Jaap Eden

Nu onze noorderburen in rouw zijn gedompeld -vermoedelijk ook dit jaar geen Elfstedentocht- kan het bij wijze van troost misschien geen kwaad om even in herinnering te brengen dat de grootste schaatser aller tijden -Jaap Eden (prentje)- toch maar mooi een Nederlander was. In het laatste decennium van de negentiende eeuw won Eden alles wat te winnen was met de schaats. Van Hamar tot Groningen, van Leeuwarden tot Sint-Petersburg: Eden was ze altijd en overal de baas. Maar met schaatsen verdiende je je brood niet en dus ging Jaap fietsen. Wikipedia vertelt hoe het afliep:

"Ook hier haalde hij grote successen: in 1894 werd hij wereldkampioen op de 10km en een jaar later op de sprint. In 1896 reed hij als prof een wereldrecord op de 1000 meter met staande start. Hij werd geliefd bij het publiek, zowel door zijn prestaties als door zijn manier van optreden.
Het succes steeg hem naar het hoofd en hij gaf zich steeds meer over aan de geneugten van het leven. Vooral in Parijs, in het hart van de wielersport, leidde hij een stormachtig leven. Eden verdiende zoveel - men zegt dat hij jaarlijks meer dan 40.000 gulden verdiende, een fortuin in die tijd - dat hij een Amerikaans aanbod van 15.000 gulden voor een paar wedstrijdjes kon laten schieten.
In 1915 hing Eden zijn fiets aan de wilgen, nadat hij de laatste jaren steeds minder successen boekte. Hij probeerde een baantje te vinden maar was daarin niet erg doortastend. Trofeeën en medailles werden verkwanseld en hij probeerde met een paar vrienden een rijwielzaak in Rotterdam op te zetten, met weinig succes.
Jaap Eden stierf in Haarlem op 51-jarige leeftijd als een berooid en eenzaam man. Om zijn begrafenis te bekostigen moesten de nabestaanden zelfs zijn medailles en bekers verkopen. 

Heel erg Nederlands overigens, dit heldenleven. Altijd opletten, jongens, dat "het succes je niet naar het hoofd stijgt". Je niet "overgeven aan de geneugten des levens". En toch maar beter "een passend baantje" vinden. Nederlanders: lieve schatten hoor, maar groots en meeslepend leven gaat ze moeilijk af.