Kippensokjes

John Reader beschrijft in Cities (Virgin, Londen, 2005, p. 130) hoe, omstreeks 1850, Londen, toen een stad van ongeveer twee en een half miljoen inwoners, zo goed als zelfvoorzienend was in termen van basisvoedsel:

"At Greenwich, Battersea, Putney, Brentford and elsewhere, 17.000 acres of market gardens supplied the city with vegetables and fruit, the gardens laid out with such precision that 'the furrows seem finished rather with the pencil than the plough'. Whole acres were covered in glass. Flocks of chickens were deployed to combat insect pests, their feet dressed in socks to prevent them scratching out the crops; toads were bought in at six shillings a dozen to take care of slugs and snails, and 200.000 gherkins were cut in the morning for the pickle-merchants. Each day, wagon-trains transported tons of produce to Covent Garden market and the 'same wagon that in the morning brings in a load of cabbages, is seen returning a few hours later filled with manure'. The land was so generously composted and deeply dug that it produced four and sometimes five crops a year."

Stel je Londen voor met eromheen een uitgestrekte gordel van land- en tuinbouwbedrijfjes. Met op het erf vrolijk rondscharrelend, dat springt ons natuurlijk direct in het oog, kippen met sokjes aan hun poten.

In die dingen zijn we nogal absoluut. Waarom zou dat vandaag niet kunnen? Nee, niet die sokjes: land- en tuinbouw vlakbij de stad. De economisch geschoolde lezers zullen onmiddellijk iets opmerken over arbeidsdeling en comparatieve kosten. Maar wij denken: als je alle kosten in rekening zou brengen -sperzieboontjes kweken in Kenya, die vervolgens met het vliegtuig naar hier voeren en ze dan per camion naar de supermarkten verdelen- dat het dan plots economisch interessant wordt om op grote schaal in de onmiddellijke omgeving van de stad te beginnen tuinieren. Maar zoals gezegd, in die dingen zijn we niet helemaal redelijk.

Afgelopen zaterdag stond in De Morgen een sfeerstuk over Freiburg, de groenste stad van Europa. Jammer genoeg moest het stuk weer opgehangen worden aan een BV. Dus las je meer over de schoenen, het lief en de kindertjes van Tom Helsen, dan over de stad. Gelukkig was er recent op de BBC een knappe reportage over ecologische steden en dus hadden we in het verlengde daarvan al wat sites kunnen bekijken om ons een idee te vormen.

Erg mooi in Freiburg is het stadsdeel Vauban, een vroegere militaire basis die nu een woonwijk is geworden. Die is niet alleen helemaal ecologisch verantwoord, maar ziet er vooral ook heel feestelijk uit: met woeste binnentuinen en overal planten en bomen op de daken. Bovenstaand postkaartje geeft, wat dat betreft, niet echt een goede impressie. We zullen er zelf een keer naar toe moeten.

In de uitzending ging het ook over Greenwich Millenium Village: een duurzame nieuwe wijk vlakbij Londen. Eigenlijk gaat het in beide gevallen om het herontdekken van de tuinwijkgedachte. En daar zijn we helemaal voor, maar dat is wellicht iets voor een andere keer.

Kippensokjes: hoe verzin je zoiets. En uit welk materiaal maakten ze die sokjes? Waren er oude moedertjes die geduldig sokjes haakten? En hoe kreeg je die kippen zo gek om die sokjes aan te trekken? Ach, wisten we daar maar meer van.