vrijdag 19 december 2008

De vrije en onvrije olifant


Dat soort dingen vinden wij dan wel interessant: er is een olifantje op komst in de Antwerpse Zoo (Gazet van Antwerpen, 18.12.08). Meer nog: er is een website waar je, als het zo ver is, de geboorte in real time kan meemaken. En het houdt niet: op die website kan je dan ook nog eens mee namen suggereren voor de boreling.

Al dat soort fijne dingen mag ons evenwel niet doen vergeten dat olifanten niet gemaakt zijn om in dierentuinen te leven. Gisteren lazen we in de krant dat dierentuinolifanten gemiddeld minder oud worden dan vrije exemplaren (Volkskrant, 18.12.08)

Wetenschappers bestudeerden 4.500 Afrikaanse en Aziatische olifanten en vergeleken die met soortgenoten in dierentuinen. De mediane leeftijdsverwachting van Afrikaanse olifanten in dierentuinen is 17 jaar, van vrije Afrikaanse exemplaren 56 jaar. Bij Aziatische olifanten in gevangenschap ligt de levensverwachting op 19 jaar, terwijl die voor de vrije soortgenoten op 42 jaar ligt.

Wat speelt mee? De kalversterfte is groter in dierentuinen. Olifanten blijken verhuizingen tussen dierentuinen niet goed te verteren. Ze zijn ook vaker ziek, kreupel of onvruchtbaar.

En olifanten in de vrije natuur doen dan bovendien nog veel goeds voor de andere dieren, lees je dan weer in New Scientist.

Vaak hoor je dat er inmiddels al weer teveel wilde olifanten zijn die daardoor een bedreiging zouden vormen, niet alleen voor de mens die graag land verbouwt, maar ook voor de andere dieren. Niets van, toont de Franse onderzoekster Marion Valeix aan op basis van een studie van het wildleven in Zimbabwe. Verstopt in het struikgewas observeerde ze, samen met haar medewerkers, de dieren die zich kwamen laven aan een waterpoel.

Her team found that members of nine herbivore species (including buffalo, zebra, warthog and wildebeest) rarely backed off when elephants were around. Instead, all herds increased their drinking time - normally between 5 and 10 minutes - by around 2 minutes. Valeix says elephants may make other herbivores feel safe from predators. "I have seen lions approach to hunt buffalos at a water hole and retreat when a group of elephants came closer and surrounded the buffalos."

Laat ons de olifant loven en prijzen.

(Het prentje: Thane Bierwert, Museum Staff Cleaning Elephant Skin, 1933.)

Geen opmerkingen: