zondag 27 april 2008

Wat is kunst?


Zestig procent van alle schilderijen ter wereld komt uit één Chinees dorp. In Dafen, zo heet het dorp, zijn ze gespecialiseerd in het naschilderen van meesterwerken uit de geschiedenis van de westerse schilderkunst. De ene maakt Mona Lisa's, de andere doet Van Gogh, nog een andere Franse Impressionisten of Picasso.

Even een gedachtenexperiment. Stel je mag kiezen: een mooi ingelijste poster van je favoriete klassieke schilderij of zo'n perfect nageschilderde Chinese kopie? Gewoon eerlijk zijn en je buikgevoel volgen: je kiest voor de poster. Waarom?

Twee pogingen ter verklaring: één keer kunsttheoretisch, één keer sociologisch.

Eén, originele kunstwerken hebben iets als een aura rond zich: je voelt de kunstenaar, of beter, je kunt je voorstellen dat je via het doek in contact komt met de kunstenaar. Met een geschilderde kopie lukt dat niet: je komt in gedachten bij zo'n Chinese ambachtsman terecht. Die ambachtsman staat tussen jou en het schilderij en belet je iets van het aura te voelen. Dan liever zo'n poster: die straalt niets uit en is neutraal.

Twee, geschilderde kopieën van schilderijen doen je onwillekeurig denken aan mensen die geld hebben, maar geen smaak. Geschilderde kopieën is iets voor domme burgers die niets van Kunst begrijpen. Geschilderde kopieën: dat doet Ons Soort Mensen niet. Hoogstens bij wijze van Ironisch Statement. Zoals je, als je er zeker van bent dat de anderen begrijpen dat het Een Grap is, ook een schilderij van Het Wenend Zigeunermeisje of een koekoeksklok in je designliving kan hangen.

Wat zal het zijn?

Als deel van een kunstzinnig project hebben ze de schilders van Dafen gevraagd om, in de stijl waarin ze zich hebben gespecialiseerd, een zelfportret te maken. Op de foto bovenaan zie je Xiao Keman, die voor de kost Mona Lisa's maakt, die zichzelf in die stijl heeft geportretteerd. Als je hier klinkt zie je nog een reeks andere zelfportretten.

En nu terug naar ons gedachtenexperiment: zijn deze zelfportretten wél kunst? Niet zeuren over het feit dat het geen originele composities zijn. Massa's beroemde schilderwerken zijn geschilderd hetzij in de stijl van een voorganger, hetzij in een historische stijl die op dat moment opnieuw in de mode was. Orginaliteit is dus geen goed criterium.

Denk daar maar eens over na.

Geen opmerkingen: