vrijdag 30 mei 2008

Schijtlijster


Als mensen niet meer door één deur kunnen zijn alle redenen goed om ruzie te maken. Is het met landsdelen ook zo? De Vlaamse regering wil, na advies te hebben ingewonnen bij een wetenschappelijk adviesorgaan, een proef organiseren met genetisch gemanipuleerde populieren (De Standaard, 29.05.08). In het Franstalige landsgedeelte vinden ze dat maar niets en dus blokkeren twee Franstalige ministers die Vlaamse beslissing.

Gisteren hebben we dat proberen uit te leggen aan een Roemeense collega. Uitleggen lukt nog wel. Verklaren ook, met behulp van een beetje speltheorie. De Belgische politici komen van langsom meer terecht in een situatie die in het jargon als een Game of the Chicken wordt beschreven. Chicken -ooit Amerikaanse jongerentaal voor bangerik- wordt, gek genoeg, in de Nederlandstalige literatuur als schijtlijster vertaald. Het spel van de schijtlijster dus.

Er is een film met James Dean, Rebel Without a Cause, die het principe treffend illustreert. James Dean is in de film the new kid in town. De gevestigde hoodlums willen hem testen. Daarvoor bedenken ze een leuk spelletje. Op een afgelegen weg positioneren twee wagens zich enige honderden meters van elkaar en rijden daarna plankgas recht op elkaar af. De eerste die schrik krijgt en het stuur omgooit is de chicken. De schijtlijster, voor onze Nederlandse lezers.

Nu vertalen we dat even naar de nationale politiek. Nederlandstalige en Franstalige ministers willen vandaag vooral niet afgaan. Binnenkort zijn er weer -wéér- verkiezingen. Wie nu te toegeeflijk lijkt tegenover het andere landsdeel wordt afgemaakt door zijn kiezers, denken ze. Daarom geeft niemand nog een duimbreed toe en maken we communautair ruzie over genetisch gemanipuleerde populieren.

The Game of the Chicken leert ons nog iets. Als zowel James Dean en zijn opponent, uit schrik om als chicken bekend te staan, blijven plankgas geven, knallen ze na verloop van tijd frontaal op elkaar. Niemand chicken, maar ook iedereen dood.

Terug naar de Belgische politiek: als iedereen voet bij stuk houdt, stevenen we na verloop van tijd onherroepelijk af op een scheiding.

Is dat erg? Sommige scheidingen lopen nogal eens uit de hand. Daar hebben we, eerlijk waar, schrik voor. You are always very cautious, merkte onze Roemeense collega diplomatisch op.

We zijn wel een beetje een schijtlijster.

(Wie hier klikt, hoort zowaar het vrolijke getjilp van de schijtlijster! Het prentje: illustrator Peter Vos maakte ooit een kwartetspel voor grote mensen. De schijtlijster deed mee.)

Geen opmerkingen: