Maandag leedvermaakdag!

Maandag leedvermaakdag! Lachen met het kleine grut dat terug naar school moet. Gedaan met de lol. Braaf zijn, stilzitten en saaie dingen doen. Zal ze leren. Het grotere grut kan nog even blijven uitslapen. De Grote Scholen beginnen maar tegen het einde van de maand.

Vraagje: waarom blijven we ook studenten samendrijven in klaslokalen en auditoria? Is dat nog wel van deze tijd, zo'n prof die vooraan de klas orakelt en boeken samenvat? Trouwens: proberen al die proffen er tegenwoordig sowieso al niet iets van te maken dat nog zo min mogelijk op een klassiek hoorcollege lijkt? Er wordt gegoocheld met powerpoints en mooie plaatjes, met filmpjes en geluidsfragmenten. Je moet de multimediaal overvoerde jongeren toch proberen bij te les te houden, leggen ze uit. Stoppen we daar dan beter niet gewoon mee? Ze kunnen toch thuis filmpjes kijken op hun computer en boeken lezen wanneer ze dat willen, op hun eigen tempo?

Het klassieke hoorcollege dateert uit de tijd voor boeken machinaal konden worden vermenigvuldigd. Een middeleeuwse universiteit had van elk Belangrijk Boek één exemplaar. Daaruit las de prof voor. De studenten zaten er op bankjes rond en probeerden te noteren wat werd voorgelezen. Vandaar het hoorcollege, vandaar de auditoria.

Waarom blijven we dat vandaag nog steeds doen? Een Amerikaanse economist, Brad deLong, brak er zijn hoofd over en bedacht vier redenen:

1. het is goedkoop. Als je één man of vrouw één les laat geven aan honderd studenten kost dat veel minder dan wanneer je elk van deze studenten persoonlijk moet begeleiden en overhoren over hun lectuur.
2. het disciplineert. Als je studenten één keer per week ergens op een vast uur laat verschijnen, is de kans iets groter dat ze hun leerstof enigszins bijhouden. Tegenwerping: maar dan kan je ze net zo goed één per één of in kleine groepjes laten langskomen. Tegenwerping tegen de tegenwerping: herlees punt 1.
3. we leren makkelijker als we iets via twee kanalen krijgen aangebracht. Lezen is goed, lezen en hetzelfde ook nog eens horen beter. Tegenwerping: je kunt in dat geval dus net zo goed het lezen van een boek combineren met het via het internet kijken naar een vooropgenomen filmpje van de prof. Tegenwerping tegen de tegenwerping: herlees punt 2.
4. Mensen -en dus ook studenten- zijn groepsdieren. We stammen af van voorouders die de hele tijd in groep samenzaten en elkaar verhalen vertelden. Zo leerden we toen het jonge grut de stiel. Zo doen we dat nu, omdat we nu eenmaal zo in elkaar zitten.

Voor zover het leven ons iets geleerd heeft met betrekking tot deze kwestie: wij neigen nogal naar verklaring vier. Studenten komen best wel graag naar de les, ook al beweren ze tegen elkaar wellicht het tegenovergestelde. Het bewijs? Niemand verplicht ze en toch zitten ze er steeds weer. Omdat ze elkaar dan nog eens zien, omdat ze het wel leuk vinden om bezig gehouden te worden, omdat alleen thuis voor de computer zitten ook verveelt, omdat je soms wel eens iets opsteekt in de les, omdat je zo soms hoort wat belangrijk is voor het examen en wat niet, omdat het de dag structureert, omdat generaties studenten dat ook zo hebben gedaan en het er dus blijkbaar bijhoort.

Nee hoor, als binnenkort ook de Grote Scholen weer beginnen gaat het er fundamenteel niet zo verschillend aan toe als duizend jaar geleden. Ergens wel geruststellend ook. Al dat nieuwerwetse gedoe altijd.