vrijdag 1 augustus 2008

Dame met hondje


Lang geleden dat we het nog eens over onze vrienden de dieren hebben gehad. Vandaag: onze vrienden de dieren in Saoedi-Arabië. Daar hebben de mollahs beslist dat het houden van katten en honden mensen alleen maar op slechte gedachten brengt. Daarom: geen honden en katten meer.

Het is opmerkelijk waarvan de mollahs niet allemaal denken dat het tot slechte gedachten leidt. Het vergt bijzonder veel verbeelding -of een geest geneigd tot slechte gedachten- om volgende redenering tot een goed einde te brengen:
1. Mensen hebben hond of kat;
2. er zijn mannetjes- en vrouwtjesmensen;
3. mensen wandelen met hond of -in mindere mate- kat;
4. daarbij komen mensen elkaar tegen;
5. daarbij komen die mannetjes- en vrouwtjesmensen elkaar tegen;
6. SEX, SEX, SEX;
7. dus: honden en katten verbieden!

Gek toch dat de meeste godsdiensten zo bezeten zijn van sex. Overal zien ze verleidingen die dan prompt ook maar moeten worden uitgebannen. Alle godsdiensten? Hindoes en Boeddhisten leken tot hiertoe een enigszins meer ontspannen houding aan te nemen, maar ook dat lijkt te veranderen, aldus de Brits-Indiase filosoof Bhikhu Parekh.

In zijn nieuwste boek (A New Politics of Identity: Political Principles for an Interdependent World, Londen, Palgrave Macmillan, 2008) merkt hij op dat, naarmate in Azië de middenklasse groter wordt, de godsdiensten puriteinser worden. Waarom? Mensen die opwaarts mobiel zijn willen zich distantiëren van het gepeupel. Dat wordt geacht tot een iets primitievere soort te behoren. De opwaarts mobiele mens toont zijn superioriteit doordat hij in staat is zijn driften te bedwingen. Daarom hangt hij dan ook bij voorkeur een versie van het geloof aan waarin slechte gedachten en vuile manieren worden verketterd.

Dat is een interessante observatie. Wat Parekh constateert is precies wat er in de loop van de negentiende eeuw ook in Europa gebeurde. Een opwaarts mobiele groep -de ondernemers, de bedienden, later het respectabel deel van de arbeidersklasse- wou zich onderscheiden van het lager gesitueerde bevolkingsdeel, dat geacht werd ruw en primitief te zijn en zijn driftleven niet onder controle te houden. Die opwaarts mobielen zochten in de kerk bevestiging van hun gelijk. Vandaar de puriteinse wind die door het protestantisme en later ook door het katholicisme waaide.

In de negentiende eeuwse romans hebben dames steevast een hondje, waarmee ze gaan wandelen of die ze, als er bezoek komt, er de hele tijd bij halen. Nu weten we waarom: SEX, SEX, SEX.

Die mollahs niet onderschatten.

(Het prentje: Sir John Everett Millais (1829-1896), The Black Brunswicker. Achter het rode strikje, linksbeneden, gaat een hondje schuil. Even klikken op de foto en je ziet Fikkie beter zitten.)

Geen opmerkingen: