dinsdag 1 maart 2011

Die 'enz' schrijft


"Laten we leesbare stukjes verlangen. Laten we zeggen dat een stukje zoo moet zijn, dat je aan 't eind nog weet waar 't over was. Laten we zeggen, dat 't verboden is, allerlei Zondagsche woorden door mekaar te haspelen en af en toe 'enz' te schrijven. Die 'enz' schrijft weet niet waar hij heen wou of hoe hij er moet komen."

J.F. H. Grönloh, alias Nescio, geciteerd in Maurits Verhoeff, Verlangen zonder te weten waarnaar - Over Nescio, Uitgeverij Bas Lubberhuizen, Amsterdam, 2011.
Het prentje: Nijmegen, omstreeks 1900, via Library of Congress.

7 opmerkingen:

d/ zei

voorwaar een waar woord. Enkele voorbeelden an enzovoortzismen:
"2.171 Het beeld kan elke werkelijkheid afbeelden waarvan het de vorm heeft.
Het ruimtelijke beeld al het ruimtelijke, het gekleurde al het gekleurde,
etc.
3.11 Wij benutten het zintuiglijk waarneembare teken (gesproken of geschreven,
etc.) van de zin als projectie van de mogelijke situatie.
Twee verschillende symbolen kunnen dus het teken (gesproken of
geschreven, etc.) met elkaar gemeen hebben...
Hoewel de zin slechts een plaats in de logische ruimte kan bepalen, zo
moet toch door hem reeds de hele logische ruimte gegeven zijn.
(Anders zouden door de ontkenning, de logische som, het logische
product, etc.
(En het woordenboek vertaalt niet alleen zelfstandige naamwoorden,
maar ook werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, voegwoorden etc.;
en het behandelt ze allemaal gelijk.)"
en nog veel meer etc's in samenhang met Zondagsche woorden zijn te vinden in Wittgenstein, L. (1922) Tractatus Logico-Philosophicus)

pst zei

Scherp opgemerkt. Dat net Wittgenstein -de man voor wie het allemaal nooit precies genoeg kan zijn geformuleerd- zich zo vaak aan enzovoortzismen bezondigt! Dat daar eens iemand een doctoraat over schrijft.

Anoniem zei

He! Mij heeft men op school geleerd dat "enz" onbeleefd was, men moest een zin eindigen met een komma en drie puntjes. Ik volgde wel les op een franstalige school, misschien was het een eigenzinnig idee van de leerkrachten daar... Ik heb ook nooit begrepen waarom "enz" onbeleefd was en ben nooit overtuigd geweest dat drie puntjes beleefder waren. Als iemand het antwoord heeft... Het is misschien wel een doctoraat waard!

Groetjes,
lulu (de dame van de opmerking over "de kop")

pst zei

"Enz" heeft, nu je het zegt, wel iets onbeleefds. De lezer verdient het blijkbaar niet dat de schrijver zijn redenering of zin afmaakt. Het geeft het signaal dat de schrijver geen tijd heeft voor zijn lezers of sneller denkt dan die kunnen vatten.

De drie puntjes zijn een stuk dichterlijker. Het is als een film of een boek met een open einde: je mag zelf, naar eigen goeddunken, aan de slag met wat de schrijver je heeft medegedeeld. En eigenlijk is het nu wel toepasselijk dat deze repliek met drie puntjes wordt afgesloten...

pst zei

Nog iets: "enz" heeft iets geslotens. De schrijver geeft aan dat hij wel weet wat er allemaal nog komt, maar geen zin heeft om dat allemaal in extenso op te schrijven.

De drie puntjes (al dan niet na een komma) hebben iets opens. De schrijver vermoedt dat er nog van alles zou kunnen komen, maar wat weet hij ook niet precies...

d/ zei

enz of etc. heeft iets inderdaad iets fantasieloos, maar ook emotieloos. de drie puntjes, ... kunnen -althans op het einde van een zin- toch een emotionele kleur meegeven van verlangen, weemoed, vermoeidheid,...

lulu zei

Dank u voor de uitleg!

Ik besef dat ik heel vaak mijn zinnen met drie puntjes be-eindig (kan u mij zeggen hoe dit woord gespeld wordt?), voor mij betekent dat dat ik toch een lichte twijfel heb, en laat die twijfel delen door degene aan wie ik schrijf.

Groetjes,