Als je er begint op te letten zie je het overal. Op de tram, in de trein, bij voetgangers die wachten tot het weer groen wordt. Mensen tillen hun hoofd enigszins achterover en dan zijwaarts, van de ene schouder naar de andere en weer terug. Dat doen ze twee, drie keer. Vaak trekken ze daarna die schouders in een rollende beweging ook nog eens een keer op, daarbij het hoofd naar achter en naar voor bewegend.
Het vreemde is: tot voor een paar jaar zag je die nekrolbeweging nooit. Waar komt zoiets dan plots vandaan? Voorlopig hebben we de indruk dat het toch vooral eerder jongere mensen zijn die dat doen. Is het iets dat ze op school is geleerd? Is er een populair televisieprogramma waar de beweging, ter ontstressing en relaxatie, wordt aanbevolen? We hebben er het raden naar.
Ook opmerkelijk: het is iets dat gedeeld wordt door allochtonen en autochtonen. Meer nog, je ziet het zelfs de nieuwere, Midden-Europese migranten doen. Wat helemaal onverwacht is: bij de aanblik van zo'n struise man uit Polen of Albanië, met een geblokt hoofd op een brede, gespierde nek, denk je niet onmiddellijk aan relaxatie of ontstressing.
Als je er begint op te letten zie je het, zoals gezegd, overal. Maar hoeveel van die kleine, alledaagse cultuurveranderingen, die plaatsvinden terwijl we er met onze neus opzitten, vallen je misschien helemaal niet eens op. En dan zijn ze plots zo alomtegenwoordig dat je je ook niet meer kunt voorstellen dat ze er niet altijd zijn geweest.
Wanneer vormt zo'n reeks van dit soort kleine veranderingen iets dat door sociologen en historici als een verschuivend cultuurpatroon wordt begrepen? En kun je, tegen de tijd dat de wetenschap zo'n verschuivend patroon in kaart heeft gebracht, dat patroon nog terug traceren tot die eerste, disparate, alledaagse veranderingetjes? Kan je ooit zeggen: dat cultuurpatroon is daar, op die plek, op dat concrete moment, ontstaan?
Tijd om misschien zelf maar enige fysieke activiteit aan de dag te leggen.
(Het prentje: P.G. Wodehouse demonstreert het nut van beschaafde vormen van lichaamsbeweging. Elke dag een kwartiertje volstaat.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten