Middelharnis, het Laantje

Er was een tijd dat schilderen gewoon een vak was en geen kunst. Meindert Hobbema (1638-1709) was, zoals bovenstaande afbeelding -Het Laantje van Middelharnis, uit 1689- duidelijk maakt, een bijzonder knap landschapsschilder. Zelf vinden we dat Laantje -even klikken op het prentje en je kan het in iets groter formaat bekijken- zo ongeveer het allermooiste schilderij dat we ooit hebben gezien.

Hobbema leerde de stiel bij Jacob van Ruisdael (1628-1682), bij wie hij als zeventienjarige in dienst trad. Hobbema oefende het beroep van schilder uit tot hij huwde. Toen kreeg hij via zijn echtgenote -dienstmeid bij de Amsterdamse burgemeester- uitzicht op een vermoedelijk lucratiever baantje als wijnroeier. Dat was een publiek ambt: als wijnroeier testte je de hoeveelheid wijn die in de vaten zat, op basis waarvan de accijns werd berekend. Wijnroeier werd je overigens niet zomaar: je moest er een examen voor afleggen.

Middelharnis ligt in Zuid-Holland, op het eiland Goeree-Overflakkee. Heel erg trots is de gemeente blijkbaar niet op het schilderij waaraan ze nochtans internationale naambekendheid ontleent. Je leest op de gemeentelijke site heel terloops, in een stukje over de lokale geschiedenis, dat het schilderij ooit de grootste schat was waarover de gemeente beschikte, maar dat het in 1822 werd geruild tegen twee landschappen van de vandaag vooral in Dordrecht -waar hij vandaan komt- wereldberoemde Adrianus van der Koogh (1796-1831). Twee schilderijen voor één? Niet aarzelen, dachten de vroede vaderen. Het Laantje van Middelharnis kwam terecht in de National Gallery in Londen, waar het nu nog hangt.

Op de Nederlandstalige Hobbema-wikipediabiografie beschrijven ze hem als behorende tot de kunstenaars die niet beïnvloed zijn door Rembrandt. Dat is ook een manier van tegen de dingen aan te kijken. Hobbema's werk, laten ze nog weten, is niet heroïsch of theatraal, niet eenzaam of somber.

Een voorbeeld voor ons allemaal, lijkt ons.