zondag 3 februari 2008

Noch engel, noch beest


Eén van onze trouwe lezers laat, in een reactie op een stukje waarin we onze twijfels uitspraken over de eigen soort, weten dat hij die twijfel al lang voorbij is. De mens deugt niet, schrijft die lezer, hij behoeft een rem. Deze heiden zegt het Johannes Calvijn met tegenzin na.

In dit soort kwesties zoeken we wel eens toevlucht bij een gedachte van de zeventiende eeuwse Franse wijsgeer Blaise Pascal (die van het prentje hierboven): L’homme n’est ni ange ni bête, et le malheur veut que qui veut faire l’ange fait la bête. Het heeft, willen we zeggen met Pascal, niet zoveel zin om de lat te hoog te leggen.

We modderen met z'n allen het grootste deel van de tijd maar wat aan. Het probleem is meestal niet dat we slecht zijn. Het gaat veeleer om meer prozaïsche dingen: we kijken vaak niet veel verder dan ons neus lang is, we nemen onze wensen voor werkelijkheid, we denken niet na over de gevolgen van onze handelingen, we slagen er niet in onszelf te zien zoals anderen ons zien, we maken ons er gemakkelijk van af. Dat soort dingen.

Echt slechte mensen kom je niet gauw tegen. Wie, van op afstand gezien, dicht in de buurt komt is Michael Vick. Dat is een American football-speler die nu al een tijdje in de gevangenis zit. Vick hield er een ongezonde hobby op na: vechthonden kweken en hondengevechten organiseren. Vick en zijn acolieten gingen daarbij bijzonder brutaal te werk: honden die slecht presteerden werden mishandeld of afgemaakt. Dat had niets te maken met onachtzaamheid of gebrek aan inzicht. Vick deed het voor het geld. Dat komt dicht in de buurt van wat we slecht zouden durven noemen.

Maar ziet, ook hier gloort er wel weer hoop. Goede zielen hebben zich, liet de New York Times gisteren weten, over de honden van Vick ontfermd (klik vooral ook op de audio slide show). Ze verzorgen de dieren en doen er de gewone dingen mee die honden en baasjes samen doen. Dat geeft je dan weer nieuwe moed. Soms kunnen we ons dus blijkbaar ook wel treffelijk gedragen.

Noch engel, noch beest. Dat vat het wellicht goed samen: ergens tussenin.

Geen opmerkingen: