zondag 4 januari 2009

Een huis in Bordeaux


Het is natuurlijk een beetje een cliché, maar daarom niet minder waar: nogal wat hogelijk in de architectuurboekjes geprezen bouwsels zijn eigenlijk niet geschikt voor de taak waarop ze zijn berekend. We hebben het daar al eerder over gehad. Over het thema is nu ook een leuke documentaire gemaakt, lazen we gisteren in de krant (NRC, 03.01.09).

De Nederlandse architect Rem Koolhaas is niet echt onze vriend. (Zal die even schrikken!) Koolhaas behoort tot het kleine kransje van toparchitecten dat overal ter wereld wordt gevraagd om gebouwen neer te zetten die de bedoeling hebben dat er over wordt geschreven en gesproken. Dat zijn keer op keer van die bouwsels die zo verschrikkelijk hun best doen om nog wonderlijker en gedurfder te zijn dan alle andere ooit bedachte constructies, maar die er merkwaardig genoeg in slagen uiteindelijk allemaal op elkaar te lijken. Dat op elkaar lijken is op zich niet zo'n punt. Maar het is wel een beetje triest als dat de uitkomst blijkt van nadrukkelijk gezochte vernieuwing.

In Bordeaux staat een huis van Koolhaas. Een heel erg beroemd huis, dat in nogal wat architectuurboeken een plaatsje krijgt en dat ook in de prijzen viel. Een mooi huis? Eigenlijk wel. Het ziet er een beetje uit als het soort huis waar striphelden uit onze jeugd als Robbedoes en Kwabbernoot, Sus en Wis, Bert Bibber en Piet Pienter woonden. Over dat soort huizen hebben we het overigens al eens gehad.

Over dat huis in Bordeaux is nu een documentaire gemaakt: op de bijbehorende website kan je ook prentjes en een paar voorfilmpjes bekijken. Het leuke aan de documentaire is dat ze is gemaakt vanuit het oogpunt van de mensen die het huis moeten poetsen en onderhouden (het prentje hierboven: de werkster, Guadeloupe Acedo, neemt de lift). Dat werpt een heel ander licht op de zaak. Zo'n huis blijkt dan vooral onpraktisch. Op allerlei plaatsen geraak je bijvoorbeeld niet met je stofzuiger en de helling in de tuin is zo steil dat je ze zigzaggend moet nemen.

En slecht gemaakt, natuurlijk. Als het regent, moeten er overal pannetjes en emmers worden gezet om het binnenstromende water op te vangen. Af en toe springt er spontaan een ruit uit de sponning. En uiteraard: de muren blijken te scheuren.

Wat vindt Koolhaas, die ze ook interviewen, daar nu van? Het huis in Bordeaux is, citeren ze hem in de krant, niet gewoon onhandig of slecht gemaakt. Neen. "Hier botsen twee systemen", aldus Koolhaas: "Een soort platonisch begrip van schoonmaken en een platonisch begrip van architectuur."

Die zit, Rem!

Geen opmerkingen: