Goed menende, de wereld-willen-verbeterende, andere-culturen-veel-sympathie-toedragende mensen laten zich wel eens beetnemen.
Ze menen bijvoorbeeld heel erg breeddenkend te zijn wanneer ze zich onthouden van kritiek op praktijken in verre landen die hen persoonlijk tegen de borst stuiten. Dan denken ze: toch maar mooi hoe ik mijn vooroordelen overboord zet en me er van bewust ben dat wat ik vind, ook maar het product is van mijn cultuur. En, opperen ze nog: hebben wij sowieso wel recht van spreken, gegeven al die vreselijke dingen die we in die verre landen in het verleden hebben aangericht?
Wie dat soort breeddenkendheid altijd geweldig kan waarderen, zijn de potentaten en machtswellustelingen in die verre landen. De president van Zimbabwe, Robert Mugabe, bijvoorbeeld, doet elke kritiek op zijn regime af met het verwijt dat hij geen lessen heeft te krijgen van de vroegere koloniale meesters. En de autoritaire heersers in China zijn er altijd als de kippen bij om te zeggen dat mensenrechten een typisch westerse uitvinding zijn. Dat soort mensen is heel erg gebaat bij cultuurrelativisme.
Gek eigenlijk dat je nooit vervolgde mensen in verre landen hoort zeggen: mensen uit het westen, onthou u van commentaar. Als wij hier gemarteld worden en als wij hier geen rechten hebben, dan is dat gewoon iets van onze cultuur. En, overigens, zeg maar niets over het feit dat wij monddood worden gemaakt, want honderd jaar geleden was het bij u evenmin fraai.
Laten we wel wezen: niemand houdt ervan vervolgd te worden omwille van zijn overtuigingen, niemand vindt het een te waarderen culturele praktijk om gemarteld te worden voor zijn geloof. Iedereen verkiest een situatie waarbij de machthebbers geacht worden rekening te houden met wat de mensen willen. Sommige dingen zijn gewoon universeel.
(Het prentje: Peter Paul Rubens, Studies van een Negerhoofd, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Brussel.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten