Feestelijke taferelen overal in de stad na de bekendmaking van de winnaar van de almaar kleiner groeien-Literatuurprijs 2007. Mensen vallen elkaar in de armen, her en der wordt de horlepiep gedanst, goochelaars en potsenmakers vertonen hun kunsten, champagnekurken knallen, vuurwerk wordt ontstoken. Laten we dus maar snel overgaan tot het voorlezen van het juryverslag:
Het leven, lieve lezer, is geen lolletje. En dat is jammer. Dat zou het immers moeten zijn. Die heel korte periode dat je tot de levenden behoort zou één lang feest moeten zijn. Je geweldig amuseren, vriendelijke mensen om je heen, veel liefde en warmte, dat soort dingen. En om onduidelijke redenen lukt dat niet.
Sommige mensen zullen zeggen: pech, dat is nu eenmaal de realiteit. Life is tough and then you die. Of nog: het is allemaal een kwestie van systemen en structuren, niets aan te doen. Het leven is lijden. De winnaar van dit jaar vindt dat, met respect, flauwekul. Ons leven maken we zelf of zouden we zelf kunnen maken. En daartoe geeft hij ons goede raad. In de inleiding schrijft hij:
"Ik heb geprobeerd drie gedachtelijnen te bundelen tot een filosofie voor het dagelijks leven: vrijheid, blijheid en verantwoordelijkheid, of anarchie, mediëvalisme en existentialisme. Het is een manier van leven die ook wel ‘je amuseren’, of ‘doen wat je wilt’ wordt genoemd. De westerse wereld heeft zich, ons, vrijheid, blijheid en verantwoordelijkheid laten afnemen, en ze vervangen door inhaligheid, rivaliteit, eenzame eerzucht, grauwheid, schulden (…)"
In een stuk of dertig hoofdstukjes legt hij uit hoe je kan doen wat je wilt. Hij leert ons ukulele spelen, schoffelen in de moestuin, goede boeken lezen, pintjes drinken, tijd verlummelen en ophouden met ons zorgen te maken over belachelijke dingen. Bijvoorbeeld over stof op de kast:
"Het was ook in het Victoriaanse tijdperk dat de verschrikkelijke gloeilamp is uitgevonden, die zijn genadeloze, onbarmhartige licht op onze vuiligheid en rotzooi werpt. Hoe anders moet het in de achttiende eeuw zijn geweest, toen alles door kaarsen werd verlicht. We zouden het vuil niet hebben gezien, en dus zou er minder hoeven te worden schoongemaakt. Witte kleding was niet zo populair; minder wasgoed dus. Het idee van frisse lakens met een geur van lavendel, dagelijks verschoond, was een victoriaanse uitvinding die eigenlijk bedoeld was om te laten zien hoe rijk je was omdat je je een hele hoop personeel kon veroorloven dat de was deed. Hetzelfde geldt voor uitgestrekte, gladgeschoren gazons: die saaie stukken effen groen bestonden voor de achttiende eeuw niet, evenmin als tennisbanen en croquetvelden. Alles was wat ruiger, en dat betekende minder werk. Huizen roken ook lekkerder: we hadden lavendel in plaats van schoonmaakmiddelen. Welbeschouwd is schoonmaken misschien gewoon een kwestie van verlichting. Als je een schoner huis wilt, draai dan gewoon de lichten uit en steek een kaars aan. Elektrisch licht is de vijand. We moeten af van het koude, harde schijnwerperlicht van het edisoniaanse rationalisme en overgaan op het warme, flakkerende, mooie, genadige, irrationele licht van de kaars. Bij kaarslicht is het niet zo nodig alles brandschoon te houden, gewoon omdat het vuil niet zichtbaar is. Het idee van algemene normen waaraan we ons allemaal moeten houden is een vorm van tirannie. Stel je eigen normen. Doe wat je wilt. Zorg voor jezelf. Steek, in plaats van over de rommel te klagen, een kaars aan. Dan zie je de rommel niet."
Een goed boek is een boek dat je met plezier cadeau geeft aan de mensen die je graag hebt. Dit boek hebben we dit jaar dan ook al cadeau gegeven. En dat kan nog wel eens gebeuren. Wie ons kent, is gewaarschuwd.
De almaar kleiner groeien-Literatuurprijs 2007 gaat naar: ... Tom Hodgkinson voor Leve De Vrijheid. Proficiat, Tom!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten