Lager wal

Zoals dat het geval is voor de meeste oude mensen, is ook aan ons de computerspelletjesrevolutie voorbij gegaan. We weten werkelijk van niets. Maar we weten wel iets af van oude mensen. En als die zagen en klagen over computerspelletjes, dan denken we er het onze van.

Oude mensen. Tja.

Het is leerrijk te kijken hoe wie waarlijk wijs is, met dat soort dingen omgaat. In The Times of India -uiteraard, die lezen we dagelijks- interviewen ze Trinley Dorje. Dat is de Karmapa Lama, ondanks het feit dat ie pas 24 is, de hoogste in rang in één van de vier grote scholen binnen het Tibetaans boeddhisme. Wat denkt die van computerspelletjes?

Well, I view video games as something of an emotional therapy, a mundane level of emotional therapy for me. We all have emotions whether we're Buddhist practitioners or not, all of us have emotions, happy emotions, sad emotions, displeased emotions and we need to figure out a way to deal with them when they arise.

So, for me sometimes it can be a relief, a kind of decompression to just play some video games. If I'm having some negative thoughts or negative feelings, video games are one way in which I can release that energy in the context of the illusion of the game. I feel better afterwards.

The aggression that comes out in the video game satiates whatever desire I might have to express that feeling. For me, that's very skilful because when I do that I don't have to go and hit anyone over the head.

(Het prentje: Pong, het enige computerspelletje -een rudimentair soort tafeltennis- dat we ooit speelden. Het gevolg laat zich raden: daar gingen we, enkele reis lager wal. Drank, drugs, slechte meisjes, the works. Een wonder dat het toch nog goed gekomen is.)

De laatste der Ottomanen

Vorige week overleed in Istanboel op zevenennegentigjarige leeftijd Ertugrul Osman. Als de geschiedenis anders was verlopen, was Ertugrul Osman in het harnas gestorven als sultan van het Ottomaanse Rijk (BBC News, 24.09.09).

Ertugrul Osman was twaalf toen hij, op kostschool in Wenen, hoorde dat zijn vader door Mustafa Kemal Ataturk, de stichter van de Turkse Republiek, van de troon was verdreven. De familie Osman werd meteen ook het land uitgezet. De man die voorbestemd was om mogelijk ooit de troon te bestijgen als Zijne Keizerlijke Hoogheid Shehzade Ertugrul Osman Effendi, leefde het grootste deel van zijn leven in New York, in een appartement met twee slaapkamers, boven een restaurant.

In de jaren 1990 keerde Ertugrul Osman, op vraag van het Turkse regime, terug naar zijn land. Eén keer bezocht hij het voormalige keizerlijke paleis, waar hij als kind nog had gewoond. In groep, anoniem als toerist. Ertugrul Osman hield zich bij voorkeur ver van alle aandacht.

De laatste der Ottomanen.

Van 1299 tot 1923 regeerde de dynastie over een rijk dat zich, op zijn hoogtepunt, uitstrekte over drie continenten, van Bagdad tot aan de poorten van Wenen, van Mekka tot Algiers. De laatste der Ottomanen lag, toen hij nog in New York woonde, overhoop met zijn huisbaas. Over wie nu moest opdraaien voor de kosten aan het dak van de badkamer.

Het prentje: verenigd voor de eeuwigheid, alle Ottomaanse sultans.

Warren wist dat wel

De dichter Hans Warren woonde zo goed als zijn hele leven in Zeeland. Het grootste deel daarvan in een piepklein uit hout opgetrokken boerderijtje in Kloetinge. Verscholen achter de bramenstruiken en fruitbomen bouwde Warren daar aan zijn kleine paradijs.

Warren hield niet van reizen. Warren vond dat de dingen die er toe deden vanzelf wel langskwamen. Maar soms hielp hij ze een handje. Bijvoorbeeld als het om kunststukken ging uit Benin, Indonesië of Nieuw Guinea.

Hans Warren stouwde zijn huisje aan het Pijkjeswegje vol met etnografische kunst. Een klein deel van die collectie kan je tijdelijk bekijken in het Zeeuws Museum in Middelburg. Er staan erg mooie dingen tussen: schitterende Nepalese maskers, bijzonder modern ogende Yoruba-beeldjes, een volledig Loma-tovenaarskostuum, jaloersmakend Balinees houtsnijwerk, twee Tibetaanse drankschalen uit mensenschedels gemaakt, een ontroerende Oosterse pièta - Maya met Boeddha.

In de, zoals we van het Zeeuws Museum gewoon zijn, altijd bijzonder stijlvol uitgegeven catalogus, vertelt Adriaan Van Dis over toen hij Warren in zijn huisje bezocht. Voor Warren ging het niet om kunst, legt Van Dis uit, maar om voorwerpen die deel uitmaakten van het dagelijkse leven. Beelden werden geaaid en toegesproken alsof het huisvrienden betrof. En als er eens eentje stuk ging werd een afgebroken voetje er gewoon weer aangelijmd. Puristen krijgen het benauwd van de gedachte alleen al. Puristen weten niet wat mooi is.

Warren wist dat wel.

(Meer over Hans Warren op deze door twee fans onderhouden website. Ook een werk van liefde.)

Daar staat Elvis

Gisteren botsten we in, of all places, Middelburg op Philip Glass. Die bleek daar 's avonds te concerteren. En natuurlijk hadden we geen fototoestel bij en vonden we het wel een beetje klef om hem aan te spreken en een handtekening te vragen.

Er zijn natuurlijk momenten waarop je dat soort schroom moet overwinnen. Stel, je loopt in 1962 door Seattle (prentje) en, godbetert, DAAR STAAT ELVIS! DAAR STAAT ELVIS!

Je zal het je je hele latere leven beklagen wanneer je dan je fototoestel net niet bijhebt of geen balpen om De Koning tot een handtekening te bewegen.

Wat zullen we zo meteen spelen? Een riedeltje van Glass (filmpje) of toch maar iets van Elvis (filmpje)?

Ach, doe maar allebei.

Neen, dan vroeger

Het lijkt wel alsof je vandaag auto's in alle kleuren kunt kopen, op voorwaarde dat die kleur grijs is. Duifgrijs, muisgrijs, metaalgrijs, lichtgrijs, donkergrijs, zilvergrijs, antracietgrijs, grijs, grijs, grijs.

En dan verwonderd dat er zoveel verzuurde mensen rondlopen.

Neen, dan vroeger. Auto's zagen er uit alsof ze zo meteen naar een feestje gingen. Pistachegroen, zuurstokkenroze, tomaatrood, azuurblauw, zonnebloemengeel, lentegroen, chocoladebruin, ivoorwit.

En dan werden die kleuren ook nog eens vrolijk gecombineerd. Zie je trouwens ook nooit meer: een auto waar de voorplecht één kleur heeft en de rest van de wagen een andere. Of waar, zoals op het prentje, het dak fijn contrasteert met de rest van het koetswerk.

Meelezende automobielliefhebbers: hoe komt dat? Waarom zien alle auto's er tegenwoordig zo wezenloos saai en triest uit? Waarom kopen jullie wagens die de indruk geven dat hun baasje al een beetje dood is?

Neen, dan vroeger.

Publick Occurrences

Wat vieren we vandaag? Op 25 september 1690 verscheen in Boston de allereerste krant ooit, onder de welluidende naam Publick Occurrences Both Forreign and Domestick. Opmerkelijk: op diezelfde 25 september 1690 verscheen die allereerste krant ooit, de hogervermelde Publick Occurrences Both Forreign and Domestick, meteen ook voor de allerlaatste keer.

De goeverneur vond die allereerste krant immers maar niets:

"Whereas some have lately presumed to Print and Disperse a Pamphlet, Entitled, Publick Occurrences, both Forreign and Domestick: Boston, Thursday, Septemb. 25th, 1690. Without the least Privity and Countenace of Authority. The Governour and Council having had the perusal of said Pamphlet, and finding that therein contained Reflections of a very high nature: As also sundry doubtful and uncertain Reports, do hereby manifest and declare their high Resentment and Disallowance of said Pamphlet, and Order that the same be Suppressed and called in; strickly forbidden any person or persons for the future to Set forth any thing in Print without License first obtained from those that are or shall be appointed by the Government to grant the same."

Overigens: die allereerste krant telde vier bladzijden. De redactie kreeg er evenwel slechts drie gevuld en de vierde bladzijde bleef dan logischerwijs ook leeg.

Die goede gewoonte -als er niet genoeg nieuws is, dan valt er gewoon ook niets te schrijven- hebben latere kranten om onduidelijke redenen niet overgenomen.

Jammer toch

De Ardense zwarte panter, die de streek van Gaume onveilig maakt, blijkt voorlopig maar niet te vatten (De Standaard, 23.09.09).

Mogelijk krijgt ie onderdak van die andere vrije jongen, de Waaslandse wolf.

Minder geluk heeft de Limburgse kangoeroe. Die zit al lang weer achter slot en grendel.

Jammer toch.

Formele ontkenning

We houden er aan voor eens en voor altijd alle geruchten dienomtrent uit de wereld te helpen. Ook al gaan anderen er prat op enige dubbelzinnigheid te laten bestaan omtrent de precieze aard van hun relatie met de dierbare afgestorvene: wij ontkennen formeel dat er wat dan ook tussen ons en Prinses Diana is geweest.

Maar meer willen we daarover ook weer niet kwijt. Neen, aandringen haalt niets uit. We zwijgen in verschillende talen. Enige discretie kan soms geen kwaad.

Het prentje: een belangwekkend boek, How God Sees Princess Diana van de hand van de Rev. Edmond Locklear Jr.

Waarin prangende vragen worden behandeld als: gaat Diana naar de hemel, is haar dood deel van een Goddelijk Plan, welke rol is in Datzelfde Plan weggelegd voor Prins William en, last but ongetwijfeld not least, in welke zin vormt de dood van Diana het bewijs van het bestaan van God.

En dat allemaal voor 13 dollar en 22 centen. Niet te verwonderen dat zo'n fantastisch boek voortdurend uitverkocht is.

Gelukkig nieuwjaar

Een beetje laat, maar daarom niet minder gemeend: gelukkig nieuwjaar aan onze joodse lezers en dat het jaar 5770 één van de beste jaren 5770 ever moge zijn. Een fijn liedje om het jaar welgemutst in te zetten: Moishe Oysher en de Barry Sisters in Halevai (filmpje).

Moishe Oysher werd in 1907 in Rusland geboren en immigreerde in 1921 naar Canada. Na eerst aan de kost te zijn gekomen als zanger en acteur in een rondreizende jiddische theatergroep, werd hij later cantor in de Roemeense synagoog in New York. Moische Oysher maakte zijn eigen hoogstpersoonlijke mengeling van jazz en traditionele joodse muziek. Hij speelde ook in ongetwijfeld geweldige films als daar bijvoorbeeld zijn The Singing Blacksmith ofte Yankl der Shmid.

In het filmpje zingt hij samen met de Barry Sisters, alias Clara and Minnie Bagelman, samen zowat het joodse antwoord op de Andrew Sisters.

Op het prentje prijst Moische zijn nieuwste Hanukkah-plaatje aan. Toegegeven, het is nog lang geen Hanukkah. Maar in het licht van de eeuwigheid speelt dat allemaal geen rol.

Omdat het dit weekeinde joods nieuwjaar was, speelden onze jongens deze keer uitzonderlijk op zondagavond. Het was razend spannend. Ze haalden een 1-4 achterstand op tot 3-4, maar toen viel de motor stil. In het licht van de eeuwigheid uiteraard ook geen drama, maar een mens durft wel eens dromen van een mirakel.

Volgende keer, misschien.

Niet kwaad

Niet kwaad voor een dertienjarige: hierboven Michelangelo's allereerste schilderij, De kwelling van Sint-Antonius, dit voorjaar aangekocht door een Texaans museum (Guardian, 13.05.09).

Dus, de volgende keer dat opgroeiende zoons of dochters laten verstaan dat ze dan toch geen astronaut of dierenarts willen worden, maar dat ze misschien wel iets met kunst willen doen, laat je ze bovenstaande afbeelding zien, onderwijl snerend: dàt kon Michelangelo toen ie dertien was, als je dat kunt, dàn mag je iets met kunst doen.

Als zoon of dochter enigszins uit het goede hout zijn gesneden voelen ze zich onbegrepen en jou een oude zak. En doen ze vervolgens gewoon hun zin. Al dan niet met kunst erbij.

Ja, je mag het ze nu ook weer niet te gemakkelijk maken. Worden ze groot van.

Het prentje: Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, (1475–1564), De kwelling van Sint Antonius, 1487-88, Kimbell Art Museum, Fort Worth.

Eergisteren

"Whoever thinks of going to bed before twelve o'clock is a scoundrel".

Dr. Samuel Johnson (18 September 1709 – 13 December 1784).

Nooit op tijd naar bed en desalniettemin eergisteren toch driehonderd geworden. Een voorbeeld voor ons allemaal. Zo vindt ook de Londense burgemeester, Boris Johnson.

Veertig redenen

Veertig redenen om deze King Tubby-verzamelaar in huis te halen.

CD1
1. Linval Thompson & The Agrovators – Conquering Version
2. King Tubby & The Aggrovators – Crabbit Version
3. Glen Brown – 2 Wedden Skank
4. The Crystalites – Blacula Version
5. The Aggrovators – Doctor Seaton
6. The Upsetters – Tipper Special
7. Glen Brown – Tel Aviv Drums
8. Augustus Pablo & The Crystalites – Bass & Drum Version
9. The Observers – New Style
10. The Upsetters – V/S Panta Rock
11. Dennis Walks & Mudie's All Stars – Margaret Version
12. The Upsetters – Three Times Three
13. The Aggrovators – War Version
14. Johnny Clarke & The Aggrovators – A Social Version
15. The Aggrovators – Wherever I Lay My Hat Version
16. The Aggrovators – A Colder Version
17. The Upsetter – Dub Organiser
18. King Tubby – No Man Version
19. The Observers – Dubbing With The Observer
20. Techniques All Stars – Nothing Is Impossible Version

CD2
1. Rupie Edwards – Ire Feelings (Skanga)
2. Rupie Edwards – Buckshot Dub
3. King Tubby & The Observer All Stars – Rasta Locks
4. King Tubby & The Aggrovators – Straight To Edwards Head
5. The Observers – Turntable Man
6. King Tubby, The Observer Allstars & The Aggrovators – Straight To The Boy Niney Head
7. The Aggrovators – Straight To Brad's Head From New York
8. King Tubby & The Aggrovators – Knock Out Punch
9. Linval Thompson – Natty Dread Dub
10. The Observers – One Trainload Of Dub
11. Dillinger, King Tubby & The Agrovators – Jah Jah Dub
12. Johnny Clarke & The Aggrovators – Blood Dunza Version
13. Linval Thompson – A King Version
14. King Tubby – Blessed Dub
15. Tommy Mccook & The Aggrovators – Behold Dis Ya Dub Of Class
16. King Tubby – Watchman Dub
17. Scientist & The Roots Radics Band – Time Is Cold Dub
18. Scientist – Praising Dub
19. Wayne Jarrett – Satta Dread Version
20. Roots Radics – King Tubby's Rockers

En dan staat deze er niet eens op: King Tubby Meets Rockers Uptown (niet echt bewegend filmpje).

Ziljoenen boeken

Een nieuw boek van Dan Brown. Deze keer hebben, naar men zegt, de vrijmetselaars (prentje) het gedaan. Ziljoenen boeken verkocht op de eerste dag, melden de nieuwsagentschappen. En iedereen moppert dan wel: niet zo'n best boek, houterig geschreven, clichés, altijd dezelfde plot. Maar niettemin: ziljoenen boeken verkocht op de eerste dag.

En dan denk je wel eens: waarom niet gauw zelf zo'n samenzweringsboek geschreven. Waarin je bijvoorbeeld aantoont dat de Bende van Nijvel, de Gokchinees, de wanprestaties van de Rode Duivels, de opwarming van de aarde en de beurscrisis eigenlijk allemaal deel zijn van een Geheim Plan van Opus Dei om te beletten dat de wereld verneemt dat Yves Leterme een onecht kind is van de vorige paus. Of iets dergelijks.

En het mooie is: nu kan je eindelijk effectief je eigen samenzweringsboek schrijven. Sympathieke mensen hebben een Dan Brownmachine gemaakt. Je kiest een locatie en de hoofdfiguren en op basis daarvan genereert de machine het scenario van een heus Dan Brownboek.

Ziljoenen boeken verkocht op de eerste dag.

Overigens: wiens boeken worden het vaakst aan de Oxfam-tweedehandswinkels gedoneerd? Inderdaad, die van Dan Brown (Guardian, 21.08.09). Ziljoenen boeken.

Nieuw-Amsterdam

Ziet er wel een aardig dorpje uit, dat Nieuw-Amsterdam. Lekker weg van de drukte. Waar je nog écht menselijk contact hebt met je buren en dat soort dingen.

Het prentje: Gezicht op Nieuw-Amsterdam ofte nue Nieuw Iorx opt 'T.Eylant Man, aquarel door Johannes Vingboons (1616/17-1670), 1664.

Feest in het dorp

Vorige week op Canvas, Lomax the Songhunter, een Nederlandse documentaire over Alan Lomax, de man die zijn hele leven lang liedjes verzamelde.

Samen met zijn vader, John Lomax, nam hij, op het allereerste model bandrecorder ooit, Leadbelly en andere oude blueszangers op. Later trok hij in een gammel Volkswagenbusje door Amerika om stratenmakers, vissers en huisvrouwen liedjes te ontfutselen. Toen er in de States niets meer te verzamelen leek, reisde hij de randen van Europa af -de Schotse eilanden, Galicië, Sicilië- om daar folksongs vast te leggen. Tegen een razend tempo, omdat het grote uitsterven van de volkscultuur niet meer te stoppen was, oordeelde Lomax.

Heel mooie documentaire: hier vind je er meer over.

Maar eigenlijk, moet je vaststellen, zag Lomax het een beetje te somber. De Nederlandse documentairemakers zochten de mensen op die in de jaren 1950 voor Lomax zongen. Ontroering natuurlijk, wanneer zo'n inmiddels oud besje zichzelf hoort op de meegebrachte bandopnamen. Voor je het weet komen alle leeftijdsgenoten meeluisteren: moet je horen, dat is Carmela en daar, dat moet Pedro zijn. Dat liedje zongen we als we terug kwamen van de oogst. En dan deden we er dat dansje bij.

En in geen tijd wordt er vrolijk gezongen. En dan komt ook de jongere generatie erbij. De ene haalt zijn accordeon, de andere een tamboerijn. Daar komt op zijn brommer een derde af, een doedelzak onder de arm. En dan is het alsof er niet zo verschikkelijk veel veranderd is sinds Alan Lomax in 1950 passeerde. Feest in het dorp. En iedereen kent de oude liedjes nog en zingt ze mee.

Mooi.

Een ietsiepietsie stukje uit de documentaire: de jongere Lomax vertelt over gevangenisliederen die ze in de jaren 1930 opnamen (filmpje).

Met Poolse ondertiteling. Nous sommes quand même tous des Européens.

Herfst, verdorie

Blijkt het ineens herfst te zijn, verdorie. En de regering die dat allemaal maar laat gebeuren.

Het prentje: Londen, St. James Park, september 1967. Ook geen geweldig weer, toen.

Herfst, verdorie.

Toch gelukkig

Dertig jaar geleden verscheen Oek De Jong's Opwaaiende Zomerjurken. Dat wordt in de boekenbijlagen herdacht. Voor wie er destijds niet bij was: nogal wat jongens -om onduidelijke redenen vonden meisjes er niets aan- dweepten toen met dat boek. Wij ook.

Waarom? Trouw publiceerde een interview met De Jong waarin een passage het Zomerjurkengevoel weer helemaal terug in herinnering riep.

"Ik heb de hele Proust, drieduizend pagina’s, gelezen en zijn werk heeft een enorme impact op mij gehad. Door zijn beschrijving van herinneringen ben ik zelf dieper in mijn eigen herinneringen gedoken door verhalen te gaan schrijven over een mythische plek uit mijn jeugd op Zuid-Beveland: Het Goese Sas, waar ik tien jaar lang elke zomer heb gezwommen. Aan de rand van het kanaal was een duiktoren gebouwd. Als een anti-sliplaag hadden ze op de plank een kokosmat gespijkerd. Ik voel nog hoe het was om over die natte mat te lopen, rillend, en dan in het niets te springen en in het kanaal te landen. Het is magisch om die gewaarwordingen door het schrijven op te roepen. Je weet zeker dat het een herinnering is, maar je weet óók zeker: het is de eerste dat dit in mijn kop omhoogkomt. Ik ben mijn verleden aan het mythologiseren en probeer het daardoor een ’eeuwigheidswaarde’ te geven. Het is een illusie te denken dat ik zo, in mijn boek, nog iets kan redden en tóch maakt het me gelukkig.”

Die gewaarwording van de kokosmat. En die laatste zin uit het citaat: niets te redden en toch gelukkig.

Naar Borgerhout

Marokkanen zijn zelden zo populair dan wanneer ze een aardig potje kunnen zaalvoetballen. Kempense badkamerinstallateurs, die in hun bedrijf eerder een getrainde aap zouden aannemen dan een Turk of Marokkaan, halen met plezier hun portemonnee boven om zo'n Mourad of Najib in te lijven in het zaalvoetbalteam waarvan ze hoofdsponsor zijn.

Dit gezegd zijnde: het is ook haast een demografisch wonder. Ongeveer alle goede zaalvoetballers komen uit Borgerhout. Als een club uit Lier, Malle of Zonhoven op bezoek komt bij het in Borgerhout gevestigde MCS Antwerpen (prentje), dan speelt ongeveer iedereen een thuismatch. Goed voor die jongens, natuurlijk. En hopelijk laten ze zich dik betalen door de in laminaatsystemen of schuifdaken handelende voorzitters van de clubs waarbij ze in loondienst zijn.

Vermoedelijk valt dat nog wel tegen, dat loon. Van het entreegeld moeten ze het alleszins niet hebben. Als je zaalvoetbal gaat kijken betaal je zes euro voor een wedstrijd van een eersteklasseclub. Dat is nauwelijks één euro duurder dan een thuiswedstrijd van onze jongens, die op het veld in derde provinciale uitkomen. Nog ter vergelijking: als je naar het eersteklasseveldvoetbal gaat, betaal je vier tot vijf keer meer. En je hebt in verhouding vier tot vijf keer minder voetbalplezier.

Zaalvoetbal komt nog het dichtst bij het soort voetbal dat we ooit allemaal zelf hebben gespeeld, op de speelplaats, op weg naar school, op het pleintje in de straat. Er wordt de hele tijd gedribbeld, gepingeld en gebald. Terwijl veldvoetbal vaak niet om aan te zien is -saai en brutaal- staat het spel in de zaal geen seconde stil en is hard fysiek contact vrijwel afwezig.

We zakken dit seizoen vaker af naar Borgerhout. Zeker weten.

Argeloos aardappeleten

"De Belgische aardappelen halen dit seizoen een bijzonder hoog onderwatergewicht. Meer dan 60 procent van de geoogste aardappelen haalt 400 g per 5 kilo wat voor ons land een record is. Dat meldt landbouwexpert Luc Busschaert en wordt bevestigd door Francois Huyghe van de Boerenbond.'Een hoog OWG-gehalte betekent dat de aardappelen veel zetmeel bevatten en dus zeer geschikt zijn voor het bakken van frieten', aldus Huyghe.

Daarnaast verhoogt een hoog onderwatergewicht het risico op stootblauw bij botsingen, hetgeen de handelswaarde van de aardappelen verloren doet gaan. Zo moeten volgens Busschaert valhoogtes van meer dan 30 cm vermeden worden."
De Standaard, 11.09.09

Onderwatergewicht, stootblauw, valhoogtes: argeloos aardappeleten is er vandaag ook niet meer bij.

Het prentje: Vincent Van Gogh (1853-1890), De aardappeleters, 1885. Van Gogh Museum, Amsterdam.

Mortiers voor beginners

Erwin Mortier heeft een literaire prijs gewonnen. Voor de mooiste zin. Hier komt ie:

‘Ik volg de cadans van mijn handschrift en zoek naar de in letters gestolde, kwezelachtige wellust van het meisje dat ik ooit geweest moet zijn, het wicht dat op de drempel van haar adolescentie haar schriftuur even strak aantrok als de dunne lederen veters waarmee ze haar laarsjes dichtreeg – hoe ze het vlees van het woord in de baleinen van de zinsbouw dwong, tot haar eigen lijf vol striemen stond en ze naar uitbraak verlangde.’

Voor wie niet zo vertrouwd is met het Mortiers, dezelfde zin in vertaling:

'Vroeger was ik een seut. Nu nog.'

Neen, we zijn niet zo onder de indruk van Erwin Mortier.

Het prentje: Bruno Amadio (1911-1981), Wenende jongen, ca. 1950.

Een geruststelling

Ja, met Hemingway verveelde je je niet. Fijn een behoorlijke lel geven tegen een rondslingerend blikje. Boys will be boys.

Wat vanzelfsprekend de prestaties van onze jongens in gedachten brengt. Hoe doen ze het nog, vragen mensen wel eens.

Het voorbije weekeinde bijzonder goed: thuis 3-2 gewonnen tegen Meerle. Dat was een geruststelling. De aanloop naar het seizoen was niet best en ook de eerste wedstrijd, op verplaatsing tegen Heibos, viel flink tegen. Her en der werd gemopperd. Dat krijg je met een bij elkaar gekocht team, zuchtten we tegen elkaar.

Maar goed. Misschien zijn we nu op goede weg. Nu de Rode Duivels nog.

Filmsterren

Het was even schrikken zondagnamiddag, toen bleek dat de tantes Greta en Simonne in de soldenverkoop in Het Textielpaleis allebei voor precies hetzelfde kleedje waren gevallen.

Gelukkig was er neef Bert. Die vroeg in zijn beste Engels of hij een foto mocht nemen van deze twee filmsterren uit Hollywood. Tenminste als hun impressario's daar geen bezwaar tegen hadden, daarbij schalks de ooms Eddy en Albert aanstotend.

Die Bert toch, giechelden Greta en Simonne eensgezind. Neen, die dag kon niet meer stuk.

Niemands slaaf

In de argumentatieleer omschrijven ze een bepaalde drogredenering als "het argument van het vals dilemma". Het is een vorm van drogreden of denkfout, waarbij twee alternatieven voorgesteld worden als de enige mogelijkheden, terwijl er in werkelijkheid nog andere zijn. De communicatie uit zich in het redeneren zonder nuance. Aldus wikipedia.

Op de site van De Leidraad, dat zijn de dames die het protest tegen het hoofddoekenverbod aan de Antwerpse schoolpoorten organiseren, vind je daarvan een interessante illustratie. Bezoekers krijgen volgende keuze voorgeschoteld: wil je slaaf zijn van de mensen of slaaf van god (zie prentje).

Tja, word je dan verondersteld te denken, slaaf van de mensen: dat is helemaal niet leuk. Niets van. Dan maar slaaf van god, dus.

Je kunt natuurlijk ook besluiten dat de vraag onzinnig is en dat je niemands slaaf wenst te zijn.

Dat ze daar bij De Leidraad niet aan hebben gedacht.

Zoek, Bobbie, zoek!

Soms komt ongevraagd, voor korte of langere tijd, een grote zwarte hond logeren. Een redeloos dier dat dan voor de duur van dat bezoek alle aandacht opeist.

Daar kun je iets aan doen, wordt gezegd. Doen we. Hoe dan?

Je hebt grosso modo drie benaderingen, leerden we. Er zijn er die menen dat je die hond met een goed gesprek de deur uitkrijgt. Anderen suggereren pilletjes onder zijn eten draaien. En je hebt, natuurlijk, ook diegenen die veiligheidshalve voorgaande strategieën combineren.

Hoogst origineel is wat je vandaag in Scientific American kan lezen. Depressie, want zo heet dat beest, is ook ergens goed voor. Althans in theorie.

Hoe zo? Aanhangers van evolutionaire verklaringen menen dat als iets overleeft, dat komt omdat het een functie vervult. Als depressie mensen een evolutionair nadeel bezorgde, zouden depressievelingen minder nakomelingen krijgen en dus zou het depressiegen uitsterven. Wat dus niet gebeurt. Waarom? Depressie vervult een functie.

Depressed people often think intensely about their problems. These thoughts are called ruminations; they are persistent and depressed people have difficulty thinking about anything else. Numerous studies have also shown that this thinking style is often highly analytical. They dwell on a complex problem, breaking it down into smaller components, which are considered one at a time.

This analytical style of thought, of course, can be very productive. Each component is not as difficult, so the problem becomes more tractable. Indeed, when you are faced with a difficult problem, such as a math problem, feeling depressed is often a useful response that may help you analyze and solve it. For instance, in some of our research, we have found evidence that people who get more depressed while they are working on complex problems in an intelligence test tend to score higher on the test.

En nog:

Many other symptoms of depression make sense in light of the idea that analysis must be uninterrupted. The desire for social isolation, for instance, helps the depressed person avoid situations that would require thinking about other things. Similarly, the inability to derive pleasure from sex or other activities prevents the depressed person from engaging in activities that could distract him or her from the problem. Even the loss of appetite often seen in depression could be viewed as promoting analysis because chewing and other oral activity interferes with the brain’s ability to process information.

Dus:

depression is nature’s way of telling you that you’ve got complex social problems that the mind is intent on solving. Therapies should try to encourage depressive rumination rather than try to stop it, and they should focus on trying to help people solve the problems that trigger their bouts of depression.

Wat meteen ruimte laat voor een vierde benadering: als de zwarte hond komt logeren, dan heeft die daar een reden voor en dus maak je het hem beter naar zijn zin, met lekkere hapjes en fijne gezelschapsspelletjes.

Zoek de reden, Bobbie, zoek!

Het prentje: Rachel Howard, Black Dog, 2007.

Vrije liefde

Toen de mensheid leerde fietsen, schreven we eerder, werd er van het rijwiel de wonderlijkste dingen verwacht. Maar ook gevreesd. Zo gewoon met je poep, met je edele delen, op zo'n smal zadel, de hele tijd je benen op en neer bewegend: zeg nu zelf, dat moest toch wel voor enige fysische opwinding zorgen? Zou al dat gefiets niet tot permanent geëxciteerde mensen leiden? Tot onvruchtbaarheid, hysterie, ja zelfs tot zedenverwildering?

"De schrijver Maurice Leblanc (de bedenker van de fameuze gentleman-dief Arsène Lupin) speelde in 1898 onderhoudend in op deze angst met zijn zoman 'Voici des aigles', waarin hij een fietstocht van twee jonge stellen beschrijft. Op de eerste dag merkt een van de mannen op dat niets een sterker gevoel van snelheid geeft dan het gesuis van banden over het wegdek: het verscherpt de zintuigen van de fietser waardoor een nieuwe ervaring van het landschap mogelijk wordt. Intussen beginnen de vrouwen de bovenste knopjes van hun blouse los te maken. Op de tweede dag hebben de vrouwen hun korset afgedaan en op de derde dag trekken ze hun blouse helemaal uit en rijden ze als eigentijdse Amazones door het platteland. Ten slotte laten beide paren alle conventies varen en komt het tot een orgie van vrije liefde."

Philipp Blom, De Duizelingwekkende Jaren. Europa 1900-1914, Amsterdam, De Bezige Bij, 2009.

Verhoudingsgewijze is het allemaal toch nog goed gekomen. Zelden wordt je aan kruispunten opgewacht door zich de kleren van het lijf scheurende wielrensters, die je uitnodigend tot een kort verblijf in de bosjes proberen te bewegen.

Heel erg zelden.

Krantenbladzijden

De burgemeester van Beringen wil het leger inzetten om een everzwijnenplaag te bestrijden (Trouw, 4.09.09).

‘Ik heb alleen nog vertrouwen in het leger om dit probleem op te lossen’, aldus burgemeester Marcel Mondelaers. Jagers en boswachters zijn volgens hem niet in staat de klus te klaren. ‘In twee jaar hebben ze slechts twee zeugen kunnen schieten’, aldus de burgemeester.

In de bosrijke gebieden rond Beringen leven zo'n 120 everzwijnen. Zo nu en dan zijn zij betrokken bij verkeersongevallen. Volgens de burgemeester blijft het daar niet bij: ‘Die beesten kunnen ook fietsers, wandelaars en kinderen aanvallen, gewassen vernielen en ziektes op varkens overbrengen.’

Dat is geweldig goed nieuw voor schrijvers van opinieartikelen en lezersbrieven. Dat roept namelijk allerhande nieuwe etische kwesties in het leven, waarover je fijn met elkaar van mening kunt verschillen. Als daar bijvoorbeeld zijn: mogen vegetarische soldaten zich dan op gewetensbezwaren beroepen? Kunnen moslimsoldaten religieuze vrijstelling vragen? En al die eventuele uitzonderingen, is dat wel goed voor de integratie en de maatschappelijke samenhang?

Ja, dat zijn direct al weer heel wat krantenbladzijden vol.

In het verkeerde bed

Life is a hospital ward, and the beds we are put in
are the ones we don't want to be in.
We'd get better sooner if put over there by the window.
Or by the radiator, one could suffer easier there.

At night we dream of faraway places:
The Côte d'Azur, all perfume and light. Or nearer home
a cottage in the Cotswolds, a studio overlooking the sea.
The soul could be happier anywhere than where it happens to be.

Anywhere but here. We take our medicine daily,
nod politely, and grumble occasionally.
But it is out of our hands. Always the wrong place.
We didn't make our beds, but we lie in them.

The Wrong Beds, uit Roger McGough, That Awkward Age.

In drie kleuren

Mag in geen enkel modern kantoor ontbreken: de Execuchair. Model in drie kleuren leverbaar.

Van hoeveel boeken

If your kid eats this book, everything will still be okay. Van hoeveel boeken kan je dat met zekerheid zeggen?

(Meer weten? Hier.)

Jeunisme

Vandaag kan je onmogelijk het verschil zien tussen een vijftiger en zijn drieëntwintigjarige zoon: zelfde sneakers, zelfde lange-short-met-zakken-erop, zelfde trainingsjasje-met-capuchon, zelfde baseballpetje. Dat heet jeunisme: iedereen wil er vooral jong uitzien.

Logisch ook, denk je dan. Wie wil nu graag oude man zijn? Dat was vroeger, zo rond de vorige eeuwwisseling, wel anders, lees je bij Stefan Zweig:

"Iedereen die vooruit wilde komen in zijn loopbaan, moest zich op allerlei manieren proberen ouder voor te doen. De kranten adverteerden met middelen om de baardgroei te versnellen, jonge artsen van vier-of vijfentwintig jaar, die net hun studie hadden voltooid, droegen imposante baarden en zetten, ook als hun ogen het helemaal niet nodig hadden, een gouden bril op, alleen om bij hun patiënten de indruk van ervaring te wekken. Je schafte je een lange zwarte mantel aan en streefde naar een bedaarde gang en zo mogelijk een kleine embonpoint, om deze nastrevenwaardige volwassenheid te laten zien, en wie eerzuchtig was deed zijn best althans uiterlijk afstand te nemen van de in geur van onsoliditeit staande jeugdperiode."

Stefan Zweig (1881-1942), De wereld van gisteren, 1942.

Prentjes: Stefan Zweig & Co.