donderdag 13 maart 2008

Kunsttaal, drie letters


Liefhebbers van de nobele kunst van het kruiswoordraadselen weten het antwoord meteen. Kunsttaal, drie letters? Ido!

En wat mag Ido dan wel zijn? Dat zoeken we op. Ido is een geavanceerde versie van het Esperanto. Esperanto is, voor wie het honderd keer zou kunnen zeggen maar er nu net even niet kan opkomen, een artificiële taal, bedacht door Lazar Zamenhof. Zamenhof meende dat we elkaar beter zouden begrijpen wanneer we allemaal dezelfde taal spraken. Maar opdat alle taalgebruikers gelijk aan de start konden komen was er een neutrale taal nodig. Die taal was het Esperanto.

Bij ons thuis gingen ze er in regel van uit dat de meeste wereldproblemen eigenlijk op eenvoudige wijze konden worden opgelost. Iedereen dezelfde taal spreken, was zo'n voor de hand liggende gedachte waarover thuis consensus bestond. Gek genoeg werden we daarin niet door de rest van de wereld gevolgd. We hadden een oom die Esperanto sprak. Hoeveel mensen kunnen dat vandaag nog zeggen?

Terug naar Ido. De Idoisten scheurden zich af van de Esperantisten: het kon nog eenvoudiger, vonden ze. Geen rare letters -Esperanto gebruikt een stuk of zes lettertekens die je niet in andere talen vindt- en nog logischer grammaticaregels. Eén van de grote propagandisten van de nieuwe kunsttaal was de wiskundige Louis Couturat. Ido kreeg dan ook een zware klap toen Couturat, bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, overreden werd door een auto die soldaten naar het front voerde. Veel symbolischer kon het niet: de bedenker van een taal die de wereldvrede moest brengen eindigde onder de wielen van een militair voertuig.

Vandaag spreken enkele duizenden mensen Ido. Maar er zit groei in! In 2006 namen maar liefst 25 deelnemers uit 10 landen deel aan het Internationale Ido-Congres in Berlijn. Dat zijn er significant meer dan de 13 deelnemers uit 4 landen aan het vorige Ido-wereldcongres in 2005 in Toulouse. Op de foto: waarschijnlijk betere tijden. De internationale Idoisten bijeenkomst van 1922, in Dessau.

Geen opmerkingen: