De negentiende eeuwse filosoof Ludwig Feuerbach meende dat hoe we ons de goden voorstellen een uitvergroting vormt van hoe we over de ideale mens denken. God is almachtig, alwetend, algoed. Eigenschappen die de meesten van ons in het dagelijkse leven ontberen, maar die we wel nastrevenswaardig vinden.
Door ons de goden op die manier voor te stellen doen we onszelf tekort, vond Feuerbach. Want naarmate we de goden groter maken, maken we onszelf kleiner. Het geloof in goden is een illusie die ons belet het leven te leiden dat we dromen.
Met dat geloven in goden is het weliswaar niet helemaal goed gekomen, maar er is wel veel veranderd. We stellen ons god nog hooguit voor als een anonieme kracht, als een iets dat ooit het heelal in werking stelde en dat sindsdien van op grote afstand het universum bestiert. Maar onze nastrevenswaardige idealen hebben we op anderen geprojecteerd. Op de Beroemde Mensen.
Die schrijven we een leven toe dat larger is than life. Beroemde Mensen maken voortdurend spannende dingen mee. Ze worden verliefd, maken geweldige reizen, dragen fantastische kleren, wonen in droomhuizen, gaan voortdurend om met andere interessante mensen, doen gedurfde dingen, gaan geregeld ook eens door een diep dal, leven alsof elk moment het laatste kan zijn. Beroemde Mensen leven, althans in onze verbeelding, het leven zoals het bedoeld is. Zoals we dat zelf zouden willen leiden.
Feuerbach zou zeggen: weerom doen we onszelf te kort. Het geloof in Beroemde Mensen is een illusie die ons belet zelf werk te maken van een leven dat alleszins iets dichter aansluit bij onze dromen. Hoe komt dat?
Goede vraag.
Wetten en praktische bezwaren, en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren, en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat?
1 opmerking:
Bedankt voor dat laatste citaat. Dat vonden we zo mooi dat we zijn gaan zoeken vanwaar het kwam. En zo ontdekten we Elsschot's 'Het Huwelijk'. Schitterend gewoon, en bovenal ontroerend. Je zal bij jezelf denken: 'Die jonge generatie cultuurbarbaren, dat kent geeneens meer Elsschot's gedichten!'
Wij pleiten helaas schuldig! Maar wij vragen om vergeving, want net daarom komen we met plezier elke dag deze blog lezen, om bij te leren. En we worden zelden teleurgesteld. Dankjewel.
Een reactie posten