In 1520 reist Albrecht Dürer door de Nederlanden. Tijdens die reis houdt hij een dagboek bij. Dat dagboek is nu, in vertaling, uitgegeven (Reis naar de Nederlanden, Uitgeverij Hoogland & Van Klaveren, 2008). Fascinerende lectuur.
Dürer blijkt vooral een zakenman en boekhouder te zijn. Elke uitgave wordt nauwkeurig genoteerd. Dürer verkoopt, waar hij kan, tekeningen en schilderijen en koopt allerlei bijzondere voorwerpen die hij wat later, met winst, dan weer verder verkoopt of ruilt. Van geschenken wordt de geschatte waarde genoteerd om ze vervolgens wat later weer als relatiegeschenk door te geven.
Over kunst gaat het eigenlijk nooit, behalve dan in uiterst rudimentaire termen. Sommige collega's zijn goede vakmensen, dat is het zo'n beetje. Dürer gaat, waar hij kan, schilderijen, kerken en verzamelingen bekijken. Het kan nooit kwaad te zien wat de concurrentie waard is. Maar dat levert alleszins geen beschouwingen op over kunst of over het kunstenaarsschap.
Misschien is zo'n reisdagboek daarvoor niet het geschikte medium, kan je tegenwerpen. Maar Dürer wijdt bijvoorbeeld wel bladzijden aan de arrestatie van Luther en aan theologische kwesties. Kunstenaars waren, besluit je dan, in die tijd met heel andere dingen bezig.
Maar sommige dingen zijn dan weer van alle tijden. In december 1520 rept Dürer zich naar Zeeland. Daar is, gaat het gerucht, een walvis aangespoeld. Een walvis! Dat wil je niet missen.
Reizen naar Zeeland blijkt een avontuur. Vooreerst drijft, bij het aanmeren, Dürers bootje af en geraakt het op drift. Pas nadat hij duizend doodsangsten heeft doorstaan komt het toch weer goed. Maar dan blijkt door het slechte weer de vis alweer weggespoeld. Pech.
De reis naar Zeeland laat, lees je een paar hoofdstukken later, wel sporen na. Dürer krijgt, terug in Antwerpen, hoge koorts. Maar hij komt er weer bovenop. Wat hij niet weet is dat hij in Zeeland een malariainfectie heeft opgelopen. Aan de gevolgen daarvan zal hij acht jaar later sterven.
Malaria in Zeeland. We komen van ver.
(Het prentje: niet in Zeeland, een neushoorn. Albrecht Dürer, houtsnede, 1515)
1 opmerking:
Tsss.
Net als die walvis had hij de neushoorn op een of andere manier ook gemist, hij maakte de afbeelding immers afgaande op beschrijvingen.
Vreemd hoe deze prent net nu her en der opduikt.
Nu ja, ik houd wel van het werk van Dürer.
Een reactie posten