Het zweren is weer helemaal terug. Tot voor kort kwam je het alleen nog tegen in jongensboeken, waar je bijvoorbeeld een eed moet zweren op iets dat je heel erg dierbaar is om lid te kunnen worden van een Supergeheime Club. Of in de politiek, waar je bij wijze van inwijdingsritueel getrouwheid zweert aan de Vorst en de Wetten van het Land. Maar verder was er geen mens meer die nog iets te zweren had. (Wat in zekere zin toch wel een teken van wederzijds vertrouwen was, zeg maar. Ook zonder zweren ging je er blijkbaar van uit dat de ander zich wel aan zijn of haar woord hield.)
En nu wordt weer gezworen. Vooral door jonge mensen. Als je op tram of bus onvrijwillig deelgenoot wordt van conversaties, hoor je dat het gebruik van zweren evenwel minder als een vorm van borgstelling wordt gebruikt, dan wel als een extra-argument om de eigen stelling kracht bij te zetten. Een voorbeeld. Twee jongens -of meisjes: het gebruik is blijkbaar genderneutraal- voeren een gesprek over een nieuw telefoonabonnement. De nieuwe abonnee wil de ander overtuigen van de goede koop die hij heeft gedaan en zegt: "En ik krijg er gratis belkrediet bij: ik zweer u gast, vijfentwintig euro!"
Wat trouwens opvalt is dat de stijlformule "Ik zweer u" in het bijzonder door allochtone jonge mensen wordt gebezigd. Wat de vraag oproept of het misschien om een vernederlandsing gaat van een Arabische of Turkse zegswijze; wie vertrouwd is met deze talen mag ons wijzer maken. Een alternatieve verklaring ligt misschien in het Franse "je te jure". Maar dan moet worden verklaard hoe deze van huis uit Franse zegswijze ook in Vlaanderen navolging vond; in het algemeen zijn we hier immers niet zo geweldig op de zuiderburen gericht. Nader onderzoek is, zoveel is wel duidelijk, nodig.
Het prentje: Jacques-Louis David (1748-1825), Le Serment des Horaces, uit 1785. Drie broers uit het geslacht der Horatii zweren dat ze bereid zijn hun leven te geven voor Rome. Dat kom je vandaag niet zo gauw meer tegen. Zweren dat ze zich een megagoedkoop telefoonabonnement hebben aangeschaft daarentegen.
4 opmerkingen:
Of het is mogelijk dat "je te jure" zelf uit het Arabisch komt, zoals een aantal franstalige woorden in het slang (zoals Flouz voor geld, hetgeen rijkdom betekent in het Arabisch), om uiteindelijk in Antwerpen uit het Frans te worden overgenomen (zoals nen edredon).
Dat bevestigt: nader onderzoek is nodig.
(en een tweejarige master?)
qu'est ce que je vous d/? Van het Arabisch naar het Antwerps? Wat krijgen we nu? Iedereen weet inmiddels toch dat in het aards paradijs Echt Antwaarps werd gesproken. Hadden we niet afgesproken ons neer te leggen bij de feiten? Ik zou dan ook stoppen met onderzoeken Pst. en me neerleggen! Gewoon doen.
Een reactie posten