Stadsduiven

Als het, zoals deze morgen, lang en hard regent dan zie je zelfs de duiven schuilen. Onder spoorwegbruggen, op vensterkozijnen en balkons, overal waar je enigszins aan de nattigheid ontsnapt, zie je ze in elkaar gedoken zitten. Dan pas valt op hoeveel duiven er eigenlijk zijn.

Hoeveel duiven verblijven er permanent in de stad? In Amsterdam hielden ze in 2001 een duiventelling. Toen werden ruim 12.000 exemplaren geturfd. Wereldwijd zijn er 500 miljoen stadsduiven. Als vuistregel kan je stellen dat in een stad het aantal duiven éénhonderdste tot ééntiende bedraagt van het aantal inwoners.

(Voor wie, zoals wij, van dat soort cijfers houdt: duiven produceren jaarlijks 10 tot 12 kilo natgewicht aan uitwerpselen, wat goed is voor 2,5 kilo drooggewicht. Dat zijn leuke weetjes! Halen we allemaal uit een rapport gemaakt door de Wetenschapswinkel van de Universiteit Utrecht.)

Duiven broeden het hele jaar door en leggen jaarlijks gemiddeld acht broedsels van twee eieren. Dat lijkt aardig aan te tikken, maar dat valt tegen. Eerst en vooral is er bij stadsduiven een eimortaliteit -dat is een echt woord- van 45%. Bovendien houden ook nog eens 26% van de nestjongeren het vroegtijdig voor bekeken. Algemeen hebben jonge stadsduiven 10% kans om te overleven. Gelukkig is er de plattelandsvlucht. Stedelijke duivenkolonies worden voortdurend aangevuld met wedstrijdduiven, die besloten hebben te kappen met de stressvolle topsport, en met boerenduiven die voor het vrije stadsleven kiezen.

Hoe oud worden stadsduiven? Ook dat is uitgezocht. De gemiddelde leeftijd van duiven in het stadscentrum bedraagt 1,9 jaar, aan de rand van de stad 2,4 jaar. Elk jaar laat ongeveer een tiende van de duivenpopulatie het hachje. Stadsduiven worden drie tot vier jaar oud, zes jaar is uitzonderlijk. In ideale omstandigheden kan een duif evenwel twintig jaar worden.

Wat ons evenwel nog het meest interesseert is een meer lugubere kwestie. Als je voor een middelgrote stad al gauw mag rekenen op een paar duizend duiven, dan valt op dat je bijna nooit dode exemplaren ziet. Hoe komt dat?

We zijn, hoera, niet de enigen die zich dat soort vragen stellen. Enig surfen leert dat duiven meestal niet zomaar uit de lucht vallen maar zich, als ze ziek zijn, terugtrekken in struiken en verborgen hoekjes. Daar sterven ze in stilte. Hun stoffelijk overschot zorgt dan voor een smakelijke maaltijd voor andere stadsdieren: katten, vossen, kraaien, ratten. Wat daarna overblijft vergaat gewoon.

Soms denken we wel eens: zouden we niet beter een leuke hobby zoeken in plaats van dat soort weetjes te verzamelen. Maar dat duurt, gelukkig, nooit lang.

(Op de foto: Het monument "Aan de Oorlogsduif, 1914-1918", Pantsertroepensquare te Brussel.)