In andere culturen hebben dingen een andere betekenis, wordt ons steeds weer uitgelegd. Neem nu die Iraakse schoenengooier die het op de Amerikaanse president had gemunt. In de islamitische cultuur is, leren we, schoenen gooien niet zomaar schoenen gooien.
Schoenen zijn om allerlei redenen onrein, vernemen we. Daarom dat je zelfs, in een beschaafd gezelschap, niet wordt geacht het ene been over het andere te kruisen, want dan verschijnt je schoenzool in beeld en dat is beledigend. Schoenen doe je in huis uit en laat je buiten staan als je ter moskee gaat. Bij voorkeur draag je ze in die gevallen dan ook nog eens in je linkerhand, want die is voorbestemd om zich over onreine dingen te ontfermen. Dus, samenvattend: geen grotere belediging dan een schoen naar iemands hoofd gooien. Vandaar dat, in islamitische landen, een hoogtepunt bij het betogen of demonstreren ook altijd het vertrappelen is van de vlag of foto van je politieke tegenstander.
Nu zijn er vermoedelijk niet zoveel culturen waar het elkaar met schoenen bekogelen of het met de voeten treden van andermans afbeeldingen als een teken van waardering en respect wordt gezien. Bovendien leidt al dat in de verf zetten van culturele verschillen maar af van wat wezenlijker is: wat we met elkaar delen. En ook daarop werpt het schoengooi-incident nieuw licht.
Zo blijkt de Turkse fabrikant van het model schoen dat Bush naar zijn hoofd kreeg, een universeel menselijke reflex te vertonen: hij probeert het incident te gelde te maken. De bruine, met een logge, dikke zool uitgevoerde schoen blijkt al jaren op de markt te zijn, luisterend naar de niet tot de verbeelding sprekende naam Model 271. Maar nu, kan je lezen, overweegt schoenproducent Ramazan Baydans, eigenaar van de firma Baydan Ayakkabicilik San. & Tic. , het model in kwestie te herdopen als “The Bush Shoe” of “Bye-Bye Bush”.
Baydan heeft, sinds het incident, bestellingen ontvangen voor 300.000 paar schoenen, vier keer meer dan in normale tijden. Er staan honderd aanwervingen van nieuwe medewerkers op stapel. Alleen al in Irak verkocht Baydan in één week 120.000 paar van het bewuste model. Ramazan Baydan heeft inmiddels ook al een reclame-agentschap ingehuurd om televisiespotjes te maken, bestemd voor de ruimere islamitische markt.
Waarmee we maar willen zeggen: zo verschillend zijn onze islamitische medemensen dan blijkbaar toch ook niet. Als er zaakjes kunnen worden gedaan, gelden er blijkbaar universele regels.
Overigens: Baydan heeft, na het incident, ook een bestelling uit de Verenigde Staten ontvangen. De firma Davidson, uit Maryland, zag ook wel een gat in de markt en laat alvast 4000 paar van Model 271 aanrukken.
(Het prentje: René Magritte, Modèle Rouge, 1937)
1 opmerking:
Vandaag, in de Volkskrant, een prentje gezien van de schoenen in kwestie, de originele naar de Amerikaanse president gegooide exemplaren. En die blijken niet bruin, maar zwart te zijn. Ofwel waren alle eerdere krantenberichten fout, ofwel klopt het prentje van vandaag niet. Een Saoudische prins blijkt megabucksen te willen betalen voor de originele schoenen. Toch maar goed nagaan of ze hem er een certificaat van authenticiteit kunnen bijleveren.
Een reactie posten