woensdag 16 april 2008

Hogere Intelligenties Met Een Bedoeling


In The Guardian werpt iemand de interessante vraag op: waarom zie je nooit science fiction in het theater. Inderdaad: dat gebeurt nooit. Hoe komt dat?

Ongeveer elk ander literair genre leent zich er in principe toe om ook op de planken te worden uitgebeeld. In een niet zo ver verleden, toen theaters zich nog iets aantrokken van hun publiek, stond er bijvoorbeeld elk jaar, tussen de oude en nieuwe klassiekers, ook een leuke thriller geprogrammeerd. Elk zich respecterend gezelschap waagde zich wel eens aan Agatha Christie's Tien Kleine Negertjes. Daar kan je nu niet meer mee afkomen, zelfs wanneer je, om gevoelige zielen niet voor de borst te stoten, het stuk herdoopt tot Tien Anders-Grote Gekleurde Medemensen.

Maar hoe zit het met science fiction? Het heeft, vrezen we, toch wel met het genre te maken. De science zit te vaak de fiction in de weg.

Vaak denken we: we zouden ook wel eens wat science fiction moeten lezen, kwestie van onze vooroordelen op de proef te stellen. Recent probeerden we het nog eens, met twee boeken die heel erg tot onze verbeelding spraken.

Trouwe lezers weten dat we wel iets hebben met Kropotkin. De Amerikaanse science fiction auteur Dennis Danvers had een geweldig idee toen hij in The Watch Kropotkin ineens liet opduiken in het Amerika van vandaag. Dat gegeven heeft wel wat: je kunt, met Kropotkin, een hoop dingen die we vanzelfsprekend vinden op een verhelderende manier in vraag stellen. Danvers doet dat ook. Drievierde van het boek is dan ook best de moeite waard. Maar dan moet er zo nodig een heel ingewikkelde deus ex machina worden bedacht: een Hogere Intelligentie had Met Een Bedoeling de anarchistische denker uit zijn welverdiende slaap gewekt! Wat die Bedoeling was zullen we nooit weten omdat we het einde niet hebben gehaald.

Hetzelfde overkwam ons heel recent met The Star Fraction van de Schot Ken MacLeod. Daarin lees je over het Engeland van na de Burgeroorlog van de vroege Eénentwintigste Eeuw. Het land is uiteengevallen in kleine republiekjes en koninkrijkjes, waar alle denkbare utopieën en dystopieën worden uitgeprobeerd. Weerom: geweldig boeiend gegeven. De libertair-communistische commune, waarvan de leden hun brood verdienen als bewakingsagent, had meteen ons hart gestolen. Maar dan liep het weer fout. Ineens moeten we dan geloven dat het allemaal deel was van een Groter Plan, bedacht door Op Hol Geslagen Computers. Daar ging het boek. Wie weet hoe het afloopt, mag het ons vertellen.

Waarom zie je nooit science fiction op het toneel? Probeer maar eens geloofwaardig een plot uit te beelden waar Hogere Intelligenties Met Een Bedoeling en Op Hol Geslagen Computers een hoofdrol in spelen. Daarom.

(Wie ons van het tegendeel wil overtuigen en goede science fiction tips heeft: laat het weten!)

Geen opmerkingen: