Naar Gent!

Dit weekeinde gaan onze trouwe lezers naar Gent. Daar haasten ze zich naar het schitterend vernieuwde Museum voor Schone Kunsten en pikken daar, net voor ze sluit, nog de tentoonstelling British Vision mee. Zelf zijn we deze week geweest en dat beklagen we ons geenszins.

Wat is er te zien? Een indrukwekkende collectie Britse kunst van 1750 tot 1950, losjes verzameld rond het thema "observatie en verbeelding". Er hangen topwerken van grote namen: Turner, Constable, Blake, Rosetti, Bacon, Freud. Wij waren het meest onder de indruk van de negentiende eeuwse aquarellisten. Pas als je oog in oog staat met zo'n werk kan je tenvolle het meesterschap begrijpen: hoe bijvoorbeeld een paar minuscule wittoetsen de reflectie van de zon kunnen suggereren. Een ontdekking ook: de schetsen van Napels van de achttiende eeuwse Welshe landschapsschilder Thomas Jones, die het fotorealisme van de jaren 1970 lijken aan te kondigen. Hierboven het werk dat op de tentoonstelling hing, hier meer.

Wat is er, de tentoonstelling samenvattend, nu zo Brits aan de visie die uit de tentoongestelde werken blijkt? Op het niveau van de individuele werken niet zoveel: je kunt vermoedelijk stuk voor stuk zeer vergelijkbare Franse, Nederlandse, Vlaams of Duitse tekeningen en schilderijen selecteren. Als je het geheel overschouwt wel: de houding tegenover de natuur verschilt van die in, bijvoorbeeld, de Franse of Duitse schilderkunst in dezelfde periode.

In de catalogus citeren ze de negentiende eeuwse Franse politicus en historicus Adolphe Thiers: "De Engelsen en de Hollanders nemen vrede met de natuur zoals ze is; ze dromen zich geen betere wereld; ze leggen zich toe op wat ze zien in hun eigen land; dat kopiëren ze exact en zo scheppen ze meesterwerken van natuurgetrouwheid". Je kunt dat net zo goed positief formuleren. Uit deze verzameling blijkt een houding tegenover de natuur die meer ontspannen is: we staan er meer als een gelijke tegenover, er is niet het overrompelende, niet het ontzagwekkende, dat je in dezelfde periode in de continentale schilderkunst ziet. (Besloot met de nattevinger de amateur-kunstfilosoof.)

Nog een ontdekking: Stanley Spencer. Kenden we helemaal niet en hier vertegenwoordigd met wel een werk of zeven. Niet direct het soort werk dat we mooi vinden, maar wel, om dat vreselijke recensentencliché maar eens te gebruiken, interessant. Een merkwaardige uitbeelding van Judas' verraad van Christus, gesitueerd in de achtertuin van zijn ouders, met de buurjongens die toekijken. Een christelijke sociaal-realistische tryptiek over de scheepsbouwers van Glasgow. Een pijnlijk confronterend naaktportret van de schilder, zijn vrouw en een rundsbout. Alleszins een man waar we meer van willen weten en zien.


Bij het buitengaan, in het museumwinkeltje, nog een geweldige vondst: De wolkenbibliotheek (Cossee, Amsterdam), de Nederlandse vertaling van La Théorie des Nuages van Stéphane Audeguy. Nooit van gehoord, ondanks het feit dat het boek met allerlei prestigieuze prijzen werd bekroond. Uit nieuwgierigheid het eerste blad beginnen lezen en niet meer willen stoppen. We zijn inmiddels halfweg en zeer onder de indruk. Een roman over een verzamelaar van boeken over wolken. Met hier en daar uitweidingen over de Britse schilderkunst, wat vermoedelijk de aanwezigheid in het museumwinkeltje verklaart. En nu gaan we verder lezen in ons boek.