Winston Churchill won de Nobelprijs Literatuur met zijn oorlogsmemoires, maar wellicht was Charles de Gaulle de betere stylist. H.L. Wesseling sluit zijn uitstekende biografie* van de Generaal af met een citaat uit diens memoires, waarin de auteur, die zich voor de zoveelste keer heeft teruggetrokken heeft in Colombey-les-Deux- Eglises (de Fransen hadden hem wéér eens niet begrepen), vanuit het perspectief van de eeuwigheid naar zichzelf en zijn huis kijkt:
"Dit is mijn woning. In het tumult van mensen en gebeurtenissen was de eenzaamheid voor mij altijd een verlokking. Nu is zij mijn vriendin. Stilte vult mijn huis. Vanuit de hoekkamer, waarin ik de meeste uren van de dag doorbreng, zie ik de verten van het westen. Vijftien kilometers ver is geen gebouw te zien. Over de vlakte en de bossen volgt mijn blik de lange glooiingen, die afdalen naar de vallei van de Aube, daarna de hellingen ertegenover bestijgen. Vanaf een hooggelegen punt in de tuin overzie ik de wilde diepten, waar de gronden worden ingesloten door het bos, gelijk een kaap door de zee. En als ik hierop naar de sterren zie, dringt zich de onbeduidendheid der dingen aan mij op. Dan doortrekt mij een geheimzinnige vertroosting. Omdat alles opnieuw begint, zal hetgeen ik heb gedaan vroeger of laat een bron zijn van nieuwe ijver, nadat ik zal zijn verdwenen", (Charles de Gaulle, Mémoires 1940-1946, Deel drie: Het Heil, 1944-46, Ned. vert. S.A.A. Maas, Amsterdam 1963).*. H.L. Wesseling, De man die nee zei. Charles de Gaulle, 1890-1970, Amsterdam, Bert Bakker, 2013.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten