Zouden Ronald Weinland (prentje) en zijn volgelingen nu niet een heel klein beetje beginnen twijfelen? Zouden ze elke dag met een steeds banger hartje naar de kalender kijken? Proberen ze in elke gebeurtenis in de wereldpolitiek alsnog een teken te zien van de verwachte apocalyps? Stellen ze nu hun laatste hoop op een snelle escalatie van het conflict in Gaza?
Ronald Weinland is één van die bevoorrechte mensen die een rechtstreekse toegang hebben tot God. En God sprak tot Weinland en liet hem weten dat het bijna gedaan is met de wereld. We halen zelfs het einde van dit jaar, 2008, niet, verduidelijkte de Allerhoogste. Aan Weinland de opdracht om de mensen daarvan op de hoogte en alsnog tot inkeer te brengen.
Of Weinland die opdrachten tot een goed einde heeft kunnen brengen, durven we betwijfelen. Niet zoveel mensen zijn doordrongen van het feit dat we collectief nog slechts enkele dagen voor de boeg hebben. Net zo min als er veel mensen zijn die zich inmiddels bekeerden tot Weinlands Kerk van God.
Voor wie zich een idee wil vormen van wat ons de volgende dagen nog te wachten staat: je kunt Weinlands boek, 2008 - Gods Laatste Getuigenis, online lezen. Je kunt het ook gratis bestellen. Alhoewel: als Weinsteins volgelingen de voorspellingen van hun geestelijke leider ernstig nemen, noteren ze vandaag geen bestellingen meer. Wie nu bestelt is immers te laat: je krijgt het boek nooit meer voor het einde van het jaar, en dus der dagen, door de post thuis bezorgd.
Wat Weinland voor heeft op andere profeten, is dat zijn voorspellingen toetsbaar zijn. Andere profeten maken er zich vaak gemakkelijk van af door vage en dubbelzinnige boodschappen te formuleren. Dat soort voorspellingen kan je dan in alle richtingen interpreteren, zodat de profeet er altijd goed uit komt. Weinland is rechttoe, rechtaan: de wereld haalt het einde van 2008 niet.
En wat als de wereld op 1 januari 2009 gewoon verder draait? Tja, de geschiedenis leert dat profeten en hun volgelingen zich zelden door dit soort feitelijke weerleggingen van de wijs laten brengen.
De psycholoog Leon Festinger maakte in 1956 een klassieke analyse, When Prophecy Fails, van een cultusbeweging die er van overtuigd was dat de wereld op een specifieke dag ten onder zou gaan en de cultleden door UFO's zouden worden opgepikt. Toen de bewuste dag kwam en de wereld tegen alle verwachtingen toch besloot verder te doen, gingen ook de cultleden gewoon verder met leven en geloven. Ze wapenden zich tegen de ontgoocheling met een psychologisch mechanisme dat Festinger reductie van cognitieve dissonantie noemde.
Massa's mensen weten dat je van roken kanker krijgt en toch blijven ze vrolijk voortpaffen. Hoe rijmen ze dat? Door de cognitieve dissonantie -de tegenstelling tussen de twee boodschappen "roken is lekker" en "roken geeft kanker"- te reduceren. Rokers zijn daar goed in. Ze kunnen je uitleggen dat a) je toch van iets moet doodgaan, b) ze niet diep inhaleren, c) ze alleen lichte sigaretten roken, d) er ook veel dokters roken, e) veel van de studies over het verband tussen roken en kanker alleen over muizen gaan en niet over mensen, f) je van roken dun blijft en er meer mensen dood gaan van overgewicht dan van roken.
Ja, we hebben per slot van rekening zelf ook nog gerookt.
Terug naar Festingers volgelingen van de profeet. Hoe leefden die verder toen de wereld niet verging? Door zichzelf en anderen wijs te maken dat de wereld effectief zou zijn vergaan, ware het niet dat de leden van de cultus zo geweldig hard hadden gebeden dat God alsnog besloot de wereld te redden. Geen cognitieve dissonantie meer.
Benieuwd hoe Weinland en zijn volgelingen op nieuwjaarsdag zichzelf en de anderen uitleggen waarom de grote kladdaradatsch is uitgebleven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten