Het is een troostgevende gedachte dat we het vermogen van auto's en andere machines gemakshalve nog altijd in paardenkracht uitdrukken, ook al komen de meesten van ons vrijwel nooit nog een werkend paard tegen. Maar wat slaat die term paardenkracht eigenlijk op?
James Watt -die van de stoommachine én overigens ook van het kopieerapparaat- definieerde, zo omstreeks 1770, één paardenkracht als -en hier volgen we gemakshalve wikipedia- 33000 foot-pounds per minute. Dat wil zeggen: omgerekend het vermogen van een trekpaard om 150 kilogram in één minuut 30 meter op te hijsen. Later, lees je, werden nog wat verbijzonderingen aan die definitie aangebracht.
Het nadeel met dat soort realistische omschrijvingen is dat ze de verbeelding prikkelen. Koos Watt een willekeurig trekpaard uit en liet hij dat éénmalig 150 kilogram in één minuut 30 meter ophijsen? Liet hij dat paard dat verschillende keren doen en berekende hij dan het gemiddelde? Hoeveel keer liet hij het bewuste paard dan hijsen? Was het een vrouwtjespaard of was het een mannetje? Was het zijn paard? Hoe oud was het? Hoe heette het? Wat is er later van geworden?
Wellicht net om dat soort redenen besloot het Internationaal Bureau van Maten en Gewichten in 1978 de paardenkracht als eenheid van vermogen uit te bannen. Tegenwoordig worden we geacht in termen van de volledig geabstraheerde kilowatt te rekenen: de opgewekte of verbruikte hoeveelheid energie per tijdseenheid
Er wordt werkelijk niets meer aan de verbeelding overgelaten.
Het prentje: paardenkracht aan het werk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten