst- gebruikte daarvoor een mooi beeld: als een leeuw kon praten, zouden we hem niet begrijpen. Stephen Budiansky (If a Lion Could Talk: Animal Intelligence and the Evolution of Consciousness, Free Press, 1998) antwoordt daarop: "If a lion could talk we probably could understand him. He just would not be a lion anymore; or rather, his mind would no longer be a lion's mind."
De eerste hond in ons leven had het vermoedelijk niet makkelijk in een huishouden vol vrijdenkers. Je zag de hond soms zelfs een beetje bezorgd kijken als er weer iets onfraais over de allerhoogste werd beweerd. Baas toch, let wat op, zag je het arme dier dan denken. We zijn er zeker van dat ze 's avonds, in haar mandje, een extra gebedje deed voor haar mensen. God, vergeef ze, want ze weten niet wat ze doen.
Brave hond.
3 opmerkingen:
En bestaat er een hond die van zijn geloof is afgevallen? Een religieuze hond die, door het gedrag des mensens, niet langer religieus is?
Dat vragen we de lezers! Wie heeft weet van een hond die van zijn/haar geloof is gevallen. Wie kent een hond die zich bekeerde? Het is niet voor ons, het is voor de wetenschap.
Mijn kennis van honden beperkt zich tot een hond met de toch ietwat Judeo-christelijke naam "Mazzel" (allé Mazzle geschreven door hemzelve).
Volgens mij was Mazzel een gelovige hond. Het beestje was achtergelaten in een asiel voor dieren en -als bij wonder werd hij gered door een familie goede Samaritanen. Vanaf dat moment ging het alleen maar beter met de Mazzel. En daarmee zag de ongelovige hond het licht en zag het er naar uit dat het beestje een vroom bestaan ging leiden. Zondag stond het beest al vrij vroeg te blaffen in de garage en bleef het voor de rest van de namiddag slapen in z'n mand.
De Samaritanen in kwestie bleken hem goed te verzorgen. Hij kreeg gezonde hondebrokken met omega3, elke dag lichaamsbeweging, de obligate botten om aan te knauwen en mocht mee op vakantie. En Mazzel bleef een godsvruchtig en godsvrezend beest...
Tot op de dag dat er een nieuw lid in de roedel werd gepresenteerd. Een baby die aan de oren trekt, lepels op zijn kop keilt, even hard zevert als de hond zelf, maar even hard lacht als de hond in kwestie weer iets idioot doet. Sindsdien wordt elke vorm van gezag in vraag gesteld, telt enkel nog het gezag van de nieuwgeborene en overslaapt de hond zich zelfs op de dag des Herens. Van een brave gehoorzame hond werd het een medeplichtige van een goddeloze vrouwmens in wording. Voorwaar, een triestige zaak...
Een reactie posten