Economen geloven mensen nooit op hun woord. Economen geloven in revealed preferences: wat mensen werkelijk willen, leid je nog het best af van hun handelingen. Zo is in woorden iedereen voor het milieu. Blijf van die bomen af, laat de vogeltjes met rust: dat is makkelijk, dat kost namelijk niets. Maar hoeveel geld hebben mensen er werkelijk voor over om dat milieu te redden? Hoeveel duurder willen ze hun vliegtuigtickets betalen? Hoeveel geven ze maandelijks aan natuurverenigingen? Tja, dat valt enigszins tegen.
Mensen zitten echter nog ingewikkelder in elkaar dan economen denken. Hoe weet je wat mensen werkelijk mooi vinden? Welke boeken, bijvoorbeeld? Uiteraard moet je nooit voortgaan op wat ze vertellen. De eindejaarslijstjes van Bekende Vlamingen in kranten en tijdschriften zijn altijd bijzonder onthullend. Je weet op voorhand welke grote namen dat jaar zullen vallen. Net zoals je weet dat geen van die BV’s tijd heeft om een dik boek van Amos Oz of Orhan Pamuk te lezen.
Kan je dan beter voortgaan op wat mensen kopen? Ook niet. Mensen kopen bijvoorbeeld wel vaker een boek om zich van anderen te onderscheiden: zie mij hier toch maar mooi buitenwandelen met de nieuwste Eco of met een dikke turf van Geert Mak. Hier loopt een gecultiveerd mens! Een jaar later liggen die boeken nog altijd ongelezen in de kast. Koopgedrag zeg niet altijd zoveel over onze voorkeuren.
Leert diefstal ons misschien iets over wat mensen mooie boeken vinden? In de VS zocht iemand uit welke boeken het vaakst uit de boekhandel worden ontvreemd. Dit is de top vijf:
1. Charles Bukowski
2. Jim Thompson
3. Philip K. Dick
4. William S. Burroughs
5. Any Graphic Novel
Best wel interessant. Maar wellicht zegt dit lijstje meer over het soort mensen dat boeken steelt, dan over wat mensen mooie boeken vinden. Misschien leren we meer van wat er in bibliotheken wordt ontleend.
Wat lezen Vlamingen? Een kleine steekproef. In Brecht staat Pieter Aspe met acht titels in de top tien, Dan Brown met twee. Eén non-fictie boek hoort ook in die top thuis: Autorijden van A tot Z van Flor Koninckx. In Genk nagenoeg hetzelfde lijstje: op kop staat het boek van Flor, Aspe staat er zes keer in, Brown twee, Nicci French en Stefan Brijs ex aequo één keer.
Maar de ultieme test is wellicht deze: welke bibliotheekboeken vinden mensen zo mooi, dat ze besluiten ze niet meer terug te brengen? Voor welke boeken draaide de mevrouw uit onderstaand persbericht bijvoorbeeld zes dagen de cel in?
(Belga, 4.03.08) Een Amerikaanse vrouw heeft zes dagen doorgebracht in de gevangenis, omdat ze vergeten was haar boeken terug te bezorgen aan de plaatselijke bibliotheek. Keely Givhan, uit de staat Wisconsin, werd tegengehouden door de verkeerspolitie, omdat haar nummerplaat onvoldoende verlicht was. Toen de agenten haar identiteit nagingen, ontdekten ze het gerechtelijk verleden van de vrouw. Givhan was immers niet komen opdagen, toen ze voor het gerecht moest verschijnen voor niet-teruggebrachte boeken van de bibliotheek. Ze werd toen veroordeeld tot een boete van 159 dollar (104,5 euro). Givhan beweerde van niets te weten, omdat ze aan het verhuizen was toen de dagvaarding naar haar gestuurd werd. Aangezien zij onvoldoende geld bij zich had om de boete te betalen, ging Givhan voor zes dagen de cel in.
Vergeten terug te bezorgen? Dat bewéért ze. Revealed preferences: geweldig mooie boeken, ja.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten